
Bosschaart heeft huiswerk gedaan: Feyenoord profiteert van Milanese zwaktes
Feyenoord kende een rumoerige voorbereiding op de clash met AC Milan. Het ontslag van Brian Priske, vlak voor de belangrijke Champions League-wedstrijd, was opvallend, maar tegelijkertijd ook onvermijdelijk. Aan Pascal Bosschaert lag de zware taak om op korte termijn een plan te bedenken om de Italiaanse topclub uit te schakelen. Dat deed de interim-trainer van Feyenoord met verve. Zijn plan zat goed in elkaar en speelde volledig in op de zwaktes van AC Milan.
Door Lars Visser
In deze tactische analyse van VoetbalPrimeur wordt dieper ingegaan op de rol van Jakub Moder, de backs van Feyenoord en de verdedigende bereidheid van de ploeg.
Profiteren van het ‘drukzetten’ van AC Milan
Feyenoord wordt voetballend geholpen door AC Milan. De Italianen zetten druk vanuit een 4-4-2-systeem, waarbij João Félix zich naast spits Santiago Giménez positioneert, Rafael Leão zich richt op Givairo Read, en Christian Pulisic zich bezighoudt met Gijs Smal. Daartegenover staat Feyenoord, dat opereert vanuit een 4-3-3 met een punt naar achteren, met Jakub Moder als nummer 6 en Antoni Milambo en Quinten Timber daarvoor..
Het grootste probleem voor AC Milan in eerste instantie is de 3-tegen-2-situatie die ontstaat wanneer een van de centrale verdedigers of Moder de bal heeft. Op dat moment staan Giménez en Félix tegenover drie tegenstanders, wat tactische discipline en vernuft vereist om goed vast te zetten - iets waar met name Félix niet om bekendstaat. Daarnaast verdient ook de intelligente Moder lof, omdat hij constant in beweging is en het Giménez en Félix daardoor enorm moeilijk maakt.
Afbeelding 1: Simpel voorbeeld waarbij Moder al ziet dat Milambo ingespeeld kan worden, en hij alleen maar door hoeft te bewegen voor een simpele kaats (Bron: Ziggo Sport)
Na ongeveer 15 minuten voert Sergio Conceição een subtiele wijziging door. Hij herkent het probleem zoals hierboven geschetst en kiest ervoor om Tijjani Reijnders door te schuiven naar Moder, om het op een eenvoudige manier op te lossen. Het probleem zit echter niet alleen in de 3-tegen-2-situatie bij AC Milan, maar ook in de verdedigende bereidheid van de spelers. Leão, Pulisic en Félix zijn verdedigend vaak wisselvallig en stappen te pas en te onpas uit richting tegenstanders. Hier profiteert Feyenoord geregeld van, waardoor ze onder de druk vandaan komen.
Vaak begint Smal bij Feyenoord al wat hoger op het veld, aan de binnenkant, om Pulisic voor een keuze te stellen. Als Pulisic meegaat, kan Feyenoord makkelijker opbouwen; als hij niet meegaat, komt Kyle Walker in een 2-tegen-1-situatie. Feyenoord profiteert hier dus van de niet zo tactisch intelligente aanvallers van AC Milan.
Afbeelding 2: Het probleem voor AC Milan in beeld, in dit geval kan Moder naar links uitzakken, want Pulisic is meegelopen met Smal. Hierdoor wordt de ruimte voor Reijnders te groot om in zijn eentje twee tegenstanders te kunnen verdedigen. (Bron: Ziggo Sport)
Daarnaast profiteert Feyenoord optimaal van het niet laten doorstappen van een van de centrale verdedigers. Doordat Reijnders doorschuift, betekent dit dat Youssouf Fofana in zijn eentje Timber en Milambo moet verdedigen, en dat is een ongelijke strijd. Met name Timber is continu op zoek naar ruimtes en dwingt Fofana tot lastige keuzes. Dit lukt Timber en, in mindere mate, Milambo geregeld erg goed, waardoor ze het druk zetten van AC Milan weten te omzeilen—iets waar duidelijk vooraf aandacht aan is besteed door Bosschaart. Feyenoord deed dit zo goed, dat de Portugese trainer van AC Milan niks anders kon doen dan na rust terug gaan naar de eerste variant, die minder risicovol is.
Afbeelding 3: Timber is aanspeelbaar, en er is geen centrale verdediger van AC Milan doorgestapt om hem af te dekken, waardoor uiteindelijk Fofana eieren voor zijn geld kiest, en toch maar weer naar achteren beweegt. (Bron: Ziggo Sport)
Waar je enerzijds kunt stellen dat het druk zetten van AC Milan van een laag niveau was, verdient Feyenoord (met Moder en Timber in het bijzonder) ook de nodige complimenten. Ze wisten met grote regelmaat de ruimtes te vinden, en bovendien heeft Bosschaart zijn huiswerk goed gedaan door in de opbouw de zwakke plekken van de Italianen bloot te leggen.
