Transformatie voor Karlsson (AZ): 'Bang dat het de verkeerde kant op zou gaan'
In Alkmaar zal men zeggen dat het een teamprestatie is, maar de man die voor een groot deel verantwoordelijk is voor de formidable prestaties van AZ dit seizoen is Jesper Karlsson. De Zweedse baltovenaar is in Alkmaar de blikvanger en hoewel hij pas 23 jaar is, heeft hij in zijn geboorteland al de nodige kritiek te verwerken gehad. Landgenoten Rasmus Lindgren, Kennedy Bakircioglu en Lasse Nilsson weten er alles van.
Door Tim van Duijn
Achteraf is 2,5 miljoen euro een koopje voor AZ, dat met Karlsson de volgende kaskraker in huis lijkt te hebben. Dat hij meteen zo zijn stempel zou drukken, had Lindgren (oud-speler van FC Groningen en Ajax) niet voorspeld. "Karlsson speelde al een paar jaar in de Zweedse competitie en had dus al ervaring, maar dat hij het zo snel zo goed zou doen, heeft me wel een beetje verbaasd. Hij speelde een jaar supergoed en maakte veel goals, maar je weet nooit of dat zich doorzet. Want een speler kan daarna ook terugvallen, blijkbaar is hij gewoon zo goed. Zeker in de combinatie met andere spelers is hij veel beter geworden, zoals met Wijndal. In Zweden was hij vooral in het begin meer een pingelaar die leuke acties maakte, terwijl het weinig opleverde. Nu heeft hij veel meer rendement en is vooral zijn schot flink verbeterd", zegt Lindgren.
Circus Karlsson
Dat Karlsson te pas en te onpas de trukendoos opentrok, werd ook in Zweden niet altijd gewaardeerd. Arne Slot legde bij AZ zelfs een training stil om Karlsson op z'n donder te geven. "Daar hou ik ook niet zo van, maar hij heeft nu de status dat hij het kan doen", zegt Lindgren. "Hij krijgt er waarschijnlijk energie van. Zolang je scoort en assists geeft, accepteren mensen het, maar anders niet. Hetzelfde met Antony bij Ajax, soms is het wat overdreven. Sommige spelers hebben het blijkbaar nodig."
"Haha, ja. Soms deed hij dat", zegt Bakircioglu daarover. "Dat deed hij in Zweden te vaak. Soms ging het goed, soms niet. In Nederland wil je je graag laten zien, maar niet iedereen kan het waarderen."
Nilsson speelde bij IF Elfsborg samen met Karlsson. Ook hij beaamt dat het soms overkill was. "Ik kan me voorstellen dat hij in Nederland een paar keer flink terecht is gewezen, haha. Zijn grootste probleem was dat hij soms te veel deed, zonder dat het iets opleverde", zegt Nilsson. "Hij deed vier of vijf overstapjes en verloor de bal dan weer. Omdat hij niet alles speelde, had hij minder zelfvertrouwen en het duurde even voor hij dat weer terug had. Hij was zijn basisplaats ook even kwijt. Ik dacht een tijdje dat het de verkeerde kant op zou gaan. Door heel hard te werken heeft hij zich teruggeknokt. Hij zat heel low, maar in plaats van uithuilen trainde hij harder dan de rest en knokte hij ervoor. Dat was heel indrukwekkend."
"Ik ben niet verrast of zo, maar ik had niet gedacht dat het zo snel zou gaan", zegt Nilsson. "Ik dacht dat hij het vooral in het begin zwaarder zou krijgen. Hij had in de eerste seizoenen moeite om zijn rol in het team te vinden en zijn zelfvertrouwen was niet top. Ik was bang dat als hij niet sterk zou beginnen bij AZ, wellicht hetzelfde kon gebeuren als hier. Zo is het niet gegaan."
"Ik heb in Zweden nog tegen hem gespeeld", zegt Bakircioglu, die Karlsson met Hammarby IF trof. "Je zag al dat hij iets speciaals had en dat het de vraag was wanneer hij de volgende stap zou zetten. Ik had eigenlijk al verwacht dat hij eerder zou gaan, maar soms duurt het wat langer. Ik wist zeker dat Karlsson het bij AZ goed zou doen, omdat hij alles heeft wat je in Nederland nodig hebt als aanvaller. Hij heeft het ook bewezen: hij scoort veel en geeft assists. Ik ben blij dat hij het zo goed doet."
Aanpassen
Meneer Nilsson, zoals Nilsson hier genoemd werd, vormde samen met Afonso Alves bij sc Heerenveen hét koningskoppel van de Eredivisie. Het aanpassen ging hem gemakkelijk af, ook omdat hij zich weinig aantrok van de kritiek. "Dat boeide me niet. Het was voor mij veel makkelijker omdat er toen ook nog geen social media was. Ik speelde gewoon mijn wedstrijden. Karlsson en ik lijken wat dat betreft wel een beetje op elkaar. Ik stond in de spits en hij meer aan de zijkant, maar we stonden allebei veel één-tegen-één. Het Nederlandse voetbal lag ons allebei, dus dat maakte het makkelijker."
