'Plan B' voor De Boer: dit is het droomduo voor Oranje bij afmelding Van Dijk
De kans dat Virgil van Dijk komende zomer aanwezig is op het EK, is volgens Oranje-bondscoach Frank de Boer bijzonder klein. Hoe ziet het ideale centrum van het Nederlands elftal op het eindtoernooi eruit zonder de aanvoerder? VoetbalPrimeur vergelijkt de data van vijf mogelijke kandidaten: Stefan de Vrij, Nathan Aké, Matthijs de Ligt, Sven Botman en Daley Blind.
Door Evert van Zoelen
Aanvallend
We vergelijken de data van de vijf potentiële EK-gangers van dit seizoen met de data van Virgil van Dijk van vorig seizoen, om te kijken wie er het dichtst bij hem in de buurt komen.
We beginnen met het balbezit. Het Nederlands elftal wil opbouwen van achteruit en Van Dijk is daar een belangrijke schakel in. Hoe presteren de vijf verdedigers als het gaat om het opbouwen van achteruit bij hun clubs? Allereerst kijken we naar het aantal gegeven passes:
Aké en De Ligt komen net als Van Dijk boven de 70 passes per wedstrijd uit. De Vrij geeft een stuk minder passes per wedstrijd (64), maar is wel het meest zuiver in zijn passing. Opvallend is vooral Blind die de minste passes geeft (67.8) en ook de laagste passzuiverheid heeft (83%). Botman geeft net iets meer passes dan Blind (68.3) met een iets hogere passzuiverheid.
Het totaal aantal passes zegt nog vrij weinig. Twee centrale verdedigers die de bal eindeloos naar elkaar toe spelen halen een hoge passzuiverheid, maar daar schiet je als elftal weinig mee op. Interessanter is het dan om te kijken naar het aantal passes dat vooruit gespeeld wordt.
In bovenstaande kolom zie je het aantal progressieve passes, progressie meters en key passes. Progressieve passes zijn de passes die de bal minstens tien meter verder brengen dan de laatste zes passes gedaan hebben. De progressieve meters zijn het totaal aantal meters dat de bal vooruit gespeeld is per 90 minuten, en keypasses zijn de passes die direct tot een schot geleid hebben.
Een aantal zaken valt op. De Vrij geeft de minste progressieve passes en zijn passes leggen ook veruit de minste afstand naar voren toe af. Daarentegen geeft de centrale verdediger van Internazionale wel meer keypasses dan Aké, De Ligt en Botman. De Ligt scoort qua totaal aantal meter naar voren gespeeld best aardig met 418,8 meter. Het aantal progressieve passes dat hij speelt is echter vrij laag.
De competitie zou een oorzaak daarvan kunnen zijn. In de Serie A, waar De Vrij en De Ligt spelen, wordt het inspelen van middenvelders tussen de linies niet erg gewaardeerd. Het Manchester City van Aké is hier bijvoorbeeld wel fan van. Bij hem valt echter weer op dat hij veel progressieve passes speelt, maar weinig totale meters aflegt met zijn passes en de minste keypasses geeft. Dit duidt erop dat hij wel veel middenvelders tussen de linies inspeelt maar weinig lange ballen hanteert. Botman is overduidelijke de speler met de meeste progressieve passes, hoewel ook zijn totaal aantal afgelegde meters beduidend lager ligt dan bij Van Dijk.
De 'lage' scores van De Vrij zouden verklaard kunnen worden door zijn positie bij Inter. De opbouw gaat vooral via de centrale verdediger aan de zijkanten. Zijn collega’s Skrinar en Bastoni halen respectievelijk 3.91 en 4.25 progressieve passes per 90 minuten en leggen daarmee een totale afstand van 381,2 en 361,8 meter af. Bron: FOX Sports USA
Eén van de belangrijkste kwaliteiten van Van Dijk is een lange bal om het spel te openen naar de andere kant van het veld, zogeheten switches. Hoe zit dit met de andere centrale verdedigers van het Nederlands elftal?
Blind is eigenlijk de enige speler die in de buurt van Van Dijk komt. Waar Van Dijk het spel vier keer per wedstrijd verlegt naar de andere kant, doet de centrale verdediger van Ajax dit bijna 2.4 keer. Aké doet dit daarentegen bijna niet, hij haalt slechts 0.56 per wedstrijd. Ook De Vrij en Botman zitten slechts rond de één kantwissel per wedstrijd.
