De staat van Oranje: genoeg vraagtekens, ondanks 'welgevallige' transferzomer

Van Gaal laat in zijn derde ambtstermijn nadrukkelijk de teugels vieren: spelers hoeven niet meer per definitie te spelen bij hun club om in aanmerking te komen voor het Nederlands elftal. Het zorgt voor een selectie waarin meerdere steunpilaren zitten die bij hun club niet zeker zijn van een baisplaats. Daarnaast hebben zeven van de 24 spelers sinds de laatste interlandperiode een nieuwe club gevonden.

Keepers
In het keepersbestand is het nodige veranderd. Jasper Cillessen verruilde Valencia voor NEC en Remko Pasveer en Andries Noppert debuteren deze week in de definitieve selectie. Voor Mark Flekken, die onlangs bijtekende bij SC Freiburg, is het meeste hetzelfde gebleven ten opzichte van de vorige interlandperiode.

Hoewel Cillessen een flinke stap heeft teruggezet, is hij in Nijmegen wel gegarandeerd eerste doelman. Met 63 interlands en een WK op zijn naam is de 33-jarige keeper de doelman met de meeste Oranje-ervaring. Die ervaring hebben zijn drie 'concurrenten' niet. Qua ritme zit het onder de lat wel goed bij het Nederlands elftal.

Speelminuten
Mark Flekken: 930
Remko Pasveer: 810
Andries Noppert: 630
Jasper Cillessen: 540

Verdediging
De Oranje-defensie telt ten opzichte van de vorige Nations League-wedstrijden twee nieuwe clubs: Matthijs de Ligt stapte over van Juventus naar Bayern München en Tyrell Malacia verruilde Feyenoord voor Manchester United. De Ligt is in Duitsland nog geen vaste basisspeler, waardoor hij zich zonder al teveel wedstrijdritme meldt in Zeist.

De Ligt en Malacia hebben met Van Gaal gesproken over hun stap. "Nou, ik wil wel één ding rechtzetten: ik heb met spelers gebeld, dat is waar, maar ik heb altijd het gesprek beëindigd met: dit is een advies, maar je moet dicht bij jezelf blijven en zelf de keuze bepalen", zei hij maandag op het persmoment.

Malacia begon in Manchester als bankzitter, maar wist zijn plek op de linkerflank snel te veroveren. Verder is de verdediging niet het zorgenkindje van Van Gaal, aangezien iedereen - op Nathan Aké na - het merendeel van zijn duels dit seizoen heeft gespeeld. Toch: Stefan de Vrij begon als vaste waarde bij Internazionale aan dit seizoen, maar moest het de laatste twee duels doen met een invalbeurt van minder dan een kwartier.

Speelminuten
Jurriën Timber: 868
Daley Blind: 859
Virgil van Dijk: 810
Devyne Rensch: 732
Denzel Dumfries: 671
Tyrell Malacia: 580
Stefan de Vrij: 563
Matthijs de Ligt: 550
Nathan Aké: 391

Middenveld
Op het middenveld zijn er wat zorgen. De spil van Oranje, Frenkie de Jong, moet bij FC Barcelona het gros van de wedstrijden vanaf de zijlijn bekijken. Dat hij afgelopen weekend tegen Elche CF negentig minuten mocht blijven staan, doet Van Gaal goed. De transferzomer is de bondscoach 'welgevallig' geweest. "Ik zou blijer zijn als Memphis en Frenkie regelmatiger zouden spelen, maar Frenkie haalt al een aantal keer negentig minuten, dat is fijn."

Met Marten de Roon, Teun Koopmeiners en Kenneth Taylor beschikt het dun bezette Oranje-middenveld over slechts drie spelers die in clubverband zeker zijn van een basisplaats. Steven Berghuis pendelt tussen bank en basis bij Ajax, waar de concurrentie groot is. Davy Klaassen, onder Van Gaal een belangrijke schakel, meldt zich gezien zijn reserverol tegen Liverpool en AZ niet in opperbeste stemming in Zeist.

Het aantal gespeelde minuten geeft een vertekend beeld, omdat Ajax al tien officiële wedstrijden afwerkte, tegenover zeven van Atalanta Bergamo. Koopmeiners en De Roon misten beiden nog geen minuut in de Serie A.

Speelminuten
Kenneth Taylor: 751
Steven Berghuis: 653
Teun Koopmeiners: 630
Marten de Roon: 630
Frenkie de Jong: 470
Davy Klaassen: 346

Aanval
Als Van Gaal zou vasthouden aan zijn oude visie, was Memphis Depay niet opgeroepen voor de Nations League-duels. De FC Barcelona-aanvaller speelde de eerste vier La Liga-wedstrijden geen minuut, maar mocht de laatste twee competitieduels beginnen. De Oranje-vedette heeft weinig wedstrijdritme.

Dat geldt wel voor de overige aanvallers. Steven Bergwijn, Vincent Janssen en Wout Weghorst zagen hun transfer naar respectievelijk Ajax, Royal Antwerp FC en Besiktas positief uitpakken. Cody Gakpo heeft, ondanks een rumoerig slot van de transferperiode, zijn ritme bij PSV helemaal gevonden. Van alle huidige internationals heeft hij verreweg de meeste minuten in de benen.

De kans is klein dat de hiërarchie binnen Oranje verandert door de beperkte rol van Memphis bij Barcelona, al zal Van Gaal ongetwijfeld balen dat zijn eerste spits amper speelt. Met de hulp van inspanningsfysioloog Jos van Dijk moet onder meer Memphis klaargestoomd worden voor Qatar. "Daardoor heeft Sneijder het in 2014 gered. Hij (Van Dijk, red.) zit weer in mijn staf en dat is weer zijn opdracht. Memphis moet natuurlijk wel fit blijven, dat is ook een doel bij hem."

Speelminuten
Cody Gakpo: 1.052
Steven Bergwijn: 804
Vincent Janssen: 792
Wout Weghorst: 617
Memphis Depay: 131