'Coëfficiëntenverval': waarom 'we' mogelijk nu al ons tweede CL-ticket kwijt raken

Het is inmiddels bekend dat goede prestaties op de coëfficiëntenlijst van cruciaal belang zijn voor het Nederlandse voetbal. Zo kwalificeerde de nummer twee van de Eredivisie van vorig seizoen, Feyenoord, zich voor het eerst sinds jaren weer direct voor de Champions League. De nummer drie, FC Twente, kreeg via de voorrondes zelfs de kans om het miljardenbal te behalen. Daarnaast mocht Go Ahead Eagles zich eind juli, als nummer negen van Nederland, melden in de voorronde van de Conference League. Dit alles is te danken aan de sterke prestaties van de Nederlandse teams in Europa in de afgelopen jaren.

Het is echter absoluut niet ondenkbaar dat 'we' op termijn genoegen moeten nemen met onze oude Europese tickets. Dat zou bijvoorbeeld betekenen dat Nederland weer vijf in plaats van zes teams Europa in mag sturen, dat de nummer twee zich weer via de voorrondes moet zien te plaatsen voor de Champions League en dat de nummer drie van de Eredivisie zich kwalificeert voor de voorronde van de Europa League, in plaats van de voorronde van de Champions League. Dit heeft alles te maken met de opmars van Portugal, dat een serieuze aanval heeft geopend op de zesde positie die Nederland nu bezet.

Op dit moment hebben we nog 2.442 punt meer dan Portugal. Helemaal aan het begin van dit seizoen bedroeg het gat echter nog 5.884 punt. Dat betekent dat al meer dan de helft van de originele Nederlandse voorsprong verdampt is. Dit heeft verschillende redenen. Zo is Portugal bezig aan een bijzonder sterk seizoen op de coëfficiëntenlijst. Dit seizoen pakte alleen Engeland meer punten dan de Zuid-Europeanen. Nederland doet het in deze voetbaljaargang daarentegen minder goed. Landen als België, Polen en Tsjechië pakten tot dusver meer punten dit seizoen dan wij.

De goede Portugese en matige Nederlandse prestaties kunnen niet los gezien worden van de nieuwe ticketverdeling in Europa. Doordat Nederland de zesde plek eerder overnam van Portugal, heeft er namelijk een schifting plaatsgevonden: sinds dit seizoen is Nederland met zes teams vertegenwoordigd in Europa en Portugal met vijf, terwijl dit de afgelopen jaren altijd omgedraaid is geweest. Een extra team klinkt op voorhand als een voordeel, maar dat is niet helemaal het geval. Om dat op te helderen, moeten we terug naar de basis.

Op de coëfficiëntenlijst pakken teams individueel punten voor een land. Met de overwinning op Shakhtar Donetsk verdiende PSV bijvoorbeeld twee volle coëfficiëntpunten. Voordat die punten toegevoegd kunnen worden aan de score van Nederland, moeten ze eerst gedeeld worden door het aantal teams dat Nederland Europa in heeft gestuurd dit seizoen. Dat zijn er in totaal zes. Een simpele rekensom leert dat dat we aan de zege van PSV 0.333 punt hebben verdiend. Vorig seizoen, toen Nederland nog vertegenwoordigd werd door vijf teams in Europa, zou een zege van PSV echter 0.400 punt waard zijn geweest. Kortgezegd zorgt een extra Europese vertegenwoordiger er dus voor dat alle resultaten van een land minder waard worden voor de coëfficiëntenlijst.

En dat is precies de reden dat Portugal nu een serieuze aanval kan plaatsen op Nederland. Het zesde team is namelijk al jaren een blok aan het been geweest voor de Portugezen. Vrijwel nooit overleefde de nummer zes van dat land de Europese voorrondes. Daardoor leverde dat zesde team Portugal vrijwel geen extra punten op, terwijl het de Portugezen dus wel veel punten kostte. Alle overige resultaten werden namelijk minder waard.

Dit probleem is nu getransfereerd van Portugal naar Nederland, doordat wij het plekje van de Zuid-Europeanen hebben overgenomen op de coëfficiëntenlijst: ons zesde team, play-offwinnaar Go Ahead Eagles, was na één Conference League-voorronde al uitgeschakeld. De club uit Deventer pakte dit seizoen daardoor vrijwel geen punten, terwijl de Eagles Nederland dus wel veel punten kosten.

Met het razende tempo waarmee Portugal nu dichterbij komt, is het zeker niet ondenkbaar dat het zesde team Nederland dit seizoen al de zesde positie kost op de coëfficiëntenlijst. Dat zou een grote klap in het gezicht zijn, maar ook niet het einde van de wereld. Bij een wisseling van posities, geeft Nederland het probleem van het zesde team wel weer terug aan Portugal, wat perspectief zou bieden voor een nieuwe aanval.

De huidige stand van zaken op de UEFA-coëfficiëntenranglijst
5. Frankrijk 63.807 (8.642) (6/7)
6. NEDERLAND 59.233 (7.333) (5/6) 
7. Portugal 56.791 (10.775) (5/5)

Bekijk onderstaande video voor nog meer duiding over de huidige situatie van Nederland op de UEFA-coëfficiëntenlijst