Barcelona verliest zijn identiteit: zó maakte Simeone duidelijk wat Koeman mist

Ronald Koeman wist zaterdagavond ook zijn tweede La Liga-topper met FC Barcelona niet te winnen. Na de 3-1 nederlaag bij Real Madrid, was nu ook Atlético Madrid te sterk (1-0). Opvallend: de rollen in Estadio Wanda Metropolitano waren omgedraaid.

Door Evert van Zoelen

Het plan van Simeone
Dat Atlético dit seizoen meer aandacht besteedt aan het spel met bal betekent allerminst dat de ploeg defensief ingeleverd heeft. Simeone bedacht ook voor de kraker tegen Barcelona een ijzersterk defensief plan. Waar we van Atlético gewend zijn dat er in een 4-4-2 formatie verdedigd wordt, koos Simeone er nu voor om linkermiddenvelder Yannick Carrasco verder te laten terugzakken, resulterend in een 5-3-2 formatie.

Carrasco zakt terug om een 5-3-2 te creëren. Bron: Ziggo Sport.

Deze tactiek heeft enkele voordelen voor Atlético. Ten eerste is er nu extra ondersteuning voor de verdedigers achterin wanneer zij in de één-tegen-één komen. Daarnaast kan Lionel Messi gemakkelijker worden opgevangen. Wanneer hij het middenveld inzakt, staan Koke en Saúl klaar om hem op te vangen, terwijl er achterin altijd wel een verdediger klaarstaat om hem af te dekken.

Messi wordt opgevangen door Koke. Bron: Ziggo Sport.

Wat daarnaast opvalt is hoe enorm compact Atlético staat op de eigen helft. Waar bij de meeste teams de aanvallers vaak voorin blijven staan of niet goed terugsluiten op de middenvelders, staat de ploeg van Simeone geregeld met alle tien de veldspelers voor de eigen zestienmeter. Het maakt het extreem lastig voor Barcelona om doorheen te voetballen, omdat de ruimtes zo ongelooflijk klein zijn.

Atlético staat heel compact op de eigen helft. Bron: Ziggo Sport.

Toch kleeft er een nadeel aan het compacte spel van Atlético: het wordt wel heel lastig om tot kansen te komen in de omschakeling. Doordat iedereen mee terug is, is er ook geen aanspeelpunt voorin, wat tot een gebrek aan opties kan leiden bij het opzetten van counters.

Het plan van Barcelona
Om de muur van Atlético te slechten, kiest Koeman voor een 3-2-5-achtige opstelling. Rechtsback Sergi Roberto komt naast de twee centrale verdedigers te spelen, terwijl op links Jordi Alba hoger gaat staan. Centraal krijgen Antoine Griezmann en Messi weer de vrijheid om van positie te wisselen en te zwerven.

Barça in een 3-2-5. Bron: Ziggo Sport.

Het eerste probleem waar Barcelona mee kampt is dat Atlético het centrum volledig vastzet, waardoor de Catalanen er niet doorheen kunnen spelen. De ruimte in de opbouw ligt vooral op rechts, aangezien Carrasco daar terugzakt naar de linksbackpositie. Geregeld zien we Messi en Griezmann uitzakken in die ruimte om aan de bal te komen. Het vervolgt ontbreekt echter.

Messi zakt uit om de bal op te halen. Bron: Ziggo Sport.

Zoals zo vaak de afgelopen jaren ontbreekt het bij Barcelona aan diepte zonder bal. Griezmann maakt enkele loopacties, maar wordt niet altijd aangespeeld. Verder dan dat is het vrij pover wat Barca op dit vlak laat zien. Door het gebrek aan diepte zijn de Catalanen vrij voorspelbaar in hun spel. Ze zijn dus ook niet in staat om Atlético uit elkaar te spelen.

Atlético doet voetballend mee
Wanneer Atlético in balbezit is, wordt niet meer altijd de directe weg naar voren gezocht. In plaats daarvan wordt de bal vaak langer in de ploeg gehouden en organiseert het elftal zich in een 3-1-5-1 formatie, waarbij rechtsback Kieran Trippier heel hoog gaat staan.

Atlético in een 3-1-5-1-formatie. Bron: Ziggo Sport.

Het idee hierbij is de verdedigers van Barça tot keuzes te dwingen door het grote aantal spelers tussen de linies. Atlético heeft echter het omgekeerde probleem van Barça. Waar de Catalanen helemaal geen diepte achter de verdediging hebben, is dit bij Atlético de enige manier om gevaar te stichten. De verdedigers blinken niet uit in het spelen van passes naar middenvelders die tussen de linies staan, waardoor toch vaak voor de bal achter de defensie wordt gekozen. Hoewel hier wel sprake is van diepte, leidt ook dit tot een eenzijdige manier van aanvallen.

Het is uiteindelijk een moment van slecht drukzetten dat Barcelona de das om doet. Nadat de bal wordt verloren zet Barça meteen druk, maar Griezmann wordt uitgespeeld door Mario Hermoso. Daarna volgt nog een slechte aanname van Gerard Piqué en is het niet helemaal duidelijk wat Marc-André ter Stegen van plan is, waarna Carrasco de enige goal van de wedstrijd binnen kan schieten.

Conclusie
Het meest pijnlijke voor Barcelona zal niet per se het puntenverlies zijn, of het feit dat de ploeg weinig kon creëren, maar vooral dat het de persoonlijke identiteit aan het verliezen is. Waar Atlético vroeger vrijwel alleen maar kon verdedigen, is die ploeg zichzelf opnieuw aan het uitvinden. Barça daarentegen is geen schim meer van de topploeg die het was onder Pep Guardiola, of daarna onder Luis Enrique. En met al het tumult omtrent de club zal dat niet snel anders worden. Koeman moet oppassen: als dit zo doorgaat, zien we over enkele jaren Atlético Barcelona wegtikken. En dan niet op de counter, maar zoals ze dat bij Barcelona graag zien: met balbezit.

Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.