Ajax opgelet: met déze aanpassingen is Eintracht Frankfurt te verslaan

Door Lars Visser

Moeilijkheden voor linkerflank Ajax
Dat Youri Baas het in de eerste wedstrijd lastig had, is een understatement. De jonge linksback worstelde met de razendsnelle Ansgar Knauff, tegen wie hij het veelvuldig moest opnemen. Maar hoe kwam dat? Waar op voorhand een 3-4-2-1-formatie bij de Duitsers het meest voor de hand lag, kozen zij uiteindelijk voor een redelijk gangbare 4-2-3-1.

Bij balbezit voor Frankfurt koos Ajax voor het vaste patroon: linksbuiten Mika Godts moest Brian Brobbey helpen om het centrale verdedigingsduo van de Duitsers vast te zetten. Tegelijkertijd moest Jorrel Hato, zodra Rasmus Kristensen de bal kreeg, doordekken tot aan de rechtsback van Frankfurt. Tot dusver niets geks - het is een strategie die Ajax al meermaals succesvol heeft uitgevoerd.

Het probleem was echter dat er al snel sprake bleek van een behoorlijke mismatch qua snelheid en voetbalintelligentie. De Duitse buitenspeler zorgde voor het grootste gevaar namens Frankfurt en bracht Ajax herhaaldelijk in de problemen.

Afbeelding 1: Voorafgaand aan de 1-0 verliest Baas een cruciaal duel. Waar je zou kunnen spreken van een overtreding, moet hij zich in elk geval daar niet zo makkelijk laten verschalken door Knauff (Bron: Ziggo Sport)

Afbeelding 2: Hier timet Baas verkeerd in het duel van Knauff, waaruit een grote kans voor Frankfurt ontstaat. (Bron: Ziggo Sport)

Daarnaast speelde Frankfurt slim in op de rol van Jordan Henderson, die normaal gesproken ondersteuning biedt aan Baas. Ex-PSV'er Mario Götze zwierf soms in dezelfde zone aan de linkerkant en probeerde Henderson aan zich te binden. Om druk te zetten moest Henderson hem wel volgen, maar dat deed hij over het hele veld.

Doordat de Duitse middenvelder veel in beweging was, moest Henderson zich grotendeels focussen op zijn directe tegenstander, waardoor hij minder hulp kon bieden aan Baas. Götze gebruikte zijn ervaring en spelinzicht om Knauff in stelling te brengen 1-op-1 te komen met Baas, wat Frankfurt veel gevaar opleverde. Complimenten dus voor trainer Dino Toppmöller, die met deze zet een aantal goede kansen wist te creëren.

Afbeelding 3: 10 seconden voordat de 2-1 valt dekt Henderson helemaal door op Götze, waardoor hij Baas niet kan ondersteunen. (Bron: Ziggo Sport)

Voor de return moet Ajax hier beter op inspelen. Een optie voor trainer Francesco Farioli kan zijn om tijdens het drukzetten de rol van Godts aan te passen: hij zou kunnen pendelen tussen de centrale verdediger en de rechtsback, waarna verder wordt doorgestapt vanuit het centrum. Het probleem hiermee is dat de vervanger van de geschorste Henderson dan verder vooruit moet dekken, waardoor zijn aanwezigheid rond de verdediging afneemt.

Een andere optie is om de drukzetstructuur te veranderen en de pressing via de rechterkant op te bouwen. Dit zou echter betekenen dat Baas direct tegenover spits Hugo Ekitike komt te staan, wat zijn verdedigende kwaliteiten flink op de proef zou stellen. De meest waarschijnlijke optie is dat Farioli slechts subtiele aanpassingen doorvoert en het plan grotendeels intact laat. Door de positionering van de nummer 6 zo te optimaliseren dat de passlijn wordt afgeschermd, kan Ajax de problemen op de linkerflank beperken.

Drukzetten loont tegen Frankfurt
Ajax liet in de eerste wedstrijd zien dat drukzetten loont tegen Frankfurt. De Duitsers spelen zelden de lange bal en beschikken niet over natuurlijke opbouwers in de defensie. Vooral Tuta had zichtbaar moeite aan de bal, en staat ook bekend als een matige voetballer. Ajax koos er bewust voor om hem vrij te laten, zodat hij het spel moest maken. Op die manier hoopte Ajax dat hij fouten zou maken in zijn passing of verkeerde keuzes zou nemen. Dit lukte een aantal keer goed, mede dankzij het intensieve drukzetten van Brian Brobbey op de juiste momenten.

