PSV-duo grijpt de hoofdrol tegen Juventus: een tactische analyse

Door Lars Visser

PSV weer terug in de oude variant
Vorige week moest Bosz al na tien minuten ingrijpen tegen Juventus; zijn plan om druk te zetten werkte niet. Het idee van Bosz was om met Lang naast Luuk de Jong druk te zetten, maar het probleem was dat Mauro Júnior daardoor in een 2-tegen-1-situatie kwam te verdedigen tegen de aanvallende rechtsback Timothy Weah. De oplossing: Lang moest achter zijn directe tegenstander aan. Ook in Eindhoven moest de Nederlandse linksbuiten gewoon terug tot aan de achterlijn met zijn directe tegenstander, want Bosz haalde de oude variant weer van stal: de 4-4-2. Daarin zet PSV druk met De Jong en Ismael Saibari als twee spitsen, terwijl de vier middenvelders van PSV, met eventueel ondersteuning van Olivier Boscagli, de middenvelders en backs van de tegenstander moeten uitschakelen.

Afbeelding 1: de structuur van PSV in het verdedigen in beeld, met zoals geschetst De Jong en Saibari voorp. (Bron: Ziggo Sport)

Toch slaagde dit plan bij PSV maar moeizaam. Het grootste probleem? De dynamiek en diepgang aan de kant van Juventus trokken de achterste linie van PSV naar achteren. Door de loopacties van met name Randal Kolo Muani en Weston McKennie schoven de PSV-verdedigers steeds verder terug. Het gevolg was dat het veld groter werd, waardoor Juventus makkelijker kon voetballen en de afstanden bij het druk zetten voor PSV simpelweg te groot werden. Combineer dit met het feit dat PSV op cruciale momenten te veel duels verloor, en je hebt de reden waarom het druk zetten van PSV zeker niet altijd slaagde.

Toch mag de rol van Andrea Cambiaso niet uitgevlakt worden. De Italiaanse linksback is een ware tacticus en zoekt vanuit zijn positie altijd naar ruimtes. Hij profiteert slim van de ontstane ruimtes door afwisselend aan de binnen- en buitenkant op te duiken. Zo kan een gedwongen wissel vanuit Juventus-perspectief zelfs positief uitpakken. Met de invalbeurt van Guus Til wordt er weer energie teruggebracht in het drukzetten, en geholpen door het momentum van de goals lukte het PSV na zijn invalbeurt weer beter om druk te zetten.

Afbeelding 2: dit lijkt een hele simpele loopactie van Cambiasso, maar het mooie van deze loopactie is dat het enige doel ervan is om zijn collega-middenvelders ruimte te geven. Het is een simpel voorbeeld om aan te tonen dat Cambiasso zo slim is. Tegelijkertijd verdedigt PSV ook op een te grote afstand. (Bron: Ziggo Sport)

Het schuiven met Veerman en de terugkeer van Boscagli
Tegelijkertijd had Juventus in verdedigend opzicht grotendeels hetzelfde strijdplan bedacht. Ook zij zetten druk vanuit een 4-4-2-systeem, met Kolo Muani en McKennie voorop. Hierop heeft Bosz duidelijk geanticipeerd voor de wedstrijd; hij paste namelijk de positionering van zijn middenvelders subtiel aan, met een hoofdrol voor Veerman. De Volendammer bemoeit zich normaal gesproken graag al vroeg met de opbouw, maar in deze wedstrijd zagen we dat veel minder gebeuren. De reden? Bosz wilde het Juventus lastiger maken in het drukzetten. Door Saibari en Veerman hoger te positioneren en Jerdy Schouten als enige controleur te laten fungeren, moesten de twee overgebleven middenvelders van Juventus kiezen wie ze afdekten. Dit probleem werd versterkt doordat de centrale verdedigers van Juventus niet graag doorstapten richting het middenveld. Toch profiteerde PSV hier onvoldoende van, omdat het team te ongeduldig was in balbezit, terwijl de ruimtes er zeker lagen.

