Jojoën met Neres en weg vijfsecondenregel: zes tactische missers van Keizer

Wisselbeleid
Al vroeg in het seizoen bleek dat de wissels van Keizer lang niet altijd gelukkig uitpakten. Het besluit van de oefenmeester om Frenkie de Jong thuis tegen Nice als verkapte rechtsbuiten/rechtermiddenvelder in te brengen om de voorsprong te verdedigen bleek een idee wat na dertig seconden al in de prullenbak kon: meteen scoorden de Fransen en moesten Klaas-Jan Huntelaar en David Neres alsnog ingebracht worden.

In het Europese duel met Rosenborg volgde nog een slecht uitpakkende wissel: de onervaren Deyovaisio Zeefuik werd bij een 1-2 voorsprong in het veld gestuurd en niet veel later stond het 3-2 voor de Noren. Een recenter opmerkelijk wisselbesluit was de keuze van Keizer om Klaas-Jan Huntelaar niet als stormram en Plan B het veld in te sturen tegen FC Utrecht bij een 1-2 voorsprong. Dit deed de coach ook al niet in de uitwedstrijd tegen Nice.

Spits 'nummer één'
Wie is nu de eerste spits van Ajax? Wekelang verkondigde Keizer: Kasper Dolberg. Maar ondertussen zat de Deen elk weekend op de bank en begon Klaas-Jan Huntelaar in de basis. Afgelopen vrijdag werd Keizer dezelfde vraag voorgelegd en zaaide hij opeens verwarring: Ajax heeft helemaal geen eerste of tweede spits. Twee dagen later werd Huntelaar gepasseerd voor Dolberg, die vervolgens een slechte pot tegen FC Utrecht op de mat legde. Geeft Keizer de slecht spelende Dolberg het vertrouwen of degradeert hij zijn voormalige 'eerste spits' weer tot bankzitter? Keizer lijkt geen duidelijk plan te hebben met zowel Dolberg als Huntelaar en dat komt beiden niet ten goede. Zijn pech daarbij is dat Ajax geen Europees voetbal speelt en hij dus veel minder wedstrijden heeft om beide spitsen speeltijd te gunnen.

Geen visie
Voor welk voetbal staat Keizer? Bij zijn aanstelling vertelde de coach dat hij voort wilde boorduren op de lijn van voorganger Peter Bosz. Met hoge druk en aanvallend voetbal. Geen moment heeft Ajax zich gepresenteerd als de bejubelde Bosz-ploeg van vorig seizoen. De vijf secondenregel is de laatste weken, ook in de wedstrijden waarin Ajax met ruime cijfers won, verdwenen. En de hand van Keizer is onzichtbaar: Ajax speelt zonder gezicht. Het is een onsamenhangend geheel bestaande uit toevalligheden en enkele spelers die met hun individuele kwaliteiten voor de doorslag kunnen zorgen, zoals op bezoek bij Feyenoord en sc Heerenveen.

De zes-positie
Het probleem van Keizer tot nu toe is niet dat hij geen keuzes durft te maken. Het is meer dat hij te veel keuzes heeft, niet weet wat hij precies wil en daardoor geen idee lijkt te hebben welke spelers hij nu het onvoorwaardelijke vertrouwen moet geven. De nummer zes-positie is daarvan een goed voorbeeld. Eerst Lasse Schöne, daarna Donny van de Beek, toen een periode Frenkie de Jong en vanaf het duel met sc Heerenveen weer Schöne. Keizer heeft geschoven en gewisseld maar is weer precies waar hij begon. Niemand is zíjn man die al het vertrouwen heeft en de tijd krijgt om uit te groeien tot de motor van het middenveld.

Dijks-blunder
De schrijnende Dijks-situatie - de back die mocht vertrekken maar een nieuw contract kreeg omdat de club geen andere linkerverdediger kon aantrekken - was vooral het gevolg van wanbeleid van Ajax zelf, maar Keizer had al die tijd al wel een alternatief voor handen. Ook tijdens de blessure van Daley Sinkgraven heeft de coach te lang vastgehouden aan Dijks als linksback. Zijn kostbare fouten tegen ADO Den Haag en Vitesse hadden voorkomen kunnen worden als Keizer het sneller had aangedurfd met Max Wöber in het centrum en Nick Viergever als linksback.

Jojoën met Neres
Het rendement van Neres ligt hoger dan die van welke Ajacied dan ook, maar Keizer zag het aan het begin van het seizoen duidelijk niet zitten in de Braziliaan. Het absolute dieptepunt was het bezoek aan Rosenborg, waarbij Neres wel op het vliegtuig stapte, maar in Noorwegen op de tribune moest zitten omdat Keizer meer zag in Vaclav Cerny, het talent dat al twee jaar worstelt.

En Rosenborg was geen incident. Wekenlang moest Neres het doen met invalbeurtjes of bleef hij negentig minuten op de bank zitten. Tegen FC Groningen begon Neres niet in de basis terwijl Amin Younes niet eens aanwezig was. Op de flanken in dat duel stonden twee spelers met bijzonder weinig rendement dit seizoen: Justin Kluivert en Cerny. En als de Braziliaan in de basis begon, werd hij vaak al na een uur gewisseld. In de beker tegen Scheveningen was de eerste keer dat Neres negentig minuten mocht spelen, maar daarna zat hij weer negentig minuten op de bank tegen Vitesse. Pas sinds de uitwedstrijd tegen sc Heerenveen, waarin hij twee scoorde, is hij een onbetwiste basisspeler.

Neres was al die weken al een speler met een opvallend hoog rendement, maar Keizer bleef op de rem trappen. Als er gevraagd werd naar de doorslaggevende rol van Neres nuanceerde Keizer dat meteen door vooral te wijzen op wat er niet goed ging bij de Braziliaan. Het gebrek aan vertrouwen dat de Ajax-coach in ieder geval in de media en met zijn opstellingkeuzes toonde aan Neres was zowel gevaarlijk voor de motivatie van de Braziliaan als een tactische misser, daar Ajax de productiviteit van de rechtsbuiten in de beginfase van het seizoen goed had kunnen gebruiken.