EK-deelnemers onder de loep: groep A

Portugal


Aantal deelnames: 1984, 1996, 2000, 2004, 2008
Beste prestatie: Finale (2004)
Bondscoach: Luiz Felipe Scolari

Portugal is een beetje een mysterie op international niveau. Het land beschikt altijd over technisch vaardige spelers, maar kwalificeert zich pas de laatste jaren structureel voor grote toernooien. De Portugezen nemen komende zomer voor de vijfde keer deel aan een EK. Bij de vorige vier pogingen haalde het Zuid-Europese land twee keer de halve finale. Vier jaar geleden stond het in eigen land zelfs in de eindstrijd, maar Angelos Charisteas kopte de Portugese voetbaldroom aan diggelen. De verloren finale liet een flinke kras na op de Portugese voetbalziel, maar bondscoach Luiz Felipe Scolari houdt zijn ploeg steeds dezelfde boodschap voor: de verloren finale van 2004 is zeker niet de laatste van deze generatie.

Op basis van individuele kwaliteiten lijkt Portugal wederom een gooi te kunnen doen naar de Europese voetbaltitel. Scolari beschikt over een compleet en geslepen elftal dat steunt op een solide defensie. Naast keeper Ricardo (Real Betis) bestaat deze uit José Bosingwa (FC Porto), Ricardo Carvalho (Chelsea), Jorge Andrade (Deportivo La Coruna) en Bruno Alves (FC Porto).

Op het middenveld lijkt langzamerhand een generatiewisseling plaats te vinden. Maniche (Internazionale) en Tiago (Juventus) werden niet opgeroepen en ook Costinha (Atlético Madrid) lijkt niet langer zeker van een basisplaats. Joao Moutinho (Sporting), Raul Meireles (FC Porto) en de zeer talentvolle Miguel Veloso (Sporting) gaan de gevestigde orde vervangen. Bovendien heeft Portugal ook de beschikking over de geslepen spelmaker Deco (FC Barcelona).

De grote kracht van Portugal ligt in de voorhoede. Cristiano Ronaldo (Manchester United) is uitgegroeid tot één van de beste spelers van de wereld, terwijl ook Ricardo Quaresma (FC Porto), Nani (Manchester United) en Simao Sabrosa (Atkético Madrid) beschikken over een flinke dosis techniek. In de punt van de aanval moet Nuno Gomes (Benfica) de doelpunten maken. Hij houdt Hugo Almeida (Werder Bremen) en Helder Postiga (FC Porto) op de bank.

Sterspeler: De onbetwiste sterspeler van Portugal is Cristiano Ronaldo. De fabelachtige technicus van Manchester United groeide dit seizoen uit tot de beste speler op de Engelse voetbalvelden. Zijn veertig doelpunten markeren een indrukwekkend voetbaljaar. De landstitel met Manchester United is al binnen en ook de Champions League werd woensdagavond veroverd. Een Europese titel met Portugal zou de kroon zetten op een perfect seizoen.

De 23-jarige Ronaldo is oorspronkelijk een kind van het Portugese eiland Madeira, maar maakte in 1997 de overstap naar het vasteland. In de jeugdopleiding van Sporting Lissabon schaafde het talent verder aan zijn uitzonderlijke kwaliteiten. Een oefenduel met Manchester United betekende in 2003 zijn absolute doorbraak. Ronaldo draaide de Engelse defensie helemaal dol en verkaste niet veel later voor een miljoenenbedrag naar Old Trafford. In Manchester heeft de flankspeler zijn status gevestigd als één van de beste spelers van de wereld. Hij combineert een prachtige techniek met kopkracht, snelheid en scorend vermogen. Komende zomer is hij de absolute vedette van het Portugese team en een waardige opvolger van de gestopte Luis Figo.

De kansen: Portugal is komende zomer één van de onbetwiste titelkandidaten. De ploeg heeft alles wat een EK-winnaar nodig heeft. Een solide en ervaren defensie, een uitgebalanceerd middenveld, een creatieve spelmaker, een wereldvedette, gevaarlijke spitsen met een individuele actie en een tactisch sterke en uitgekookte coach. Alleen doelman Ricardo is een vraagteken op topniveau, maar valt in de nationale ploeg eigenlijk nooit uit de toon.

