Hoe Getafe Ajax wil verrassen en wat Ten Hag daar tegenover kan zetten
Ajax speelt donderdagavond in de Europa League tegen het Spaanse Getafe, dat op een knappe derde plaats staat in La Liga. Onder grootmachten Barcelona en Real Madrid, maar boven teams als Atlético Madrid, Sevilla en Valencia. Hoe speelt het elftal van trainer José Bordalás en wat kan Ajax daar tegenover zetten? VoetbalPrimeur bekeek de wedstrijd tussen Barcelona en Getafe (2-1) en bracht de gevaren en kansen voor Ajax in kaart.
Door Evert van Zoelen
Wedden
Meer odds
Hoe Getafe Ajax onder druk gaat zetten
Hoewel Getafe bekend staat als een verdedigend sterke ploeg, betekent dit beslist niet dat ze zich alleen maar terugtrekken op de eigen helft. Integendeel, Getafe zet altijd hoog druk en probeert er zo voor te zorgen dat de tegenstander niet in staat is om een vrije man in de opbouw te vinden. Zelfs uit bij Barcelona zet het ‘kleine’ Getafe bij doeltrappen alles vast om zo te proberen Barça tot een lange bal te forceren.
Voor dit hoge drukzetten heeft Getafe twee patronen die veelvuldig te zien zijn. Getafe speelt zelf vanuit een 4-4-2 formatie, terwijl tegenstanders als Barcelona en Real Madrid (en Ajax komende donderdag) vanuit een 4-3-3/4-2-3-1 formatie spelen. In de basis betekent dit dat Getafe een speler tekort komt op het middenveld. Immers, in een 4-4-2 formatie zijn er twee centrale middenvelders terwijl een 4-3-3 formatie over drie middenvelders beschikt.
Het eerste patroon dat Getafe gebruikt om die derde (vrije) middenvelder op te vangen is om door te stappen met een centrale verdediger. Dit patroon wordt vooral gebruikt als de vrije middenvelder zich aan de rechterkant van het veld bevindt. Waarschijnlijk komt dit voort uit het feit dat aan de rechterkant centrale verdediger Djemé is opgesteld. Een verdediger die beschikt over genoeg snelheid om snel een middenvelder onder druk te zetten en daarna weer snel genoeg terug kan zijn om zijn plek in de laatste lijn weer in te nemen.
Getafe zet Barcelona vast bij de doeltrap door met een centrale verdediger door te stappen op de derde (vrije) middenvelder van Barcelona. Bron: beIN Sport
Het tweede patroon dat Getafe vaak gebruikt om de vrije middenvelder op te vangen is het op ‘halve’ zetten van de linkermiddenvelder. Dit houdt in dat de linksmid zich zo probeert op te stellen dat hij in staat is om zowel op de vrije middenvelder als op de back druk te zetten wanneer zij de bal krijgen. Deze methode wordt vooral toegepast door Getafe wanneer de vrije middenvelder zich aan de linkerkant van het veld bevindt.
Getafe probeert Barça vast te zetten door de linkermiddenvelder (Cucurella) tussen de back en de vrije middenvelder in te zetten. Bron: beIN Sport
Wat kan Ajax hier tegenover zetten?
Als Getafe besluit om door te stappen met de centrale verdediger dan kan Ajax ervoor kiezen om die derde (vrije) middenvelder lager te positioneren. Ervan uitgaande dat Ajax in een 4-2-3-1 zal beginnen met Van de Beek en Eiting als controleurs en Hakim Ziyech als aanvallende middenvelder zal dit in de praktijk betekenen dat de centrale verdediger van Getafe zal doorstappen op Ziyech. Als Ziyech zich dan meer in de bal laat zakken moet de verdediger van Getafe een keuze maken: meegaan en een groot gat achterlaten, of in positie blijven staan en Ziyech vrijlaten. Beide opties leveren Ajax mogelijkheden op om op te bouwen.
Stel dat de centrale verdediger in positie blijft staan, dan heeft Ajax een vrije speler en kunnen ze opbouwen. Net zoals Barcelona enkele keren had in de wedstrijd van afgelopen zaterdag.
