Elia als voorbeeld voor Ihattaren? "Hij vroeg me of ik hem kon helpen"

PSV - Ajax op 17 april: dat moet hem worden voor Mohamed Ihattaren. Althans, als we Valentijn Driessen van De Telegraaf mogen geloven. Hoe realistisch is het om in een maand wedstrijdfit te worden? Die vraag wordt beantwoord door Jordy Best en Iwan Redan, twee performance coaches die bekend zijn in de voetbalwereld.

Door Tim van Duijn

Ajax heeft Ihattaren in de armen gesloten nadat het bij Juventus en Sampdoria fout ging. Fit is de middenvelder op dit moment allesbehalve en trainer Erik ten Hag liet in duidelijke taal al weten wat er nog aan ontbreekt bij Ihattaren. Is het realistisch dat hij over een maand zijn opwachting maakt in de bekerfinale tussen PSV en Ajax? "Dan moet ik weten hoe hij er nu voor staat, want het is alweer een tijdje terug dat ik hem heb gezien", zegt Best, die namens zijn bedrijf Best Personal Sportskills met Ihattaren werkte.

Er zit nogal een verschil tussen fysiek fit en wedstrijdfit, waardoor het de vraag is of 17 april realistisch is voor Ihattaren. Fysiek fit word je door het optrainen van de spieren en het opbouwen van conditie, wedstrijdfit door het spelen van wedstrijden. Een speler heeft daar normaal gesproken meerdere wedstrijden voor nodig. "Het ligt er natuurlijk aan in welke staat een speler begint met trainen", zegt Best. "Profvoetballers hebben na het seizoen een paar weken vrij, waardoor ze voor zichzelf moeten trainen om zo goed mogelijk aan de voorbereiding te beginnen. Mijn trainingen zijn heel intensief en dus goed om fit te worden. Dat is de volgorde, daarna kun je aan wedstrijdfitheid gaan denken. Als hij fit genoeg is om het te kunnen belopen, zal hij wedstrijden mee kunnen pakken."

Het zal voor Ihattaren niet alleen gaan om het verbeteren van de longinhoud en het verlagen van het vetpercentage. "Je kunt het conditioneel volhouden, maar je raakt geblesseerd of overbelast als je spieren het niet aankunnen. Je bereidt je lichaam voor op de belasting die gaat komen. Het grote gevaar is dat het lichaam er nog niet klaar voor is, daar moet je dus heel goed op letten. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal."

Omdat hij op 24 april van vorig jaar zijn laatste wedstrijd speelde, heeft Ihattaren nogal wat stappen te zetten. "Het is een groot verschil of je een paar maanden of een paar weken niets doet. Als je een paar weken niets doet, ben je vrij snel in je ritme, maar anders duurt het veel langer om op het niveau te komen waar je eindigde. Bij profvoetballers gaat het om een paar procent die het verschil maken", zegt Best.

Aissati
Best neemt Ismaïl Aissati als voorbeeld. De oud-speler van Ajax en PSV speelt tegenwoordig bij Denizlispor en komt regelmatig trainen bij Best. "Toen hij voor het eerst kwam, ben ik de hele zomer met hem aan de slag gegaan. Toen hij naar Turkije ging, heb ik heel veel positieve berichten gehad, dat hij er heel veel profijt van heeft gehad. Hij kwam heel sterk uit de zomerstop en had een voorsprong op de rest van de spelers."

Niet alleen fysiek, ook mentaal wordt een speler zwaar belast. Het is de afgelopen maanden veel over de instelling van Ihattaren gegaan, nu kan hij laten zien of hij uit het juiste hout gesneden is. Best heeft daar ervaring mee. "Een valkuil? Een speler met winnaarsmentaliteit en trainingsdrang moet je soms afremmen, een ander heeft juist een duw in de rug nodig omdat hij mentaal wat minder sterk is. Ik heb er zeker vertrouwen in dat Mo terugkomt en hoop dat hij kan laten zien waartoe hij in staat is."

Volgens Redan staan de voetbalkwaliteiten van Ihattaren buiten kijf, maar is dat niet de factor die voor hem de doorslag zal moeten geven. Met zijn bedrijf Beyond Yourself heeft hij meerdere profvoetballers het vuur aan de schenen gelegd en dus weet Redan waar hij over praat. "Ik heb jongens getraind die goed konden voetballen, maar het niet konden belopen waardoor hun kwaliteiten te weinig tot uiting kwamen. Dan wordt het lastig. De basis ligt bij het lopen, het kunnen maken van kilometers op hoog niveau. Daar is voor een groot gedeelte mijn werkwijze op gebaseerd, maar je moet het ook mentaal en fysiek aankunnen."

Telefoontje van Elia
Redan (41), die onder meer voor RBC Roosendaal, RKC Waalwijk, Roda JC, Willem ll, Excelsior, Sparta en Cardiff City speelde, ging aan de slag met Eljero Elia, die na zijn vertrek bij Southampton aanklopte bij Beyond Yourself, met als doel om een nieuwe club te vinden en weer in het Nederlands elftal te komen. "Voor hij bij Feyenoord terecht kwam, is hij in de zomerstop een paar keer lekker op vakantie geweest, ik geloof wel zes keer in één maand. Dat eist ook zijn tol, dus toen hij aankwam, zag ik meteen dat hij niet meer zo fit was. Hij vroeg me of ik hem kon helpen. Ik heb gezegd: op één voorwaarde, dat je geen enkele training afzegt en we twee keer per dag gaan trainen. Hij heeft de hele maand aan één stuk door getraind en heeft maar één training afgezegd omdat hij zijn moeder naar Schiphol moest brengen. Je hebt het resultaat gezien. Binnen drie maanden haalde hij Oranje, hij won de beker en in zijn tweede jaar werd hij kampioen."