Tot slot, welke centrale verdediger dribbelt het beste het middenveld in?
We zien dat vooral Blind relatief vaak een goede dribbel inzet. Opvallend is ook dat Aké juist helemaal niet dribbelt. Progressieve carriers verwijst naar het aantal keer dat een speler met de bal minstens vijf meter naar voren gedribbeld is, op de helft van de tegenstander. Hier steekt Aké er wel bovenuit met 6.67 carriers per wedstrijd. Ook De Ligt scoort hier goed met 5.29. Blind, die dit seizoen naast centrale verdediger ook als centrale middenvelder heeft gespeeld bij Ajax, is hier juist weer de minste met slechts 2.17.
Manchester City bouwt vooral op met korte passes achterin. De centrale verdediger dribbelen enkele meters in waarna ze een middenvelder inspelen die het spel weer verder voortzet. Dit zou kunnen verklaren waarom Aké veel progressieve carriers heeft, maar geen dribbels noteert en niet vaak opent naar de andere kant. Bron: BT Sport
Verdedigend
Opbouwen is leuk, maar verdedigers staan er natuurlijk om te verdedigen. Hoe scoren de centrale verdedigers van het Nederlands elftal op het gebied van tackles en intercepties?
De eerste vraag is natuurlijk of het maken van veel tackles juist positief of negatief is. Veel gewonnen tackles betekent dat je je duels wint, maar kan ook een teken zijn van verkeerd positie kiezen. Zo zien we dat een topverdediger als Van Dijk niet eens één tackle per wedstrijd maakt (0.86). De Ligt daarentegen maakt één tackle per wedstrijd meer (1.82) dan Van Dijk, maar de verdediger van Juventus heeft ook het hoogste totaal gewonnen tackles. Blind (2.39) tackelt het meest, maar zijn gewonnen tackles zijn lager dan die van De Ligt. Opvallend is ook dat De Vrij maar één op de drie tackles wint.
Zijn De Vrij en Blind dan ook de spelers die het vaakst uitgespeeld worden?
In bovenstaande grafiek komen enkele opvallende elementen naar voren. Botman en Blind lijken verdedigend het minst stabiel, aangezien zij het vaakst voorbij gedribbeld worden. Het is daarentegen De Vrij die het minst succesvol druk zet op tegenstanders. Aké en De Ligt lijken verdedigend het meest solide. Zij worden het minste voorbij gedribbeld en scoren beide redelijk tot goed op het drukzetten.
De hogere percentages bij het drukzetten van Van Dijk, Aké en Blind kunnen (deels) verklaard worden door de speelstijlen van de teams waarbij ze actief zijn. Liverpool, Manchester City en Ajax stappen allemaal meteen vooruit wanneer ze de bal verliezen om hem meteen terug te veroveren. Het Inter van De Vrij zakt bijvoorbeeld vaker in, waardoor De Vrij vooral de aanvaller ophoudt zodat de rest van zijn team weer achter de bal kan komen.
Tot slot, hoe verhouden de centrale verdedigers zich tot elkaar in de lucht? Met Van Dijk valt immers een sterke kopper achterin weg.
Zo sterk als Van Dijk is niemand in de lucht. De verdediger van Liverpool heeft de meeste gewonnen kopduels (4.62) en kan ook het hoogste percentage overleggen. Blind is de zwakste kopper, hij gaat de minste kopduels aan (1.74) en heeft ook het laagste percentage van alle verdedigers. Opvallend is dat Aké bijna tien centimeter kleiner is dan De Vrij en De Ligt, maar wel een veel hoger percentage van zijn luchtduels wint.
Het droomduo
Wie moeten het centrale duo van Oranje gaan vormen op basis van de data? Het ideale centrale duo lijkt Matthijs de Ligt met Nathan Aké te zijn. Zij scoren zowel aanvallend als verdedigend goed. Daarnaast zou Oranje hiermee een links- en rechtsbenige speler achterin hebben, iets waar De Boer als ervaringsdeskundige waarschijnlijk wel voorkeur voor zou hebben. Botman en Blind zijn aanvallend gezien goede opties, maar scoren verdedigend niet genoeg. Zeker als we meenemen dat zij in minderen competities spelen dan de andere gegadigden. Stefan de Vrij scoort op een aantal onderdelen heel aardig, maar wint weinig luchtduels en tackles. Mocht Aké niet op tijd fit zijn, dan is de verdediger van Internazionale de beste vervanger.
Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.