In bovenstaande afbeelding was Arthur de vrije middenvelder van Barcelona. Hij laat zich erg ver terugzakken waardoor de centrale verdediger van Getafe hem laat lopen. Ajax kan een zelfde manier van opbouwen hanteren door bijvoorbeeld Ziyech ver terug te laten zakken. Bron: beIN Sport
Wanneer de centrale verdediger ervoor kiest om toch met de zakkende middenvelder mee te gaan, dan ligt een lange bal voor de hand. Op dat moment staan er namelijk nog maar drie verdedigers tegen de drie aanvallers van Ajax in een grote ruimte. Als zo’n lange bal één keer goed valt heb je meteen een één-op-één situatie met de keeper.
De centrale verdediger volgt Arthur. Dan kiest Barça ervoor om een lange bal richting de spitsen te spelen. Bron: beIN Sport
Daarbij kan Ajax ook gevaar stichten als de linksback van Getafe moet uitstappen. Als de spits van Ajax naar de zijkant beweegt forceert hij de linker centrale verdediger om met hem mee te gaan. De rechter centrale verdediger is net achter zijn tegenstander aan het middenveld in gegaan, waardoor deze niet op tijd in positie is om het gat te dichten. Ajax heeft met spelers als Van de Beek en Babel de kwaliteiten om dit soort kansen meteen te zien en de diepte in te gaan.
De linksback van Getafe moet uitstappen waarop Griezmann een loopactie naar de zijkant maakt en de linker centrale verdediger met zich meetrekt. Omdat de rechter centrale verdediger net is uitgestapt naar Arthur in het middenveld kan hij het gat niet meteen dichten en kan Frenkie de Jong een loopactie de diepte in maken. Bron: beIN Sport
Ajax gebruikt dit aanvalspatroon vaker. In bovenstaand voorbeeld is Dumfries uitgestapt naar Tagliafico waarna Babel een loopactie naar de zijkant heeft gemaakt en de centrale verdediger met zich meetrekt. Promes maakt meteen een loopactie in het gat tussen de twee centrale verdedigers. Wellicht dat dit tegen Getafe weer succesvol kan zijn. Bron: FOX Sports
Wanneer Getafe op de tweede manier verdedigt (de linkermiddenvelder gaat op halve staan), dan moeten de desbetreffende back en middenvelder de afstand tot elkaar vergroten. Als de afstand te groot wordt kan de linkermiddenvelder van Getafe het niet meer belopen waardoor één van de twee vrijkomt. Ajax heeft hierin twee opties.
De eerste optie is de back (Dest) hoger neer te zetten en de middenvelder (waarschijnlijk Van de Beek) naar de bal toe te laten komen.
Sergi Roberto gaat hoger staan terwijl De Jong in de bal komt, daardoor wordt de afstand te groot voor Cucurella om te belopen. Bron: beIN Sport
Een tweede optie is dat de middenvelder juist hoger gaat staan en dat de back zich aan de binnenkant aanbiedt. De middenvelder van Getafe moet dan helemaal mee naar binnen wat weer ruimte aan de zijkant creëert. Blijft de middenvelder van Getafe aan de zijkant staan dan komt Dest aan de binnenkant vrij.
Real Madrid bouwt tegen Getafe meerdere keren succesvol op door Carvajal naar de binnenkant te laten bewegen. Bron: beIN Sport
Waarom Getafe verdedigend zo sterk is en hoe Ajax hier toch doorheen kan spelen
Wanneer Getafe zich rond de middenlijn opstelt doet het sterk denken aan het Atlético Madrid onder Simeone. De ploeg staat erg compact opgesteld in een 4-4-2 opstelling. De grote kracht van Getafe hierbij is dat het instaat is om de linies erg dicht op elkaar te houden. De verdedigers houden een hoge laatste lijn aan en durven met veel ruimte in hun rug te spelen. Dit komt deels omdat keeper Soria laat zien niet bang te zijn om ver uit zijn goal te komen. Wanneer tegenstanders proberen om de bal achter de verdediging te leggen staat Soria vaak klaar om de pass meteen te onderscheppen. Daarnaast schuwt Getafe de duels niet. De ploeg is fel en agressief en maakt veel overtredingen om zo de aanvallen van de tegenstander te stoppen.
Wat kan Ajax hier tegenover zetten?
De eerste voorwaarde om tot aanvallen te komen tegen Getafe is een drie-tegen-twee bij de centrale verdedigers te creëren. Dit kan bijvoorbeeld door Eiting te laten uitzakken tussen of naast Álvarez en Martínez. Door dit te doen is Ajax in staat om een vrije speler aan de bal te krijgen die tijd aan de bal heeft.