De overlap na kantwissel
In het aanvalsspel op de helft van AC Milan valt een andere vondst van Bosschaart op. Zoals hierboven benoemd, zijn de twee vleugelaanvallers in verdedigend opzicht niet bijzonder actief. Daarnaast kantelt de ploeg van Conceição vaak ver naar één kant, specifiek naar de kant waar de buitenspeler zich bevindt. Het gevolg: er ontstaat ruimte aan de andere zijde. Wanneer de buitenspeler van Feyenoord daar de bal ontvangt, heeft een back de mogelijkheid om eroverheen of binnendoor te komen. Dit patroon helpt Feyenoord optimaal gebruik te maken van de aanwezige ruimtes.
Afbeelding 4: Pulisic is helemaal naar binnengekomen, waardoor Smal veel ruimte heeft, dit is kenmerkend voor de manier van verdedigen van AC Milan, veel spelers in het centrum, waardoor de flanken onderbezet zijn. (Bron: Ziggo Sport)
Een goed voorbeeld hiervan zien we in deze wedstrijd wanneer Smal achterin begint en een lange bal speelt in de richting van Anis Hadj-Moussa, waarna Read snel in beeld komt om de overlap te verzorgen. Tekenend is een aanval in de eerste helft, waarin zowel Smal als Read een belangrijke rol spelen. Eerst ondersteunt Smal aan de binnenkant Igor Paixão aan de linkerkant, waarna de bal vervolgens wordt geopend richting de rechterflank. Daar krijgt Hadj-Moussa al snel ondersteuning aan de buitenkant van Read. Dit is typerend voor het spelplan van Feyenoord, snel de kantwissel, en beide backs die meehelpen in het aanvallen.
Afbeelding 5: Smal is aan de binnenkant bewogen, en Pulisic volgt hem niet. Hierdoor staat Walker in een 2-tegen-1 situatie en hij kiest er voor eerst Smal te verdedigen. Aan de andere kant staat Hadj-Moussa al vrij om later in de aanval de bal te ontvangen. (Bron: Ziggo Sport)
Afbeelding 6: 10 seconden later heeft Hadj-Moussa de bal, en komt Read er overheen aan de buitenkant, waarna hij een gevaarlijke voorzet aflevert die onderschept wordt. (Bron: Ziggo Sport)
Feyenoord kan wel terugsprinten
Misschien wel het grootste verschil met eerdere wedstrijden: Feyenoord sprint met het hele elftal terug om de counter zo goed mogelijk te verijdelen. Deze verdedigende bereidheid is een duidelijk contrast met de periode onder Priske. Waar dit in wedstrijden tegen zowel PSV als Ajax Feyenoord nog de das omdeed, was de verdedigende bereidheid nu duidelijk terug te zien bij alle spelers, iets wat noodzakelijk is om in dit soort wedstrijden te voorkomen dat tegenstanders tot te veel grote kansen komen, zeker met de snelheid voorin bij AC Milan.
Afbeelding 7: 8 Feyenoorders zijn vol op de weg terug om te verdedigen tegenover slechts 5 AC Milan-spelers. Dit is tekenend voor de bereidheid in verdedigend opzicht die Feyenoord toonde. (Bron: Ziggo Sport)
Toch is er op dit vlak nog werk aan de winkel voor Bosschaart. De verdedigende organisatie is soms niet op orde, omdat beide backs geregeld meedoen aan het aanvalsspel en Feyenoord slechts met één controleur speelt. Dit AC Milan was vandaag niet in goeden doen, waardoor het niet wist te profiteren van de geboden ruimtes. Tegelijkertijd werd Feyenoord bij vlagen verder naar achteren gedrukt, waardoor dit soort momenten zich minder vaak voordeden. Veelal ook kwamen dit soort momenten voort uit standaardsituaties van Feyenoord zelf.
Afbeelding 8: Na notabene een eigen corner, is het op een gegeven moment 4 tegen 2. Het is dat Leão de kans niet afmaakt, maar deze situatie is natuurlijk erg kwetsbaar als Feyenoord zijnde. (Bron: Ziggo Sport)
Het is aan Bosschaert om hier een oplossing voor te vinden, te beginnen bij standaardsituaties, aangezien die het gemakkelijkst zijn aan te passen door meer spelers achterin te laten. Tegelijkertijd zal de interim-coach van Feyenoord ook stappen moeten zetten in de algehele restverdediging. Mogelijke aanpassingen zijn om altijd één van de backs achterin te houden of, bij langdurig balbezit en beide backs hoog, een middenvelder naast Moder te positioneren. Daarnaast kan het helpen om bij balverlies eerst de organisatie neer te zetten voordat er druk naar voren wordt gezet—iets wat bij dit Feyenoord nog te vaak misgaat.
In grote lijnen verdient Bosschaert de complimenten voor deze wedstrijd. Na een korte voorbereiding had hij zijn zaakjes goed op orde en een duidelijk speelplan uitgewerkt, en daarnaast duidelijk zichtbaar de spirit en bereidheid teruggebracht bij dit elftal. Uiteindelijk profiteert Feyenoord optimaal van de zwaktes van AC Milan en behaalt het in de thuiswedstrijd een bijzonder knap resultaat tegen de Italiaanse tegenstander.