"Sommige spelers hebben een goede carrière gehad en aardig wat geld verdiend. Ik zeg dan altijd dat ze alles opzij moeten schuiven: het geld, de auto's en de dure horloges. Wat blijft er dan nog over? Dan moet het jongetje opstaan dat vroeger niets liever deed dan voetballen op straat. Hoe diep wil je gaan om jezelf weer zichtbaar te maken? Je presteert eerst en pas daarna ontvang je de beloning, niet andersom. Sommigen worden erdoor gebrand, sommigen klappen dicht. Niet iedereen kan ermee omgaan. Ik ben nergens in een gespreid bedje terechtgekomen, heb altijd bij de wat kleinere clubs gespeeld en overal voor moeten bikkelen. Dan leer je om met tegenslagen om te gaan, dus om op de bank te zitten en gewisseld te worden als het slecht gaat. Bij de topclubs willen veel spelers dan meteen weg. Dat zijn aspecten die ik niet ken, ik heb juist geleerd om te vechten."

'Ben het na mijn carrière meer gaan beseffen'
Het belang van een goede conditie mag in geen enkele context onderschat worden, vindt Redan. Hij draaide een paar weken mee in de Verenigde Staten, waar ze tot het gaatje gaan. Redan had van dichtbij nog nooit zoiets gezien. "De mentaliteit is daar heel anders. Niet alleen hoe ze spelers trainen, maar ook hoe ze met belastbaarheid omgaan en de voorbereidingen in het algemeen. Het is daar survival of the fittest. Ik ben opgevoed met Cees Koppelaar, die Cruijff nog heeft getraind. Martin Jol had hem altijd in zijn staf. Als je als één van de jongsten niet als één van de eersten binnenkwam tijdens de looptesten, zat je gewoon niet bij de selectie en viel je af."

"Een speler is normaal gesproken liever aan de bal, maar hoeveel procent van de wedstrijd heb je de bal aan de voeten? Dat zal twee of drie procent zijn. De rest van de tijd ben je aan het rennen, vallen, opstaan, koppen, omschakelen, versnellen, afremmen, duels aangaan, slidings, noem het maar op. Misschien is het raar, maar na mijn carrière ben ik dat meer gaan beseffen. Iedereen heeft basiskwaliteiten, maar hoe vaak kun je dat laten zien als je het niet vol kunt houden? De trainer heeft niets aan je als je het maar één of twee keer per wedstrijd op kunt brengen. Het is goed dat clubs voorzichtig zijn met blessures et cetera, maar je moet je grenzen verleggen. Als je tien minuten kunt temporennen en nooit voor de elfde, of twaalfde minuut gaat, hoe verbeter je jezelf dan?”

Trek je het breder, dan valt er in het algemeen nog een hoop winst te behalen in Nederland. Als Redan het voor het zeggen had, zou hij de trainingsschema's van de spelers in Nederland aanpassen. De lat moet omhoog, vindt hij. "Clubs zijn voorzichtig met het kapitaal, maar als je er in de voorbereiding iets harder aan trekt, ligt het belastbaar vermogen tijdens het seizoen hoger. Dat begint bij de schema's die de spelers krijgen. Het komt vaak op hetzelfde neer: dertig seconden planken, zes minuten inlopen, een paar keer versnellen... Als je dat vergelijkt met wat een Premier League-speler moet doen, is dat een heel groot verschil met de Eredivisie."

'Vraag het Wijnaldum, De Ligt, Van Dijk en De Vrij'
Redan maakt de vergelijking met de Premier League, waar nogal eens wordt geklaagd over het overvolle speelschema. Feit is wel dat clubloze spelers harder kunnen trainen omdat ze doordeweeks geen wedstrijden hoeven te spelen. "In Engeland kunnen ze honderd minuten gas geven. De high performance sprintjes in Engeland liggen veel hoger dan in Nederland. Ze kunnen veel meer brengen in de laatste minuten, wanneer het er echt toe doet. Vraag het Wijnaldum, De Ligt, Van Dijk en De Vrij en ze zullen allemaal zeggen dat er in het buitenland anders wordt getraind. Het zijn monsters geworden daar. El Ghazi is een beest geworden, maar waarom kunnen ze dat in Nederland niet worden? Het is een moeilijke omslag, denk ik. Ik ga geen namen noemen, maar er zijn Eredivisie-clubs die qua performance al verder zijn dan de rest. Dat is al terug te zien in de jeugdopleiding."

"Het is ook een beetje af durven stappen van wat je gewend bent. In Amerika trainen ze letterlijk tot het licht uitgaat. Dat heb ik van dichtbij meegemaakt. Ik ging zes weken helemaal kapot, maar dan trainde je ook twee tot drie keer per dag. Toen ik terugkwam in Nederland liep ik voorop, waardoor ik in het veld beter tot mijn recht kwam. Ik heb in Amerika met NFL-trainers getraind, ik was nog nooit zo fit. Het is hard, maar er staat daar maar één ding centraal en dat is presteren. Waar anderen moeite hadden in de laatste minuten, kon ik het volhouden. Ik geloof er nog steeds in dat het verschil in de laatste twintig minuten wordt gemaakt. Daar moet je als speler naartoe. Daarom hoop ik dat een speler als Ihattaren het weer kan opbrengen om zichzelf weer helemaal op de kaart te zetten. Het zou zonde zijn als de carrière van een speler van dat kaliber als een nachtkaars uitgaat."