Eventuele blessures en schorsingen kan Portugal zonder problemen opvangen. Bondscoach Scolari beschikt op alle posities over een waardige vervanger. Menig bondscoach ziet pakweg Paolo Ferreira (Chelsea), Fernando Meira (VfB Stuttgart), Nani (Manchester United) en Pepe (Real Madrid) graag op zijn reservebank plaatsnemen. Bovendien heeft Portugal het goed getroffen met de poule-indeling. Tsjechië, Turkije en gastland Zwitserland zijn op papier minder sterke ploegen.

Zwitserland


Aantal deelnames: 1996, 2004, 2008
Beste prestatie: Poulefase (1996 en 2004)
Bondscoach: Jakob Kuhn

Van de twee gastlanden is Zwitserland onbetwist het sterkst. De Zwitsers boeken de laatste jaren betere prestaties dan buurland Oostenrijk, dat qua elftal eigenlijk niet thuishoort op een Europees kampioenschap. De opmars van de Zwitserse nationale ploeg valt terug te voeren op een uitgekiend beleid van de voetbalbond.

De voorbereiding op het EK begon voor de Zwitsers eind jaren negentig. De voetbalopleiding in de verschillende kantons werd gemoderniseerd en alle jeugdploegen gingen in hetzelfde systeem spelen. Dit resulteerde in een flinke stoet talenten die de laatste jaren massaal doorbreken in de nationale ploeg en de overstap maken naar een buitenlandse club. Phillipe Senderos, Johan Djourou, Stephan Lichtsteiner, Tranquillo Barnetta, Gokhan Inler, Gelson Fernandes, Blerim Dzemaili, Valon Behrami, Eren Derdiyok en Diego Benaglio moeten het elftal van bondscoach Jakob Kuhn komende zomer van jeugdig elan voorzien.

Het goede beleid van de Zwitserse voetbalbond werpt zijn vruchten af. Niet alleen heeft de nationale ploeg toekomst, het elftal plaatst zich weer structureel voor grote toernooien. In 2004 sneuvelden de Zwitsers nog in de groepsfase, maar twee jaar later op het WK in Duitsland werd de tweede ronde bereikt. Daarin werd na strafschoppen verloren van Oekraïne. Het EK in eigen land moet de bekroning worden van al het harde werk. Op basis van de kwaliteiten en de steun van het thuispubliek moet Zwitserland tot een stunt in staan zijn. Een plek in de volgende ronde lijkt niet onmogelijk.

Wel moeten de Zwitsers bogen op een hecht collectief. Phillipe Senderos (Arsenal), Phillip Degen (Borussia Dortmund), Patrick Müller (Olympique Lyon) en Ludovic Magnin (VfB Stuttgart) vormen een fysiek sterke defensie. De overige opties zijn Steve von Bergen (Hertha BSC), Stephane Grichting (Auxerre), Christoph Spycher (Eintracht Frankfurt) en Mario Eggiman (Karlsruher SC).

Op het middenveld moeten de creatieve impulsen komen van Valon Behrami (Lazio), Hakan Yakin (Young Boys) en Tranquillo Barnetta (Bayer Leverkusen). Raphael Wicky (FC Sion), Benjamin Huggel (FC Basel), Fabio Celestini (Getafe) en Ricardo Cabanas (Grasshopper) zorgen voor de broodnodige ervaring. Het spitsenkoppel bestaat normaal gesproken uit Alexander Frei (Borussia Dortmund) en Marco Streller (FC Basel). Zij houden Eren Derdiyok (FC Basel) en Johan Vonlanthen (Red Bull Salzburg) op de bank. Het Zwiterse keeperstricot behoort toe aan de talentvolle Diego Benaglio (Racing Santander).

Sterspeler:  De kans op een Zwiterse EK-stunt zal voor een groot deel afhangen van zijn vorm en scorend vermogen. In een hechte ploeg fungeert Alexander Frei als de sterspeler die de Zwitsers naar de volgende ronde moet brengen. Bij Stade Rennes en zijn huidige werkgever Borussia Dortmund bevestigde hij de afgelopen jaren zijn status als goaltjesdief en ook in de Zwitserse nationale ploeg toonde Frei zich zeer trefzeker. De aanvaller komt nog drie doelpunten tekort om de meest productieve Zwitserse international aller tijden te worden. In 56 interlands maakte hij tot dusverre 32 doelpunten.

