Waarom Malen zo goed past bij dit Oranje, en wat hij moet verbeteren

Door Ruud Bijnen

Na zijn goede invalbeurt en doelpunt tegen Duitsland begon Malen in Estland aan de rechterkant van de Oranje-aanval. Zijn wissel in de 63e minuut was enigszins zonde, want in aanvallend opzicht was de PSV'er uitstekend. Malen wist diverse keren de bal achter de linie van de Esten te ontvangen, gevaarlijke voorzetten af te leveren en kansen voor zichzelf te creëren. Hoe zijn acties voor gevaar zorgden en welke positieve effecten zijn loopacties nog meer hadden, laten we zien aan de hand van enkele screenshots.

Oranje’s tegenstander liet zich ver inzakken en de ruimtes werden daardoor klein. Vooral op de rand van het vijandige strafschopgebied was het druk. Tegen dit soort tegenstanders zijn een aantal basiszaken van belang om toch ruimte te creëren. 1. Breedte in het spel behouden, van lijn tot lijn waarmee de te belopen afstanden voor de tegenstander zo groot mogelijk worden. 2. Lengte maken in het veld door loopacties in de diepte om tegenstanders mee te lokken en zo tussen het middenveld en de verdediging meer ruimte te krijgen. 3. De ruimte optimaal benutten tussen de linies (verdediging en middenveld Estland) door daar aanspeelbaar te komen of om snelheid te maken richting doel tegenstander zonder buitenspel te staan.

Waarom Malen gewisseld werd
Malen had vooral in de laatste twee een belangrijk aandeel. Uit de interviews na afloop was duidelijk dat Koeman graag had dat aan één kant het veld door een voorhoedespeler breed gehouden werd. In de tweede helft moest Babel daarvoor gaan zorgen. In het eerste deel van de wedstrijd liepen zowel Babel als Malen standaard aan de binnenkant van hun tegenstander, de linker en de rechter vleugelverdedigers. De backs Blind en Veltman vulden de ontstane ruimte op om zodoende de volledige breedte van het veld te benutten als de tegenstander ver inzakte.

Wellicht had Koeman andere verwachtingen van Malen en werd hij daarom gewisseld. Of mogelijk was het een tactische keuze om invaller Steven Berghuis vanaf de flanken met meer voorzetten te kunnen bedienen. De Feyenoorder hield het veld een stuk breder, maar tot meer voorzetten of kansen leidde het niet.

Feit was wel dat doordat in het eerste bedrijf beide spitsen naar binnen trokken, het centrum voor het vijandelijke doel extra druk werd. Waar Wijnaldum kort achter de drie spitsen speelde met daar vaak acht tegenstanders omheen.

Het gevaar van Oranje mét Malen
Toch zorgde Malen vanuit zijn naar binnen getrokken positie uitstekend voor diepte in het spel met loopacties en wist hij de ruimte tussen de linies met vooracties goed te benutten.

Screenshot 1. Malen staat startklaar om de pass van Pröpper achter de verdedigende linie te ontvangen. Hij start aan de binnenkant van zijn tegenstander de linksback. Dat maakt het lastig voor de Est om te zien wat Malen doet. Na de loopacties in de diepte wist Malen variatie in de voortzetting te brengen. Of hij zocht met een voorzet de ruimte tussen de keeper en de verdediging van de tegenstander. Of hij hield snelheid in, liet daarmee zijn tegenstander voorbij komen en gaf een voorzet dichtbij de rand van de zestien meter.

De loopacties zoals in het eerste screenshot maakt Malen in dit geval wat verder van het doel af. De ruimte achter de defensie van de Esten is dan groot en het vragen en ontvangen wat makkelijker. Maar ook dichterbij het doel wist hij met weinig ruimte zichzelf zo op te stellen dat hij ook dan diepte maakte. Daarmee trok hij (een gedeelte van) de achterhoede richting de achterlijn en de ruimte voor Babel, Wijnaldum en/of Memphis tussen de linies werd daardoor automatisch groter. Tegelijkertijd werd hij ook gevaarlijk met voorzetten tussen de keeper en de achterhoede. De aanpak van Malen was dichtbij de 16 van Estland wel anders. In screenshot 2 is dat zichtbaar.

Screenshot 2. Malen kiest het midden tussen zijn twee dichtstbijzijnde tegenstanders positie. De speler links naast hem is al georiënteerd op Veltman. Als de man rechts van hem instapt op hem weet hij direct een kleine voorsprong op te bouwen door de bal van Babel voorwaarts gericht in de draai mee te nemen een gevaarlijke voorzet kan gegeven worden. De gehele achterste linie van de Esten beweegt daardoor mee en op de rand van de 16m (tussen de linies) ontstaat ook ruimte.

Ook zelf weet de PSV'er uitstekend de ruimte tussen de linies te benutten. Soms om zijn eigen loopacties voor te bereiden in de diepte maar op creatieve wijze wist hij ook aanspeelbaar te worden in de betreffende zones. In de 49e minuut was daar een mooi voorbeeld van zichtbaar (zie screenshot 3).

Screenshot 3. Malen heeft net een loopactie ingezet om de bal diep achter zijn tegenstander te vragen. Hij merkt tijdig dat deze bal niet haalbaar is, maakt oogcontact met de man die de pass moet geven (Veltman) en houdt na een explosieve start in en blijft tussen de linies (met rood aangegeven). De tegenstander beweegt op de foto nog fel in de diepte. Malen houdt in, buigt iets naar buiten af en krijgt de bal van Veltman in de voeten maar wel naar voren meenemend. Omdat de tegenstander nog naar voren sprint, ontvangt de nummer 7 de bal achter zijn tegenstander en kan direct naar binnen draaien. De rest van de Estse defensie beweegt ook achteruit en daardoor ontstaat er ruimte op de 16meter waar Malen de bal neerlegt.

Ook timing en doelgericht voetballen ontbreken niet bij Malen. Opvallend is dat hij naar het doel gericht is als hij de bal weet te ontvangen. Zijn snelheid altijd benuttend naar de goal van de tegenstander toe.

Screenshot 4. Wijnaldum geeft een pass naar Memphis die net vanuit de spits wat terug zakt. Tegelijk is Malen gestart van buiten de 16m en komt op snelheid aan. Memphis stapt over de bal heen. Oranje’s nummer 7 neemt de bal met zich mee, maar lijkt niet met zijn passen uit te komen om te schieten. Bovendien komt de keeper alert uit.

Donyell Malen is geen aanspeelpunt met de rug naar het doel, iets waar Memphis (5 jaar ouder) en Babel (12 jaar ouder) bijvoorbeeld wel sterk in zijn. Mogelijk lijkt hij daarom een prima aanvulling te zijn naast deze twee spitsen. Als Malen nog iets zorgvuldiger gaat worden met zijn eindpass en voor de aanvoer voor het doel gaat zorgen, dan is Babel spits genoeg om het laatste tikje te geven dichtbij het doel en Memphis wellicht voor de ruimte erachter.

Het zou een mooie rolverdeling kunnen zijn. Afwachten of Koeman er ook zo over denkt. Voorlopig maakt hij door zijn loopacties het veld uitstekend langer en de ruimtes tussen de linies groter en weet hij ook nog eens kansen af te dwingen voor zichzelf (zie screenshot 4). Het voetballen wordt voor zijn dichtbij staande medespelers door hem makkelijker gemaakt.

Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, heeft onlangs master in coaching aan het Cruijff Institute behaald en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.