Waarom ook De Ligt tegen PSV niet de reddingsboei van Ajax was geweest

PSV heeft zondag een mokerslag uitgedeeld aan Ajax in de strijd om het kampioenschap. De Eindhovenaren maakten optimaal gebruik van de zwaktes bij de tegenstander uit Amsterdam en wonnen met 3-0. VoetbalPrimeur analyseert de eenzijdige Eredivisie-topper.

PSV-trainer Mark van Bommel startte in eigen huis met een ongewijzigde basiself ten opzichte van de afgelopen weken. Door de blessure van Matthijs de Ligt was Ajax-coach Erik ten Hag net als in de Europese wedstrijd van afgelopen week genoodzaakt om een mutatie door te voeren: Frenkie de Jong speelde centraal achterin en zijn plek als verbindingsspeler naar de voorhoede werd ingenomen door Carel Eiting.

De eerste helft begon met fases waarin de Amsterdammers de aanval zochten en PSV terug werd gedrongen. De ploeg uit Amsterdam speelde gevarieerd onder de druk uit om vervolgens de in de bal gekomen Hakim Ziyech te bereiken op rechts of Tadic op links. Zij verlegden het spel naar de vrijstaande buitenspeler op de andere flank. Omdat de aanvallers van PSV druk zetten, stonden zij nog op de helft van de tegenstander op de momenten Ajax dit snel genoeg deed. Ajax kwam daardoor keer op keer in de mogelijkheid om tot een kans te komen door het spel te verleggen naar de vrijstaande David Neres op de linkerflank.

Op links waren de mogelijkheden voor de rappe Braziliaan beperkt, waardoor er weinig rendement uit deze acties kwam. Via rechts, waar Ziyech vrijgespeeld werd, kwam Ajax tot een aardige kans, maar niet meer dan dat. De variatie in het spel van Ajax, door verdedigers te isoleren - zodat ze niet door kunnen dekken - en spelers tussen de linies te bereiken die centraler op het veld staan, kwam geen moment van de grond.

Ajax komt in de mogelijkheid om tot kansen te komen door horizontaal van links naar rechts en vice versa te spelen. Het rendement is echter nihil. Ook het isoleren van verdedigers om daarna gevaarlijk te worden lukt Ajax niet.

PSV werd  teruggedrongen, maar vond dat beslist niet erg. De Eindhovenaren hadden en hebben namelijk een groot arsenaal aan wapens om alsnog gevaarlijk te worden. PSV kreeg de mogelijkheden om snel diepte te zoeken richting de aanvallers Steven Bergwijn, Hirving Lozano en Luuk de Jong, die dan levensgevaarlijk werden. Zeker tegen Ajax kon de ploeg zich nog meer focussen op dit soort momenten, omdat het zich relatief veel op eigen helft bevond.

Bij zowel de 1-0 als voor de 2-0 speelden de Amsterdammers na balverlies veel te wijd en met veel spelers vóór de bal, waardoor PSV in verschillende één-tegen-één-situaties kon komen. De Eindhovenaren profiteerden genadeloos van dit soort momenten. Ook voor het derde doelpunt van PSV kwam Bergwijn in een één-tegen-één-situatie, waarna Lozano raak schoot. De ploeg van Van Bommel weet wel raad met dynamische tegenstanders en had Ajax bij rust al te pakken.

Voorafgaand aan de drie doelpunten komt PSV in situaties waarin het heel sterk is: ruimte achter de defensie en individuele acties. Ajax blijkt zowel als individu, maar zeker ook als team, bijzonder kwetsbaar in deze situaties.

Van achteruit probeerde PSV waar het kon op te bouwen, maar zeker niet ten koste van alles. Dit leidde vooral tot het spelen van de lange bal richting Luuk de Jong. Vaak pikten de Eindhovenaren deze bal op, want De Jong won bijna al zijn duels. Omdat Ajax vooruit druk zette, speelden Carel Eiting en Lasse Schöne vaak ver van de verdediging af. Het Ajax-duo had niet de mogelijkheden om snel te schakelen richting de situatie. Dat was bij PSV wel anders, waar Jorrit Hendrix en Pablo Rosario veel meters in korte tijd konden dekken en snel positie kozen vlak voor de eigen defensie.

Tel daarbij op dat de aanvallers van PSV veel bereidheid toonden om verdedigende arbeid te leveren, waardoor de linies erg compact op elkaar kwamen te staan. Het was typerend voor het verdedigen van PSV, dat bijna alle schoten van de Amsterdammers blokte en tot twee keer toe de bal van de lijn haalde. PSV beheerste de kunst van het op eigen helft verdedigen tot in de puntjes: onderlinge afstanden waren slechts een paar meter, spelers dekten in de zone en spelers lieten zich niet weglokken uit het centrum (wat tegen FC Barcelona nog wel gebeurde). Dit kan zomaar de directe invloed van Van Bommel zijn.

De aanvallers van PSV maken het veld klein en met drie middenvelders op lijn probeert het de pass af te schermen naar de spelers tussen de linies. Het is zeldzaam wanneer het Ajax lukt om hier doorheen te combineren.

Ajax wist de eigen zwaktes - in de één-tegen-één met de aanvallers met PSV - niet te verbloemen, omdat het met een te open organisatie speelde. Ook was het niet voor het eerst dat de ploeg van Ten Hag zwak bleek in het organiseren van de restverdediging. Dit betekende tevens dat het meedoen van Matthijs de Ligt niet heel veel verschil zou hebben gebracht wat betreft het spelbeeld van deze wedstrijd.

Ten Hag had kunnen overwegen om meer gedoseerd druk te zetten, waardoor Eiting en Schöne niet zo ver van de verdediging kwamen te spelen. Het is natuurlijk geen geheim dat de Eindhovenaren willen profiteren van de (gehavende) defensie met beperktere verdedigende kwaliteiten. Dat heeft Ten Hag nagelaten. Hij had ook aanvallend meer kunnen doen door Frenkie de Jong hoger te laten spelen om achter de laatste lijn van PSV te komen, Neres van zijn mindere flank te halen en meer gebruik te maken van zijn dynamische backs.

De sleutel tot de overwinning van PSV lag voornamelijk in het gedisciplineerd verdedigen en snel diepte zoeken in de aanval. De Eindhovenaren kroonden zich tot de dik verdiende winnaar. De Eindhovenaren hebben de eigen sterktes benut en optimaal gebruikgemaakt van de zwaktes van Ajax. Dat is hoe het hoort: een eigen kenmerkende speelstijl met nuances om optimaal te kunnen presteren. Daarmee deelt PSV een flinke tik uit in de kampioensstrijd, maar zal het van binnen beseffen dat de ploeg het misschien nog wel lastiger heeft tegen minder dynamische tegenstanders met meer spelers achter de bal. Als Van Bommel zijn ploeg ook in deze wedstrijden optimaal instrueert, ligt de weg naar de 25e landstitel open.

De @LaptoptrainerNL kijkt voor VoetbalPrimeur naar de belangrijkste wedstrijden in binnen- en buitenland en probeert op een begrijpelijke wijze de theoretische kant van het voetbal te belichten.