Afbeelding 4: Het is duidelijk te zien dat Brobbey het centrum afschermt, en in extreme mate Tuta vrijlaat. Op het moment dat Tuta de bal ontvangt, sprint Brobbey om druk te zetten. (Bron: Ziggo Sport)

Toch was de pressing niet altijd succesvol. Dat lag aan de timing van Hato. Hij was te vaak net te laat om effectief bij te dragen aan het drukzetten en bood tegelijkertijd onvoldoende ondersteuning aan Baas. Hierdoor bleef hij te veel in de ruimte tussen twee linies hangen, zonder echt invloed uit te oefenen. Ook Jorthy Mokio en Kenneth Taylor waren regelmatig niet op tijd bij hun directe tegenstanders, waardoor Frankfurt kon ontsnappen via het middenveld.

Afbeelding 5: Alle spelers zijn hier te laat of niet op elkaar afgestemd in het drukzetten. Allereerst is Godts al naar het centrum gekomen, zonder dat Hato al klaar is om door te stappen. Vervolgens stapt Hato vrij roekeloos uit, waardoor Baas te laat is bij Knauff. Het gevolg is een kans voor Frankfurt. (Bron: Ziggo Sport)

In wedstrijden als deze zijn het dit soort details die het verschil maken. Ajax moet dit beter organiseren, want hier liggen zeker kansen. Zoals afgelopen weekend bleek toen Union Berlin met 2-1 won van Frankfurt, is de ploeg kwetsbaar onder hoge druk. Daarnaast, kan Ajax vaker profiteren van het hoge drukzetten van Frankfurt.

Ze hanteren een vergelijkbare pressiestructuur als Ajax, waardoor ze ook vaak in een 1-op-1 achterin staan, iets waar Ajax van moet profiteren door op de juiste momenten wél snel diep te spelen, nadat ze de pass kort gespeeld hebben om Frankfurt uit te nodigen om druk te zetten. Op basis daarvan zou het voor Ajax wel zeer wenselijk zijn dat Brobbey fit is voor deze wedstrijd. Mocht hij er niet bij zijn, dan is het mogelijk om Steven Berghuis net zoals tegen Union Saint-Gillis als valse spits te laten spelen, en van daaruit de buitenspelers diep te sturen.

Wie vervangt Henderson?
Misschien wel de lastigste puzzel voor Ajax: wie neemt de rol van Henderson over? De nummer 6-positie in het huidige systeem is complex, en Henderson is de enige speler in de selectie die alle benodigde kwaliteiten in huis heeft. Omdat hij geschorst is, moet Farioli kiezen uit twee alternatieven, die elk hun eigen zwaktes hebben.

Optie één is Davy Klaassen, de ervaren Hilversummer kan verdedigend goed mee en vervult zonder problemen de rol van vijfde verdediger. Hij beschikt over de juiste fysieke voorwaarden en kopkracht. Tegelijkertijd is Klaassen in balbezit niet de speler die Ajax nodig heeft. Van oorsprong is hij een aanvallende middenvelder en hij mist de kwaliteiten van een spelverdeler.

Afbeelding 6: Een simpel sprintje van Klaassen hier is voldoende om te voorkomen dat Baas de bal naar achteren toe moet spelen. Echter, realiseert Klaassen zich dit te laat, waardoor Baas de bal terug moet spelen en Ajax opnieuw moet gaan opbouwen. (Bron: ESPN)

De tweede optie is Jorthy Mokio, de jonge Belg is aan de bal veel meer een spelverdeler dan Klaassen en voelt zich comfortabel in de opbouw. Het probleem is echter dat hij fysiek minder sterk is en moeite heeft met de verdedigende taken van een nummer 6. Daarnaast is hij nog grillig in zijn spel en soms te wild in het drukzetten.

Afbeelding 7: Mokio is doorgedekt, maar herkent niet dat dit het moment is om de ruimte in de rug te gaan verdedigen, en staat tussen wal en schip in deze positie. (Bron: ESPN)

Gezien deze opties lijkt Klaassen de meest waarschijnlijke keuze. Farioli zal echter moeten bedenken hoe hij het gebrek aan voetballend vermogen bij Klaassen kan compenseren. Dat vormt een flinke uitdaging.

Conclusie
Ajax wacht een zware klus om door te gaan in Europa. Ondanks het feit dat Eintracht Frankfurt niet in topvorm is, is het nog altijd een lastige tegenstander om te verslaan. Toch liggen er zeker kansen. Door goed druk te zetten en de juiste keuzes te maken in de 1-op-1-duels, heeft Ajax een realistische kans om de volgende ronde te bereiken.