"Het doet ook wel iets met je als je in een vuurgevecht belandt"
"Goed zo jochie'', lacht een toeschouwer als een speler in een PSV-shirt de bal in de bovenhoek trapt. Het is Robert Smits, een Rotterdammer die het leven van kinderen uit favela's van Rio de Janeiro draaglijker probeert te maken.
Smits is naar het centrum van Rio gekomen om de Favela Cup te bekijken. Teams uit 18 van de in totaal 1070 sloppenwijken van de stad strijden in shirts van alle eredivisieclubs om de zege. De jongens van de Nederlandse welzijnswerker spelen in tenues van PSV. Maar ze zijn lid van Sparta, een club uit de favela Providencia die Smits zelf heeft opgericht.
"Het liefst had ik de vereniging Feyenoord genoemd'', bekent de enorme fan kleur. "Maar dat kunnen ze hier niet uitspreken. Dus daarom maar Sparta, dat is ook Rotterdam.'' Soms verloor hij wel dertig leden per jaar. "Dood, vermoord'', zegt hij. "Ik heb er een burn-out van gehad. Het doet ook wel iets met je als je in een vuurgevecht belandt. Nu weet ik dat ze in favela's vuurwerk afsteken als het leger onderweg is. Dan ben ik weg.''
Tijdens een reis door Zuid-Amerika werd Smits in 1983 gegrepen door al die lijm snuivende kinderen die zich dagelijks op plein Centraal van Rio de Janeiro verzamelden. "Een jaar later kwam ik terug om ze iedere avond brood en ander voedsel te brengen'', vertelt hij. Inmiddels heeft de Rotterdammer het straatkinderenproject Remmer opgestart, dat behalve de voetbalclub Sparta en een kinderboerderij ook de Favela Cup heeft opgericht.
Smits is onder de indruk van zijn talenten uit Providencia, de oudste favela van Rio de Janeiro. "Maar er loopt geen Romario of Ronaldo bij'', beseft hij. "Dat komt omdat we bij Sparta de nadruk op school leggen. Bijlessen moeten de jongens uit de handen van drugsbendes houden. Ze vinden het stoer om met een geweer te lopen. En het verdient goed. Ze gaan bij een bende of raken zelfs verslaafd. Niet meer aan lijm, maar aan crack. Dat is veel erger. Dan zie ik ze liever bij ons voetballen.''
Heel langzaam gaat het beter in sommige favela's, weet Smits, die koninklijk is onderscheiden voor zijn inspanningen. "Ruim 200 staan onder toezicht van de politie. Daar regeren de drugsbendes niet echt meer. Voor de Spelen van 2016 moeten dat er 500 worden. Er zijn Brazilianen die profiteren van het WK en de Spelen. Maar die wonen niet in de favela's. Het WK leeft daar niet echt. De mensen hebben andere zorgen. Dat verandert misschien als Brazilië gaat presteren. Dan kleurt alles nog wel geel.''
(ANP)