Waarom Feyenoord defensief faalde en de inbreng van Neres goed was voor Ajax

Door Koen Bloks

Van Bronckhorst hield voorafgaand aan de wedstrijd verschillende opties open met betrekking tot zijn speelwijze. Afhankelijk van hoe Ajax zou spelen, positioneerde zijn team zich binnen de eigen principes. Een van de varianten om de Amsterdammers af te stoppen, was het vastzetten van Frenkie de Jong door Jens Toornstra, die op papier linksbuiten speelde.

Om het middenveld in defensief opzicht te versterken en aanvallend een extra middenvelder te hebben, speelden de Rotterdammers vanuit een 4-4-2 ruit. Al na vijf minuten konden deze opties de prullenbak in: Jeremiah St. Juste kwam veel te hard in op Nicolas Tagliafico na een verkeerde aanname. Scheidsrechter Björn Kuipers deed het in eerste instantie af met geel, maar na het bekijken van de beelden kreeg de rechtsback alsnog een rode kaart.

Een deel van het Feyenoord-plan is in de eerste vijf minuten zichtbaar: Jens Toornstra moet Frenkie de Jong onschadelijk maken en Feyenoord speelt met een ruit op het middenveld om voor verdedigende stabiliteit te zorgen en een overtal te creëren.

Door de snelle rode kaart kwam alle druk al vroeg op de defensieve organisatie van Feyenoord te liggen. Om het dan lang vol te houden tegen een ploeg als Ajax dient een organisatie compact te staan met spelers die samen elk een zone vlak voor het eigen doel verdedigen. Dat Feyenoord problemen had met verdedigen in de zone toont bovenstaande afbeelding aan.

Ook het doelpunt van Ziyech illustreerde dat eens te meer. Hakim Ziyech werd aan de buitenkant aangespeeld en besloot te dribbelen omdat de onderlinge ruimtes bij Feyenoord enorm waren (Tonny Vilhena stond ver van de situatie af) en Nicolai Jörgensen geen enkele moeite deed de verdediging te ontlasten. Bovendien dwong Calvin Verdonk Ziyech binnendoor in plaats van buitenom: verdedigers die niet snel zijn proberen te vertrouwen op de defensieve organisatie door een buitenspeler uit te nodigen binnendoor te gaan. Een dergelijk moment pakte Ajax anders aan: de ruimtes waren daar onderling veel kleiner.

Wanneer je een speler buitenom dwingt, komt het vaak aan op een sprintduel. Wanneer een verdediger een speler binnendoor uitnodigt, komt het er vaak op neer dat een buitenspeler in een fuik van spelers terechtkomt. Bij Feyenoord was die fuik er niet, bij Ajax wel, zoals in onderstaande foto's te zien is.

Het verschil tussen de lage organisatie bij Feyenoord en Ajax. De situatie van 10 tegen 11 heeft daar niets mee te maken. Bij de Amsterdammers zijn de onderlinge ruimtes (in een laag defensief blok) veel kleiner en vormt zich een overtal met verdedigers. Een aanvaller zal niet snel voor de dribbel kiezen zoals Ziyech vlak voor zijn doelpunt deed.

Door de vroege rode kaart was de dynamiek in de wedstrijd voor een groot deel weg. Ajax moest het tempo in de wedstrijd zelf hoog zien te houden. Trainer Erik ten Hag besloot Lasse Schöne naar de kant te halen en hem te vervangen door David Neres. Ziyech nam de rol over van de Deen, Neres moest voor diepte achter de laatste linie zorgen.

Voorafgaand aan de derde treffer was de Braziliaan belangrijk met zijn snelheid en timing voor loopacties in de diepte. Het hielp Ajax over een fase heen waarin het erg slordig was. Dat hielp niet om het tempo hoog te houden en verklaarde de fase waarin de Ajacieden vooral aan het breien waren.

Erik ten Hag wil via Neres meer diepte achter de laatste lijn krijgen. Zijn moment van diepte timet de Braziliaan nauwkeurig: wanneer een middenvelder (vaak tussen de linies) vrijgespeeld wordt met het gezicht naar het vijandelijke doel start de rappe buitenspeler zijn loopactie.

Feyenoord bleek niet in staat om alsnog een resultaat uit het vuur te slepen. De Amsterdammers maakten dankbaar gebruik van de fouten in verdedigende fases. Bij twee van de drie doelpunten stormden er meerdere Feyenoorders richting de aanval om na balverlies met teveel spelers vóór de bal te spelen. Daarmee speelde het goed in op een zwakte bij de Amsterdammers, namelijk de omschakeling.

De bezoekers creëerden vanuit deze situaties ook nog wel enkele kansen. Bij balverlies was de organisatie dan echter volledig verdwenen en daar profiteerde Ajax dankbaar van. Ook in situaties waar Feyenoord in een laag blok voor het doel verdedigde, kon Ajax daar nog te simpel achter komen. Als ook Feyenoord de stap wil maken naar het niveau van Ajax en PSV, zal het – om te beginnen – in verdedigende situaties beter georganiseerd moeten staan: om goed te kunnen aanvallen, moet je namelijk verdedigend goed staan.

Bij twee van de drie doelpunten staan er veel Rotterdammers vóór de bal en steken de Ajacieden het veld over. Maar ook in een laag blok blijkt de defensie van Feyenoord te wijd te spelen om kansen te voorkomen.

De @LaptoptrainerNL kijkt voor VoetbalPrimeur naar de belangrijkste wedstrijden in binnen- en buitenland en probeert op een begrijpelijke wijze de theoretische kant van het voetbal te belichten.