Ajax en Vitesse ontleed: hoe de bekerfinale werd beslist door één onderdeel
Ajax won zondagavond ten koste van Vitesse de twintigste KNVB Beker in de clubhistorie (2-1). Zó wisten de Amsterdammers de wedstrijd na negentig gelijkopgaande minuten naar hun hand te zetten.
Door Evert van Zoelen
Beginfase voor Vitesse
In de openingsfase houden beide ploegen elkaar in evenwicht. Zowel Ajax als Vitesse zet goed druk, wat ervoor zorgt dat geen van beide teams in staat is om de bal voor langere tijd in de ploeg te houden. De Amsterdammers doen dit door met de drie spitsen druk te zetten op de centrale verdedigers van Vitesse. Wanneer de bal naar de vleugelverdediger gaat, stapt de back van Ajax door.
De drie aanvallers van Ajax zetten druk op de drie centrale verdedigers. Bron: ESPN.
De bal gaat naar de vleugelverdediger, dan stapt Nicólas Tagliafico door. Bron: ESPN.
Vitesse vindt, na een minuut of tien, een manier om onder deze druk van Ajax uit te komen. Eén van de centrale verdedigers, meestal Riechedly Bazoer, schuift het middenveld in, waardoor de spitsen van Ajax niet meer allemaal vooruit druk kunnen zetten. Op deze manier kan vaak rechtervleugelverdediger Eli Dasa vrijgespeeld worden.
Tadic moet de lijn naar Bazoer dichthouden, waardoor Dasa vrijkomt. De back van Vitesse staat vrij laag op het veld en dus kan Tagliafico niet doorstappen. Bron: ESPN.
Vitesse wordt eerst al gevaarlijk als Dasa de bal achter de verdediging legt, resulterend in een kans voor Bero. Even later is het ook Dasa die met zo'n pass aan de basis staat van de 1-1 van Loïs Openda.
Ajax vindt manier
Vitesse zet in de Eredivisie vaak hoog druk. De spitsen en middenvelders zetten het centrum dicht, waarna de opbouw van de tegenpartij richting de zijkanten gedirigeerd wordt. Eenmaal daar stapt de vleugelverdediger van de Arnhemmers uit om de tegenstander zo aan de zijkant vast te zetten.
Tegen Ajax kiest trainer Thomas Letsch voor een iets behoudendere aanpak. De spitsen zetten samen met Oussama Tannane het centrum dicht, maar de vleugelverdedigers blijven dit keer in positie staan. Op deze manier heeft Vitesse iets meer defensieve zekerheid, maar is ook het gevolg dat de backs van Ajax vaak vrij de bal kunnen ontvangen.
De vleugelverdediger van Vitesse stapt niet door, dus Tagliafico is vrij in de opbouw. Bron: ESPN.
Ajax weet desondanks alleen tot enkele voorzetten te komen, maar naarmate de wedstrijd vordert krijgen de Amsterdammers meer kansen. Devyne Rensch gaat meer aan de binnenkant spelen, waardoor Vitesse met een centrale verdediger door moet om druk op hem te houden. Daarnaast zakt Ryan Gravenberch meer uit, waardoor hij een middenvelder van Vitesse meetrekt en ruimte maakt voor andere spelers.
De openingsgoal van Ajax komt uit een vergelijkbare situatie. Ajax heeft de bal aan de zijkant van het veld. Normaal gesproken zou nu de vleugelverdediger van Vitesse uitstappen. Omdat dat nu niet gebeurt, is het juist de middenvelder die besluit de taak over te nemen, waardoor Antony ineens helemaal vrij staat.
Opbouw naar de 1-0: Antony komt helemaal vrij op het middenveld. Bron: ESPN.
Aanpassingen Vitesse
Na de rust zetten Letsch en zijn assistenten het toch weer om. Als Ajax de bal naar de zijkant van het veld speelt, zijn het de vleugelverdedigers die nu als vanouds uitstappen. Hierdoor komen beide ploegen tijdens het drukzetten één-tegen-één te staan achterin. Dit leidt in de eerste fase van de tweede helft tot veel lange, hoge, ballen over en weer. Bij Ajax is te zien dat ze wachten op het moment dat Vitesse doorstapt om daarna met een lange bal Sébastien Haller te zoeken en vanuit hem door te spelen.
Dit één-tegen-één-voetbal leidt ook tot veel ruimte in het middenveld. In de 65e minuut is het Letsch die de eerste tegenzet doet, door Idrissa Touré te brengen in plaats van Openda. Touré gaat als middenvelder Gravenberch afdekken, waardoor Vitesse in een soort 5-3-1-1 komt te spelen. Met Oussama Tannane net achter spits Armando Broja. Ajax krijgt hierdoor iets meer de bal, maar Vitesse staat achterin wel compacter opgesteld.
Dit lijkt goed te gaan voor Vitesse, totdat Jacob Rasmussen een rode kaart krijgt voor een onbezonnen tackle op Antony en Vitesse met tien man verder moet. Letsch switcht naar een 4-4-1 formatie door Bazoer door te schuiven naar het middenveld.
In de blessuretijd trekt Ajax de bekerfinale toch naar zich toe. Opvallend is dat weer een voorzet richting de tweede paal de aanleiding is. Bij de 1-0 was het Gravenberch die bij de tweede paal helemaal vrijkwam, nu is het David Neres die aan alle aandacht is ontsnapt. Ook tijdens de wedstrijd zien we meermaals de voorzet van Antony richting Tadic die bij de tweede paal uit de rug van zijn verdediger is weggelopen.
Neres is vrij bij de tweede paal. Bron: ESPN.
Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.