Dat brengt ons namelijk bij het tweede punt. Als Ajax een vrije speler aan de bal heeft kan deze speler ballen achter de defensie van Getafe leggen. De Spanjaarden staan nou eenmaal zo compact opgesteld dat tussen de linies door spelen een erg lastige klus gaat worden. Het grote nadeel voor Ajax is dat de twee spelers met de meeste diepgang (Promes en Neres) ontbreken. Dit houdt in dat andere spelers zich zullen moeten gaan opofferen om toch die loopacties zonder bal te maken, ook al hebben ze de bal liever in hun voeten.
Zoals hierboven al genoemd is de manier waarop deze passes worden gegeven van groot belang. De keeper van Getafe sluit namelijk ook goed bij en passes die iets te ver doorschieten worden meteen door hem onderschept. Belangrijk is daarom dat Ajax vooral gebruik maakt van diagonale passes, die als het ware wegdraaien bij de keeper.
Bij het maken van deze loopacties achter de defensie is ook een belangrijke rol weggelegd voor Dest. De wedstrijd tegen Barcelona toonde namelijk een zwakke schakel in de persoon van linkermiddenvelder Cucurella. Op ongeveer vijf á zes momenten stond de middenvelder van Getafe te veel naar de bal te kijken op het moment dat Sergi Roberto als rechtsback van Barça diep ging. Hierdoor kon Sergi Roberto enkele keren vrijkomen, met als belangrijkste moment de 2-0 die door hem werd binnengeschoten. 
Barcelona creëert een 3-tegen-2 achterin om zo een vrije speler te creëren die in staat is om de bal achter de defensie te leggen. Bovenin beeld staat linksmid Cucurella te veel naar de bal te kijken, waardoor rechtsback Sergi Roberto in zijn rug wegloopt. Bron: beIN Sport
Let op de restverdediging
Aan een gecontroleerde opbouw over veel schijven heeft Getafe geen boodschap. Nadat de Spanjaarden de bal veroverd hebben zoeken ze meteen de ruimte achter de verdediging van de tegenstander waarbij spitsen Molina en vooral Mata constant op scherp staan om meteen diep te gaan. Het spel van Getafe is hierdoor erg direct. Wanneer ze voor langere periodes de bal hebben wordt er vaak voor een voorzet vanaf rechts gekozen. Balletjes uithalen, temporiseren of een vrije man zoeken zijn niet aan Getafe besteed. Deze manier van aanvallen klinkt erg simpel maar vergis je niet, met 36 doelpunten in La Liga moet Getafe alleen Real Madrid, Barcelona, Villareal en Real Sociedad voor zich dulden wat betreft gescoorde doelpunten.
Voor Ajax zal het dus belangrijk zijn om constant voldoende spelers achter de bal te houden (de restverdediging). Wanneer er namelijk te veel spelers voor de bal staan is de kans groot dat Getafe die ruimte meteen weet te benutten op het moment dat ze de bal veroveren.
Daarnaast zal Ajax goede afspraken moeten maken over de omschakeling van balbezit naar balverlies. Er zal meteen een speler druk op de bal moeten zetten om de dieptepass te proberen te voorkomen. Maar wat doet de rest van het team? Zet iedereen meteen druk op de bal, of probeert iedereen juist weer achter de bal te komen? Beide manieren kunnen werken, zolang iedereen maar hetzelfde doet. Gebeurt dat niet, dan speel je Getafe zo in de hand. 
Getafe verovert de bal en probeert meteen de spitsen weg te sturen in de ruimte achter de verdediging van Barcelona. Bron: beIN Sport
Rekening houden met plan B
Bij een 2-0 achterstand laat José Bordalás zien ook nog over een plan B te beschikken. Hij verschuift van een 4-4-2 naar een 5-3-2 toe. Dit zorgt ervoor dat er overal op het veld één-tegen-één duels ontstaan. Barcelona heeft moeite om hier onderuit te blijven voetballen en Getafe komt nog terug tot 2-1.
Getafe in een 5-3-2 waardoor er overal op het veld koppeltjes ontstaan. Bron: beIN Sport
Het is de vraag of Bordalás zo’n tactiek al in de eerste wedstrijd zal laten zien. Maar mocht Ajax de eerste wedstrijd heelhuids door weten te komen, dan kan het een erg agressieve tegenzet van Getafe verwachten in de terugwedstrijd.
Maar of Getafe nu aantreedt in een 4-4-2 of een 5-3-2, het mag duidelijk zijn dat dit een hele lastige wedstrijd voor Ajax gaat worden.
Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor de bladen als TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.