De stand zonder VAR: 12 clubs op andere plek, Heracles veilig, degradatie Fortuna

16 mei 2022 om 16:20

Het reguliere Eredivisie-seizoen 2021/2022 is geschiedenis, dertien van de achttien clubs zijn klaar en de vaste volger van deze site weet wel wat er dan gaat komen: wij brengen opnieuw de alternatieve Eredivisie-stand in kaart, zonder VAR-ingrepen. En vooral het rechterrijtje van de competitie had er radicaal anders uit kunnen zien.

Liever kijken dan lezen? Check dan onze video-explainer hier!

Methode
De VAR werd in 2018 geïntroduceerd in de Eredivisie en wij hebben sindsdien elk halfjaar dezelfde rekenmethode gehanteerd: alle VAR-ingrepen wegstrepen die een aanwijsbare invloed hebben gehad op de einduitslag. Dat wil zeggen: een doelpunt dat dankzij de VAR is toegekend of juist is afgekeurd. Denk bijvoorbeeld aan de veelbesproken treffer van Gervane Kastaneer tijdens PEC Zwolle-FC Utrecht, die na het (foutief) leggen van de lijntjes werd afgekeurd.

De meest besproken momenten van dit seizoen hebben we juist niet meegenomen. De goal van Noussair Mazraoui tijdens PSV-Ajax was al goedgekeurd, daarna werd pas bekeken of de bal wel of niet over de lijn was: de VAR ging vervolgens mee in de beslissing van de arbitrage. En tijdens Feyenoord-PSV gaf Serdar Gözübüyük zelf zijn nu al beruchte penalty: de VAR greep ook in dit geval juist níét in, deze penalty was in het pre-VAR-tijdperk dus ook blijven staan. PSV heeft volgens deze definitie juist voordeel gehad van de VAR, ondanks de hierboven genoemde momenten: tijdens de 3-3 tegen FC Twente werd namelijk een treffer van oude bekende Joshua Brenet afgekeurd, anders was het 4-3 voor de Tukkers geworden.

Ook rode kaarten die op aanraden van de VAR zijn uitgedeeld of ingetrokken, laten we buiten beschouwing: we kunnen immers nooit weten hoe een wedstrijd was gelopen als, bijvoorbeeld, Anas Ouahim niet na een kwartier rood had gekregen, in de derby Heracles Almelo-FC Twente. In die wedstrijd werd ook een goal van Ricky van Wolfswinkel afgekeurd door de VAR: dat moment hebben we wél meegenomen, omdat het anders 1-2 voor FC Twente zou zijn geworden in plaats van 1-1.

Reguliere en alternatieve stand
Heracles-FC Twente is één van de twintig (!) wedstrijden van dit Eredivisie-seizoen waarin de VAR een aantoonbare invloed op de uitslag heeft gehad. Als we de reguliere en de alternatieve stand met elkaar vergelijken, hebben zestien van de achttien clubs een hoger of lager puntentotaal: Willem II is de enige club bij wie de VAR geen direct aanwijsbare invloed heeft gehad en PEC Zwolle heeft evenveel geluk als pech gehad.

Vitesse, sc Heerenveen, SC Cambuur en Fortuna Sittard hebben uiteindelijk het meeste geluk gehad met de videoarbitrage, FC Utrecht, RKC Waalwijk, Go Ahead Eagles, FC Groningen en Heracles Almelo hebben het minder getroffen. Vitesse en FC Utrecht wisselen stuivertje in onze alternatieve stand, daaronder bleken de onderlinge verschillen dit seizoen uiterst klein. Zo is RKC Waalwijk achteraf gezien de play-offs om Europees voetbal misgelopen, levert Go Ahead Eagles drie plekken in en staat Cambuur juist drie plaatsen 'te hoog'.

In de degradatiezone zijn de gevolgen al helemaal groot. Sparta zou zonder VAR één punt meer hebben en tegelijkertijd één plek lager eindigen. Heracles Almelo zou zich juist direct handhaven en Fortuna staat in onze alternatieve stand op een directe degradatieplek.

De beslissende momenten zijn snel gevonden: Heracles liep op 23 oktober drie punten mis tegen PEC Zwolle, doordat de VAR een treffer van Kaj Sierhuis afkeurde en bovendien een beslissende rol had in de penalty waarmee Bram van Polen de wedstrijd besliste. Later in het seizoen zat het dus mee tegen FC Twente, maar dat bleek uiteindelijk alsnog niet voldoende voor directe handhaving. Fortuna pakte op 9 april juist een punt bij FC Utrecht, doordat de winnende goal van Mark van der Maarel werd afgekeurd. En één zo'n moment kan aan het einde van de rit dus het verschil maken.