De Eredivisie-stand zonder VAR: tien positiewisselingen, Ajax boven PSV aan kop
We begonnen halverwege augustus met Go Ahead Eagles-sc Heerenveen en de laatste bal werd donderdagavond getrapt tijdens Sparta-RKC Waalwijk: tijd om de balans op te maken na de eerste seizoenshelft. VoetbalPrimeur brengt zoals ieder half jaar in kaart hoe de alternatieve Eredivisie-stand eruit zou zien zonder ingrepen van de VAR. Het overzicht van december 2021 levert interessante inzichten én heel wat aardverschuivingen op.
De VAR maakte in 2018 zijn entree in de Eredivisie en dus is dit het zevende halfjaarlijkse overzicht dat we maken. Na iedere seizoenshelft hebben we gekeken naar ingrepen die een directe en aanwijsbare invloed hebben gehad op de uitslag, in de vorm van doelpunten die zijn toegekend of juist zijn afgekeurd. Toegekende of ingetrokken rode kaarten hebben we niet meegenomen, omdat de invloed daarvan lastig meetbaar is. Hoe zouden bijvoorbeeld AZ-Willem II (4-1) en PSV-Go Ahead Eagles (2-0) zijn geëindigd, als de VAR niet had aangeraden om rood te trekken voor Nikos Michelis en Joris Kramer? Dat kunnen we achteraf niet weten.
Liever kijken dan lezen? Check hier dan onze video-explainer!
Door de VAR afgekeurde of toegekende doelpunten dus: daar zijn er in de eerste seizoenshelft aardig wat van geweest. In twaalf Eredivisie-wedstrijden hebben de ingrepen vanuit Zeist zelfs het resultaat van een wedstrijd significant veranderd. Dat wil zeggen: een gelijkspel in plaats van een overwinning voor één van beide clubs, of andersom. In dit lijstje komen we alleen winterkampioen PSV, nummer drie Feyenoord en nummer veertien Willem niet tegen. Verder hebben vijftien (!) van de achttien Eredivisie-clubs punten gepakt óf juist niet gepakt na interventie van de videoarbitrage.
Dat blijft niet zonder gevolgen voor de competitiestand, in een seizoen waarin de onderlinge verschillen over het algemeen bijzonder klein zijn, zowel in de top als in de subtop, de middenmoot en de degradatiezone. Zo ziet de stand er met Kerstmis uit:
En zo ziet de alternatieve stand, zonder VAR-ingrepen, eruit. Acht clubs blijven op dezelfde plek staan, zes clubs staan hoger dan in werkelijkheid en vier clubs moeten juist terrein prijsgeven als we de VAR-momenten weg zouden strepen. Vooral voor sc Heerenveen, FC Twente en Heracles Almelo maakt het nogal een verschil, in positief en in negatief opzicht.
Na achttien speelrondes kan de VAR dus één van de factoren zijn die het verschil tussen de koppositie en de tweede plek bepaalt. Want als de late gelijkmaker van Perr Schuurs bij Ajax-AZ niet was afgekeurd, had Ajax nu boven PSV gestaan. AZ had de VAR mee in Amsterdam, maar had eerder dit seizoen pech tegen NEC en Vitesse: in onze alternatieve stand wisselen nummer vier Vitesse en nummer vijf AZ daardoor stuivertje.
FC Twente levert na het wegstrepen van de cruciale VAR-ingrepen drie punten in en zakt twee plekken. FC Utrecht en SC Cambuur zijn juist twee punten misgelopen en springen allebei over de Tukkers heen. In het rechterrijtje valt Heerenveen ver terug, met aftrek van de vier punten (!) 'extra', die tegen RKC en Cambuur binnen werden gehaald. Go Ahead en Heracles staan in deze stand juist hoger dan in werkelijkheid.
Voor de wedstrijd waar de VAR de meeste invloed heeft gehad op de eindstand, moeten we terug naar 23 oktober: PEC Zwolle-Heracles Almelo. Eerst werd er een streep gezet door de 0-1 van Kaj Sierhuis, vervolgens kreeg de thuisploeg in de laatste minuut een penalty die werd benut door Bram van Polen: 1-0 in plaats van 0-1 en de enige overwinning van PEC tot dusver.
Lange tijd leek het erop dat PEC de helft van zijn puntentotaal aan de VAR te danken had, maar in de laatste speelronde voor de feestdagen had de ploeg van Dick Schreuder ook pech. Uit bij Vitesse werd er met 1-0 verloren, nadat een goal van Mustafa Saymak na bestudering van de beelden af werd gekeurd. Soms heb je hem mee, soms heb je hem tegen...
(Hein Nooijens/VoetbalPrimeur)