De 28-jarige Frei, die beschikt over veel kopkracht en een goed schot, komt oorspronkelijk voort uit de jeugdopleiding van FC Basel. Na omzwervingen bij FC Thun, FC Luzern en Servette belandde hij in 2003 in de Franse competitie. Pas daar kwam de Zwitserse spits echt op gang. Met 47 doelpunten in drie seizoenen verdiende hij een transfer naar de Bundesliga. In Duitsland is het torinstinct van Frei inmiddels bekend. Komende zomer hoopt hij zijn naam ook op Europees niveau te vestigen.

De kansen: Een bepaalde wetmatigheid lijkt altijd op te gaan bij een groot toernooi: het thuisland presteert uitstekend. Het volk schaart zich massaal achter de ploeg, er ontstaat een nationale voetbalgekte en de fans in het stadion kunnen de ploeg vleugels geven. De verwachtingen rond het Zwitserse elftal zijn komende zomer hooggespannen. Mede daarom is het goed mogelijk dat Zwitserland uitgroeit tot één van de verrassingen van het EK. Bondscoach Jakob Kuhn beschikt over een fysiek sterk en effectief elftal.

In de aanloop naar het toernooi in eigen land boekte Zwitserland overwegend goede oefenresultaten. Alleen tegen Duitsland werden de Zwitsers op hun plek gezet met een kansloze en harde 0-4 nederlaag. Het lijkt een incident, want de groepsindeling biedt perspectief. Portugal is in principe een maatje te groot, maar speelt tegen de Zwitsers wel een uitwedstrijd. Bovendien heeft Tsjechië aan kwaliteit ingeboet en komen de Turken niet verder dan de Europese subtop. Een tweede plaats behoort tot de mogelijkheden. Als Zwitserland de  kwartfinale haalt dan kunnen er mooie dingen gebeuren in het Alpenland. Na de Griekse sensatie van 2004 mag elke deelnemer immers dromen van een fraaie voetbalzomer.

Tsjechië


Aantal deelnames: 1960, 1976, 1980, 1996, 2000, 2004, 2008
Beste prestaties: Eindwinnaar (1976 als Tsjechoslowakije) en finale (1996)
Bondscoach: Karel Brückner

In de nog prille voetbalhistorie van het land heeft Tsjechië zich stormachtig ontwikkeld. Niet gek voor een natie met slechts elf miljoen inwoners en een relatief zwakke competitie. Toch waren de Tsjechen in hun korte bestaansgeschiedenis aanwezig op alle EK?s. En niet onverdienstelijk. Alleen in 2000 moesten de Tsjechen het in de groepsfase afleggen tegen Nederland en Frankrijk. Vier jaar daarvoor had Tsjechië voor een sensatie gezorgd door als EK-debutant direct de finale te halen, maar deze ging na verlengingen verloren tegen Duitsland. Ondanks de finaleplek van 1996 hadden de Tsjechen in 2004 de grootste kans om een EK te winnen. Met wervelend voetbal waren de manschappen van bondscoach Karel Brückner onbetwist de beste ploeg van het toernooi, maar in de halve finale was daar het vermaledijde en taaie Griekenland. Met een zilveren doelpunt kopte Traianos Dellas de Tsjechische voetbaldroom aan flarden.

Na een dramatisch verlopen WK 2006 lijkt voorlopig de winter in te treden voor de Tsjechische ploeg. De meeste vedettes van vier jaar geleden zijn over hun top en door de absentie van Tomas Rosicky (knieblessure) heeft de ploeg met doelman Peter Cech nog maar één topspeler in de gelederen. Bovendien nam Pavel Nedved (Juventus) afscheid van de nationale ploeg. Toch gloort er licht aan het einde van de tunnel. Het Tsjechische jeugdelftal veroverde vorig jaar zilver op het jeugd-WK in Canada. Van die selectie gaan alleen Daniel Pudil (Slavia Praag) en de talentvolle spits Martin Fenin (Eintracht Frankfurt) mee naar Oostenrijk en Zwitserland.