"Je kunt op voorhand niet zeggen dat dat voor iedereen hetzelfde is. Ik vergelijk de Nederlandse cultuur meer met de Deense, als ik eerlijk ben. Wat meer babbels en straight forward. In Zweden is men wat voorzichtiger, maar ik hou er juist wel van als mensen zeggen wat ze vinden en niet om de brij heen draaien, dus Nederland paste goed bij me."
"De meeste Scandinaviërs leren snel Nederlands en dat helpt heel erg in de aanpassing", zegt Lindgren. "Als achttienjarige kwam ik naar Nederland en op die leeftijd is het niet altijd makkelijk, omdat je alles ineens zelf moet doen, maar het ging goed. Ik woonde in een gastgezin en dat heeft me heel erg geholpen."
"Het is veel makkelijker om van Zweden naar Nederland te gaan, dan van Nederland naar Spanje. Dát was zwaar", weet Bakircioglu nog. "Ik ging van Ajax naar Racing Santander, waar ineens alles anders was. We aten op hele andere tijdstippen en trainden vaak pas om 16.30 uur in de middag, terwijl we in Nederland en Zweden al om 10.00 uur begonnen. Het was totaal anders. En niemand sprak Engels, dus je moest snel Spaans leren. Maar ik houd nog steeds van Spanje. Het voetbal is geweldig en het was een droom om tegen clubs als Real Madrid en FC Barcelona te spelen."
Zweedse nationale ploeg
Wat Lindgren betreft moet Karlsson flinke stappen zetten om hoge ogen te gooien bij de nationale ploeg van Zweden. Hij wordt wel opgeroepen, maar een basisplaats is nog ver weg. "Dan moet hij het eerst in een grotere competitie laten zien. Zweden heeft met Isak, Forsberg en Kulusevski grote spelers die bij grote clubs spelen. Als Karlsson dat niveau wil halen, moet hij het goed doen bij zo'n club. Hij heeft nog niet veel basisplekken gehad omdat we op die positie goede spelers hebben."
"Hij moet wel wat steviger worden", zegt Nilsson. "You don't have to be big to be angry. Hij moet zijn lichaam op de best mogelijke manier gebruiken. Ik was zelf ook geen fysiek sterke speler, maar je kunt best wat aanrichten als je weet hoe je je kilo's moet gebruiken. Lukt hem dat, dan zal hij zeker meer gaan spelen bij Zweden."
Vervolgstap
AZ heeft Karlsson nog tot 2026 onder contract staan en zit dus in de drivers seat. Het speculeren over een vervolgstap is wel al een tijdje in volle gang. Lindgren: "Dan denk je aan PSV of Ajax, al blijft het de Nederlandse competitie. Ik vind de Eredivisie geweldig, maar het heeft niet het niveau van Engeland, Italië, Spanje of Duitsland. Ajax speelt in de Champions League en dat is wel een hoger podium. Dan zou hij het daar heel goed moeten doen."
Bakircioglu ziet Karlsson een mooie stap zetten, maar nu nog niet. "Ik ben vooral benieuwd naar hoe hij het volgend jaar gaat doen, dat is voor mij het belangrijkste. De tegenstanders zullen zich beter instellen op hem en zijn minder verrast. En het is moeilijk om een bepaald niveau vast te houden. Ik weet zeker dat hij het kan en als het lukt, is hij klaar voor de volgende stap, waar dat ook mag zijn. Het wordt interessant."
Bakircioglu kan zich nog goed herinneren hoe hij zich terugknokte na een slecht begin in Nederland. "Toen ik van Griekenland naar FC Twente ging, speelde ik de eerste acht wedstrijden niet, zelfs niet als invaller. Ik was niet fit en de trainer (Rini Coolen, red.) vond me niet goed genoeg voor een plek in de basis. Daarna greep ik mijn kans, speelde ik alles, begon ik te scoren en werd ik speler van het jaar, terwijl ik het seizoen op de bank begon. Dus ik dacht: shit, nu moet ik dit volgend jaar opnieuw laten zien. Als me dat zou lukken, was ik klaar voor de volgende stap."
"Onder Fred Rutten lukte dat, een geweldige trainer onder wie ik mezelf heb kunnen laten zien. Hij was altijd zo kalm en vrolijk, een trainer die het uiterste uit je haalde. Ik voelde me heel goed in Nederland. Daarom is het goed dat clubs die Karlsson volgen, weten dat hij het ook in het volgende seizoen kan laten zien."
"Dat weet je pas als hij die transfer gaat maken", reageert Nilsson. "Of dat nou naar Ajax is, of naar La Liga... Hij is jong en heeft potentie, maar het gaat om het juiste moment en de trainer die het in je ziet zitten. Als dat meezit, kan hij zeker nog een stap zetten."