De groepsfase zit erop: welke landen verrasten en wie is nu de favoriet?

Hoe hielden de topfavorieten zich?
Voorafgaand aan het toernooi wist iedereen zeker dat Frankrijk de Europese titel wel even zou komen ophalen. Met dat gevoel speelden Les Bleus ook in poule F, de groep des doods. Alleen doen wat hoog nodig was om door te komen en dat was niet eens zo gek veel. Fijn, een degelijke 1-0 zege op de Duitsers. Een puntje tegen Hongarije? Prima, geen probleem. Gelijkspelen tegen Portugal? Oké, dan eindigen we als eerste. Het gevoel is dat de Fransen nog lang niet voluit zijn gegaan. Hoe goed zijn ze als ze dat wel doen?

In dezelfde poule wist regerend en verdedigend kampioen Portugal zich ternauwernood te handhaven. We weten echter van vijf jaar geleden dat dat niet zo veel zegt, omdat Cristiano Ronaldo en de zijnen toen ook als een beste nummer drie doorgingen naar de knock-outfase en vervolgens het toernooi wonnen. Wedstrijden waarin het alles of niets is, zijn de Portugezen op het lijf geschreven. België is het eerste land dat met die wetenschap tegen de knokploeg van bondscoach Fernando Santos aan mag treden.

Over de Belgen gesproken: die houden zich een beetje afzijdig. De poule winnen was zo ongeveer een zekerheidje, maar nu zitten onze zuiderburen aan de verkeerde kant van het schema. Om de finale te halen, moet het ene na het andere topland geklopt worden. Wat dat betreft ziet het er voor Engeland een stuk beter uit. Zij hoeven bij thuiswinst op Duitsland in de achtste finales maar één duel buitenshuis te spelen en als Zweden of Oekraïne dan geklopt wordt, kan het 'Football is coming home' daadwerkelijk worden ingezet.

Dient zich een nieuwe kanshebber aan?
In de laatste elf officiële wedstrijden kreeg Italië geen enkel doelpunt tegen en maakte het er zelf 32. Daarnaast zijn de Azzurri al dertig wedstrijden ongeslagen en weten ze al bijna drie jaar niet meer wat verliezen is. In de eerste fase van dit EK maakten de mannen van Roberto Mancini ook nog eens de beste indruk van alle teams en dus is het niet gek om Italië als serieuze kanshebber voor de Europese titel te bestempelen. Als je zo lastig tegen ze scoort, ze schier onmogelijk te kloppen zijn en ongelofelijk goed in vorm zijn, wie gaat dan van ze winnen?

De bookmakers weten zeker dat ook het Nederlands elftal hoge ogen gaat gooien. Dat zal met drie dingen te maken hebben: het feit dat Oranje negen uit drie pakte in de groepsfase, de meeste doelpunten van alle teams maakte en een relatief eenvoudige weg richting de halve finale heeft. Als het team van bondscoach Frank de Boer eenmaal op Wembley is aangekomen, kan namelijk alles gebeuren. De tandem Georginio Wijnaldum-Memphis Depay is van levensbelang. Als zij elkaar vinden, is Nederland een moeilijk te bespelen team.

Kijk niet gek op als Zweden het dit toernooi heel goed doet. Bondscoach Janne Andersson heeft van zijn team een vechtmachine gemaakt die niet veel weggeeft en tot het gaatje kan gaan. Daarnaast hebben ze met Alexander Isak en Emil Forsberg twee spelers die uit het niets het verschil kunnen maken. Op het afgelopen WK lieten ze al zien dat ze moeilijk te kloppen zijn en in de poulefase eindigden de Zweden 'gewoon' boven Spanje. De tegenstanders in de knock-outfase, met als eerste Oekraïne, zijn gewaarschuwd.

Welke landen verrasten de wereld?
Het is misschien gek om een land dat uitgeschakeld is tot verrassing te bombarderen, maar het Hongaarse elftal verdient absoluut een eervolle vermelding. De ploeg leek volledig kansloos te zijn in poule F, die al snel tot de groep des doods werd gebombardeerd, maar slaagde erin om tot de 85e minuut van de laatste speeldag in de race te blijven voor plaatsing voor de laatste zestien. Met een gelijkspel tegen wereldkampioen Frankrijk en een puntje tegen de sterke Duitsers mag je thuiskomen.

Vijf jaar geleden verbaasde Wales de voetbalwereld door de halve finale te halen op het EK in Frankrijk. Spelers als Aaron Ramsey, Gareth Bale en Joe Allen waren in topvorm en verloren vlak voor de eindstreep van de uiteindelijke winnaar, de Portugezen. Die grote spelers van weleer zijn dit jaar een stuk minder goed in vorm of ouder geworden, maar toch staan de Welshmen 'gewoon' weer bij de laatste zestien. Met een wedstrijd tegen Denemarken zijn ze niet eens kansloos om nog verder in het toernooi te geraken en wellicht tegen Oranje uit te kunnen komen.

Een land dat al tegen het Nederlands elftal speelde en tot één van de verrassingen gerekend mag worden, is Oostenrijk. Het Alpenland verwachtte heel weinig van dit toernooi door een matige voorbereiding en gekrakeel over de beste positie van sterspeler David Alaba, maar drie wedstrijden later ziet de wereld er heel anders uit. Mede door twee zeges overleefden de Oostenrijkers voor het eerst de groepsfase op een EK en in de achtste finale tegen Italië mogen ze gaan bewijzen dat dat niet per ongeluk gebeurd is.

Voor wie is het een EK om snel te vergeten?
'We hebben ons volk in verlegenheid gebracht'. Was getekend, Burak Yilmaz, ervaren spits van Turkije. Het land dat in maart nog met 4-2 van Oranje won, eindigde puntloos onderaan in groep A en moest zijn meerdere erkennen in Italië, Wales en Zwitserland. Met een doelsaldo van -7 keerden de Turken met de staart tussen de benen weer terug naar huis. Er werd veel van ze verwacht na de glorieuze zege op het Nederlands elftal, maar bondscoach Senol Günes kan nu toch weer terug naar de tekentafel.

Ook de Polen boden dit EK excuses aan hun volk aan. Het team van topspits Robert Lewandowski wist in een groep met Spanje, Slowakije en Zweden niet één wedstrijd te winnen en eindigde met één punt onderaan. Alles moest van Lewangoalski komen en als hij geen Bayern-ploeggenoten om zich heen heeft staan, heeft zelfs de sluipmoordenaar uit Warschau het heel moeilijk. Bij vlagen zagen we waar de spits toe in staat is, maar het was niet genoeg voor een plekje bij de laatste zestien.

Tenslotte kunnen ook de Russen absoluut niet met een goed gevoel terugkijken op het EK. In 2018 waren ze in eigen land nog de smaakmaker van het toernooi door de kwartfinale te halen, maar drie jaar later is er weinig over van die succesformule. Zelfs Finland eindigde hoger in groep B en dat mag Stanislav Cherchesov, de bondscoach van de Russen, zich aanrekenen. De Scandinaviërs werden wel met 1-0 verslagen in Sint-Petersburg, maar door ruime nederlagen tegen België en Denemarken was het doelsaldo dusdanig slecht dat een vierde plaats in de groep het resultaat was.