Verder lijkt Bruckner bij gebrek aan beter nog steeds te vertrouwen op de oude garde. De achterhoede van de Tsjechen is degelijk en op niveau. Zdenek Grygera (Juventus), David Rozehnal (Lazio), Tomas Ujfalusi (Fiorentina) en Marek Jankulovski (AC Milan) zijn geen absolute topspelers, maar spelen alle vier voor een sterke Italiaanse club. Op het middenveld moet Tomas Galasek (1. FC Nürnberg) nog steeds voor de balans zorgen. Hij krijgt waarschijnlijk assistentie van Jaroslav Plasil (Osasuna), David Jarolim (Hamburger SV) en Libor Sionko (FC Kopenhagen). In de voorhoede is Milan Baros (Portsmouth) zeker van een basisplaats. Hij zal de ervaren Jan Koller naast zich vinden. De andere opties zijn Stanislav Vlcek (Anderlecht), Vaclav Sverkos (Banik Ostrava) en de eerder genoemde Martin Fenin.

Sterspeler: Bij absentie van Tomas Rosicky is Peter Cech de enige overgebleven topspeler in het Tsjechische elftal. De goalie heeft alles wat een topkeeper nodig heeft: lengte, sprongkracht, uitstekende reflexen en het vermogen om altijd de belangrijkste ballen te pakken. Als zijn club Chelsea het lastig krijgt, staat er altijd nog een Tsjechische muur in het doel. Samen met Gianluigi Buffon (Juventus), Igor Akinfeev (CSKA Moskou), Iker Casillas (Real Madrid) en Heurelho Gomes (PSV) behoort Cech tot de beste keepers op de Europese voetbalvelden.

In zijn carrière bewandelde hij de verstandige weg der geleidelijkheid. De 25-jarige Cech speelde voor de kleine Tsjechische clubs Viktoria Plzen en Chmel Blsany, voordat het grote Sparta Praag hem naar de hoofdstad haalde. In 2002 was er interesse van diverse topclubs, maar de sluitpost koos voor speeltijd bij Stade Rennes. Het EK 2004 betekende zijn definitieve doorbraak. Cech bereikte met Tsjechië de halve finale en verdiende een miljoenentransfer naar Chelsea. In Engeland is de Tsjech uitgegroeid tot de beste keeper in de Premier League. Een schedelbasisfractuur leek zijn loopbaan vorig seizoen te verwoesten, maar Cech herstelde wonderwel en is sindsdien altijd te herkenen aan zijn beschermende helm. Komende zomer hoopt hij wederom uit te blinken op een EK.

De kansen: Vier jaar geleden was Tsjechië één van de topfavorieten voor de eindzege. Deze status krijgt het land komende zomer niet weer toebedeeld. Allereerst moet de lastige groepsfase overleefd worden. Portugal lijkt de sterkste ploeg, maar Zwitserland, Turkije en Tsjechië kunnen allemaal van elkaar winnen en verliezen. Bovendien hebben de Tsjechen de pech dat ze naast een topnatie ook op het sterkste thuisland stuiten. Voor de spelers staat er komende zomer veel op het spel. Het EK 2008 wordt het laatste kunstje van diverse oudgedienden en het toernooi kan gebruikt worden om de wrange nasmaak van het WK 2006 weg te spoelen.

Het gebrek aan kwaliteit op het middenveld zal zich laten voelen. De Tsjechen hebben ingeboet aan diepgang en dynamiek. Verder is het zeer de vraag of Jan Koller zijn oude topniveau nog kan halen. Verder mislukte David Rozehnal eerder dit seizoen bij Newcastle United en was Marek Jankulovski erg veel geblesseerd. De kracht van het Tsjechische elftal is omgeven met vraagtekens, maar toch moet de ploeg mee kunnen strijden om een plek in de tweede ronde.

Turkije


Aantal deelnames: 1996, 2000, 2008
Beste prestatie: Kwartfinalist (2000)
Bondscoach: Fatih Terim

Na het missen van twee grote toernooien op rij is Turkije komende zomer weer van de partij op Europa?s grootste voetbalfeest. In de kwalificatiefase hielden de Turken Noorwegen en aartsrivaal Griekenland achter zich. Daardoor is het land sinds het WK 2002 weer aanwezig op een internationaal toernooi. In Japan en Zuid-Korea liet Turkije zich van een uitstekende kant zien. Mede door een enigszins fortuinlijk toernooischema kwam de Turkse opmars pas in de halve finale tot stilstand tegen de latere wereldkampioen Brazilië. In de strijd om de derde en vierde plaats werd Zuid-Korea aan de kant gezet. Komende zomer hopen de Turken wederom een aansprekend resultaat te boeken op een groot toernooi.