Afbeelding 3: te zien is hoe Juventus tracht druk te zetten, waarbij het overtal voor PSV op het middenveld zichtbaar is, omdat geen van de centrale verdedigers van Juventus doorstapt. Het plan van Bosz is dus om Veerman ook hoog te positioneren, waardoor óf Schouten, óf Veerman, óf Saibari vrijkomt. (Bron: Ziggo Sport)

Daarnaast werd meteen duidelijk waarom Boscagli de afgelopen weken zo gemist werd. Het gaat niet alleen om zijn passing, maar vooral om zijn vermogen om passes uit te stellen, waardoor tegenstanders gedwongen worden keuzes te maken. Deze combinatie maakt hem een cruciale speler in het positiespel van PSV, iets wat bijna niet te vervangen is door een andere speler. Ook in deze wedstrijd speelde hij een essentiële rol in de opbouw. Waar Ryan Flamingo soms te snel kiest voor de lange bal, kan geduldig balbezit juist helpen om een overtal uit te spelen. Dit zorgt ervoor dat het positiespel in fases beter verzorgd is van achteruit. Toch staat er maar één Boscagli op het veld, en zijn specifieke kwaliteiten zijn niet bij alle verdedigers aanwezig, iets wat ook nu weer opviel. Maar met zijn terugkeer heeft PSV op zijn minst weer één speler die het positiespel volledig beheerst.

Afbeelding 4: in deze positie zou menig verdediger de bal terugspelen richting zijn keeper, of hem blind naar voren trappen. Boscagli kiest er echter voor om rustig te wachten tot er druk wordt gezet, en levert daarna een perfecte pass in de diepte op Lang. 

Lang en Perisic zijn belangrijk voor PSV
Thiago Motta was zich bewust van de kwaliteiten van Lang in de 1-tegen-1 en wilde daarop inspelen door Weah continu ondersteuning te geven. Die ondersteuning kwam vaak van een van de centrale verdedigers van Juventus, en wanneer dat niet mogelijk was, schoot een andere speler zo snel mogelijk te hulp. Het voordeel voor PSV was dat dit elders ruimte opleverde. Dit was ook het geval voorafgaand aan de 1-0. Bij die treffer kreeg Lang dekking van zowel Weah als centrale verdediger Federico Gatti. Dit dwong de rest van de verdediging om door te kantelen naar die kant, waardoor Perišić aan de andere kant vrij kwam. Na een schitterende pass en een even knappe aanname werkte de Kroaat beheerst af. Hier werd het nadeel van dubbele dekking pijnlijk duidelijk, maar ook Lang verdient lof voor zijn rol in deze situatie.

Afbeelding 5: de twee verdedigers van Juventus tegenover Lang, daarnaast is het Saibari die diep loopt, waardoor Perisic aan de andere kant vrij kan komen. (Bron: Ziggo Sport)

Toch is de echte man of the match aan PSV-zijde Perisic. De Kroatische international blonk in deze wedstrijd op veel vlakken uit: zijn positioneel vermogen, sluwheid, werkethiek en zijn verfijnde voorzet. Al deze eigenschappen kwamen samen in de 2-1 van PSV. Het begint al met zijn positionering; hij plaatst zich diagonaal achter Richy Ledezma, zodat hij enerzijds goed staat bij balverlies en anderzijds aanspeelbaar blijft. Nog voordat hij de pass ontvangt, heeft Perišić de ruimte al gescand waar hij in wil duiken, waardoor zijn aanname direct de juiste richting op gaat. Vervolgens levert hij een loepzuivere voorzet op maat voor De Jong, waarna de bal uiteindelijk via Saibari wordt binnengeschoten.

Afbeelding 6: Perisic ontvangt de bal in deze positie en neemt 'm fantastisch aan, waarna hij de bal perfect voorgeeft, en binnengewerkt ziet worden door Saibari. (Bron: Ziggo Sport)

Een krankzinnige avond in Eindhoven, zo kan deze wedstrijd wel omschreven worden. Dankzij het tactische plan van Bosz en de uitblinkende Lang en Perisic sleepte PSV een indrukwekkende 3-1 overwinning uit het vuur tegen Juventus. En dan te bedenken dat de eerste helft vooral een tactisch schouwspel was. Wat kan voetbal toch veranderlijk zijn.

Alles over de titelrace tussen Ajax en PSV, Peter Bosz, de debutanten in Amsterdam, chaos bij Feyenoord, falende arbitrage en meer in de nieuwste Voetbalweek, mét Sjaak Polak