Nieuwe inzichten én hoofdbrekens door Ajax-ruit, AZ-vierkant levert problemen op
AZ hield Ajax zondag verdiend in evenwicht en bracht de spanning helemaal terug in de strijd om het landskampioenschap. De ploeg van Erik ten Hag trad opnieuw aan in de experimentele 4-4-2 met een ruit en speelde met twee gezichten tegen een strijdlustig AZ. Een analyse van deze kraker.
Door: Koen Bloks
Richtpunten tussen de linies
Vanaf de start van de wedstrijd koos AZ ervoor om Ajax met een ‘middenblok’ op te vangen vanaf eigen helft, in een 4-5-1 formatie. Buitenspeler Jesper Karlsson volgde Devyne Rensch, Dani de Wit speelde als schaduw van Davy Klaassen. Ajax stond met zowel Sébastien Haller, Brian Brobbey, Dusan Tadic als Kenneth Taylor tussen de linies. Daardoor moest AZ veel richtpunten afschermen. Het lukte Ajax meestal niet om rechtstreeks de bal tussen de linies te spelen, maar wel via de opstomende Nico Tagliafico.
Tagliafico kiest een positionering voorbij zijn directe tegenstander om - eenmaal aan de bal - makkelijker de passopties naar voren te kunnen vinden. Daarmee krijgt Ajax grip op de wedstrijd en moet AZ verder achteruit. Bron: ESPN.
AZ vecht zich terug, Brobbey is goud waard
AZ kwam echter steeds beter in de wedstrijd. De thuisploeg probeerde in de opbouw via een vierkant op het middenveld een overtal te formeren. Ajax zou het de gehele wedstrijd lastig hebben met de positie van Hakon Evjen. De Noorse buitenspeler kwam naar de binnenkant en werd opgepakt door soms Taylor, dan weer Daley Blind of door Tagliafico. Ook het opkomen van Yukinari Sugawara en Owen Wijndal tegenover Haller en Brobbey leverde potentiële mogelijkheden op. Toch wist juist Ajax in deze fase op voorsprong te komen dankzij Brobbey (0-1).
AZ formeert een vierkant op het middenveld om aan de bal te komen tegenover de drie middenvelders van Ajax. De positie van Evjen is lastig te verdedigen omdat Ajax de verdedigende posities in stand wil houden. Bron: ESPN.
Ook via de dynamische backs zorgt AZ voor gevaar met onder andere de overlap. Brobbey en Haller moeten in de achtervolging, maar dat is niet de kwaliteit van beide spelers. Bron: ESPN
AZ pakt het initiatief
Na de thee vocht AZ zich terug in de wedstrijd door Ajax hoger af te jagen. Ook het vierkant bleek wederom een belangrijk element om Ajax terug te dringen. Daardoor kwam AZ steeds vaker hoog op de helft van Ajax in balbezit en dit leverde diverse ‘voorzetsituaties’ op. Ajax werd al twee keer eerder gewaarschuwd, voordat de gelijkmaker viel. Dat gold voor met name Daley Blind, die niet goed het duel voorbereidde op het moment dat de voorzet er kwam. Enkele minuten na de gelijkmaker was het opnieuw raak vanuit een voorzetsituatie.
Waar Jurriën Timber het duel goed voorbereidt en aangaat, heeft Daley Blind moeite met het verdedigen van voorzetsituaties. Blind moet voorkomen dat Pavlidis naast hem komt, maar dat lukt de verdediger niet: 1-1. Bron: ESPN.
Enkele minuten na de gelijkmaker scoort AZ opnieuw uit een voorzetsituatie. Ajax staat centraal met Timber, Blind en Tagliafico. Invaller Steven Berghuis mag zijn tegenstander niet uit zijn rug weg laten lopen als Tagliafico in de mandekking staat. De Argentijn had op zijn beurt weer eerder de mandekking door kunnen geven. Bron: ESPN.
Het experiment van de 4-4-2 ruit zal Ten Hag uiteindelijk gematigd bevallen zijn. Bij vlagen waren de Amsterdammers balvast en creatief, maar zonder de dynamische buitenspelers blijkt Ajax kwetsbaar in het volgen van een even dynamische tegenstander als AZ. Gaat dit Ajax in het slot van het seizoen nog meer puntenverlies opleveren of weet het de rug recht te houden?
Koen Bloks (30) is oprichter van Tactical Base - een uitgebreid voetbal e-learning programma voor trainers. Eerder werkte hij voor PSV en Willem II als tactisch analist, nu begeleidt hij profspelers bij hun cognitieve en tactische voetbalontwikkeling.