De kracht van Turkije is moeilijk in te schatten. Bondscoach Fatih Terim beschikt over een technisch vaardige selectie, waarvan Besiktas de hofleverancier is. Met Portugal, Zwitserland en Tsjechië als tegenstanders is er wel degelijk ruimte voor een stunt en de underdogpositie zal geen last zijn voor de ploeg. De voorbereiding in Antalya verloopt tot dusverre niet vlekkeloos. Servet Cetin (Galatasaray), die de Turkse defensie moet leiden, kampt met een enkelblessure en is een vraagteken voor het EK. Verder moet bondscoach Fatih Terim ook voorzichtig omspringen met doelman Volkan Demirel (Fenerbahçe).

Mocht Servet het eindtoernooi wel halen dan wordt hij waarschijnlijk geflankeerd door Emre Asik (Besiktas), Gokhan Gonül (Besiktas) en Hakan Kadir Balta (Galatasaray). Op het middenveld zorgt de genaturaliseerde Braziliaan Mehmet Aurelio (Fenerbahçe) voor de balans en fungeert Yildiray Bastürk (VfB Stuttgart) als spelmaker. Ook Emre Belozoglü (Newcastle United), Hamit Altintop (Bayern München), Tümer Metin (Larissa) en de talentvolle Arda Turan (Galatasaray) zijn interessante opties.

In de voorhoede is het tijdperk van Hakan Sukur voorbij. De geroutineerde aanvaller werd niet opgenomen in de Turkse voorselectie. In Oostenrijk en Zwitserland bezetten Nihat Kahveci (Villarreal) en Semih Sentürk (Fenerbahçe) de spitsposities. Met Sanli Tuncay (Middlesbrough), Gokdeniz Karadeniz (Rubin Kazan) en Halil Altintop (Schalke 04) heeft Terim goede alternatieven achter de hand.

Sterspeler: Nihat Kahveci is op papier de gevaarlijkste aanvaller van de Turkse ploeg. De kleine spits, die voortkomt uit de jeugdopleiding van Besiktas, speelt in de Spaanse competitie voor Villarreal. De 28-jarige Nihat komt het beste tot zijn recht als schaduwaanvaller. In deze hoedanigheid maakte hij in het seizoen 2002/2003 een topjaar door met zijn vorige club Real Sociedad. Nihat vormde een gevaarlijk spitsenkoppel met Darko Kovacevic en maakte hij 23 competitietreffers. Mede dankzij de productiviteit van de Turkse spits werd Sociedad bijna kampioen en plaatste het zich voor de Champions League.

In 2006 maakte Nihat gebruik van zijn transfervrije status en volgde een overstap naar Villarreal. Met zijn Spaanse werkgever maakte de aanvaller een fraai seizoen door in de Primera Division. Een plek in de kwartfinale met Turkije zou zijn goed verlopen voetbaljaar helemaal afmaken.

De kansen: Turkije geldt komende zomer als underdog in een groep met Portugal, Zwitserland en Tsjechië. De Portugezen lijken sterker, maar de Zwitsers en Tsjechen zijn tegenstanders waar de Turken van kunnen winnen. Waarschijnlijk wordt het alles of niets. Met hun trots en passie kunnen de Turken ver komen, maar een roemloze uitschakeling in de groepsfase behoort ook tot de mogelijkheden. De huidige ploeg is minder sterk dan het succesvolle WK-team van 2002, maar herbergt nog altijd enkele goede spelers.

Servet Cetin belichaamt de onverzettelijkheid van de verdedigers en op het middenveld beschikt Turkije met Mehmet Aurelio, Arda Turan, Emre Belozoglü, Yildiray Bastürk, Tümer Metin en Hamit Altintop over technisch vaardige voetballers. Ook in de voorhoede loopt kwaliteit rond. Semih Sentürk maakte een goed jaar door met Fenerbahçe en Nihat Kahveci speelt in de Spaanse top bij Villarreal. Daarnaast kan Terim een beroep doen op Halil Altintop en Sanli Tuncay.

Speelschema:
7 juni, 18:00 uur Basel; Zwitserland ? Tsjechië
7 juni, 20:45 uur Geneve: Portugal ? Turkije
11 juni, 18:00 uur Geneve: Tsjechië ? Portugal
11 juni 20:45 uur Basel: Zwitserland ? Turkije
15 juni, 18:00 uur Geneve: Turkije ? Tsjechië
15 juni, 20:45 uur Basel: Zwitserland ? Portugal