Hoge pressie: Ajax zet goed druk, maar scoort ruime onvoldoende in laatste fase
De Eredivisie-topper tussen AZ en Ajax liep uit in een wedstrijdje drukzetten. Een analyse van het duel in Alkmaar die de strijd om de titel door de 1-0 zege van AZ weer volledig heeft opengegooid.
Door Ruud Bijnen
Hoog druk zetten
Waar AZ over het algemeen wat verder inzakte met een half hoog tot laag verdedigend blok, hield Ajax de mannen van trainer Slot wat verder van het doel door hoog druk te zetten. Ze speelden bovendien regelmatig met veel mensen voor de bal tegen een zeer compact staand AZ. Het bracht wel enige risico met zich mee bij Ajax in de ruimte achter de verdediging. Grote opgelegde kansen (uitgezonderd Boadu, die alleen op de keeper afging in de 6e minuut) leverde het niet op.
Ook AZ probeerde bij vlagen Ajax onder druk te zetten, maar de formatie van Ten Hag voetbalde daar meestal vrij eenvoudig onderuit. De Alkmaarders hadden juist beduidend meer moeite om het voetballend op te lossen bij pressie van de Ajacieden. De druk van Ajax was zodanig gestructureerd, getimed en naar de zijkant gericht dat een verplaatsing via de as of diagonaal te lastig was. De achterste mensen moesten daardoor regelmatig de lange en hoge bal in de diepte geven. Het betekende meestal balverlies.
Een ingooi van Veltman onder in beeld waarbij AZ agressief druk zet op Álvarez. Stengs en De Wit zetten beiden druk op dezelfde man (rode lijnen). Ajax voetbalt er makkelijk onderuit via de zwarte lijnen. De Wit had hier beter vanuit de passlijn naar Mazraoui druk kunnen zetten op Martínez. Het is sowieso niet de meest handige positie en timing om druk te zetten. Bron: FOX Sports
Ajax schuift op en wacht een moment op om de tegenstander agressief onder druk te zetten. Wijndal besluit terug te draaien en niet voorwaarts of diagonaal in te spelen. Koopmeiners speelt ook terug en Wuytens beweegt naar de zijkant. Het is voor Huntelaar het sein om vol gas druk te zetten op Wuytens die (zonder steun van zijn keeper) wel vooruit moet spelen lang en hoog. Bron: FOX Sports
Aanvallend ruimtes vinden
Waar Ajax in de eerste helft nog een stuk meer balbezit had dan AZ, was dat in het tweede bedrijf nagenoeg gelijkwaardig. Het spelbeeld was in het eerste deel dan ook dat de Alkmaarders goed georganiseerd stonden in een compacte 1-4-4-2 en Ajax over het algemeen met zoneverdediging opving. Er bleven momenten zichtbaar waarbij AZ zich toch uit positie liet spelen door zich in mandekking uit positie te laten lokken. Het rendement van Ajax was in deze situaties echter buitengewoon laag. Dat lag vooral in het feit dat de keuze in de eindpassing onvoldoende was en in een enkel geval ook de afronding.
Bij AZ viel vooral nog winst te behalen in de fase ervoor: het zien van de aanvallende ruimtes die er zijn door de mensen die erin kunnen lopen, kan bij de nummer twee van de competitie nog beter. AZ kwam uitgezonderd een enkele counter of een standaardsituatie weinig in de buurt van het Ajax-doel terwijl de ruimtes voor hen groter waren dan die voor de Amsterdammers. De Ajacieden zetten hoog druk en als AZ daar doorheen wist te voetballen, dan lag er regelmatig ruimte om meer mee te doen.
Schuurs loopt met de bal aan de voet op. Even staat AZ niet goed. Er is diepte bij Huntelaar én bij Van de Beek. De verdediger kiest voor een boogballetje op Huntelaar. De bal heeft te veel lengte en de kans is verloren. De bal op Van de Beek was makkelijker en waarschijnlijk beter geweest. Bron: FOX Sports
Svensson heeft de bal bij AZ. Er zijn geen spelers die diepte maken. De Wit kan de hoek in gaan om ruimte te maken (of te ontvangen) en Stengs heeft in ieder geval al ruimte om diepte te maken, maar doet dat niet. Svensson kiest voor de man links naast hem. Even later sluit Ajax de Alkmaarders in en gaat de bal verloren. Bron: FOX Sports
De enige echt uitgespeelde kans in de gehele wedstrijd van beide kanten viel te noteren voor Ajax in de 42e minuut. Van de Beek schoof de bal diagonaal centimeters naast uit een kaats van Huntelaar. De score viel uiteindelijk positief uit voor de ploeg uit Alkmaar. De tweemaal eerder gevaarlijk gebleken en scherp aangesneden hoekschoppen van Midtsjo belandde bij de eerste paal op het hoofd van de jonge Boadu. De eveneens betrekkelijk onervaren Schuurs stond niet goed in het duel (achter hem in plaats van aan de binnenkant) en de spits kon gemakkelijk inkoppen. De 'dakloze' supporters uit Alkmaar en omgeving werden beloond voor het trotseren van weer en wind.
Voor AZ kan in de winterstop gewerkt worden aan het zien van de aanvallende ruimtes en het drukzetten. Ajax zal vertrouwen moeten tanken en eens kunnen kijken of er te werken is aan de keuzes in de eindpassing. Daar ging het te vaak mis.
Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, heeft onlangs master in coaching aan het Cruijff Institute behaald en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.