Is een voetbalwet dé oplossing?
Laten we beginnen met hoe het op dit moment in Nederland is geregeld. Zo zijn er verschillende vormen van stadionverboden. De meest gebruikte is het civielrechtelijke stadionverbod. Dit wordt opgelegd door de KNVB naar aanleiding van een door een supporter gepleegd strafbaar feit of een misdraging rond een voetbalwedstrijd. Daarnaast heb je ook de strafrechtelijke veroordeling. De strafrechter heeft namelijk de mogelijkheid om een strafrechtelijk stadionverbod aan de ?supporter? op te leggen. MisverstandEen eerste misverstand is dat je veel ?deskundigen? hoort zeggen dat er op dit moment geen strafrechtelijke wapens voorhanden zijn. Dit is dus niet juist. Die zijn er wel degelijk. Alleen het probleem is wel dat je op dit moment afhankelijk bent van het oordeel van een individuele rechter. De vraag is immers of een rechter überhaupt wel een straf zal opleggen, en áls hij deze al wat oplegt, dan blijft de vraag of een hoge straf zal volgen. We missen op dit moment dus eigenlijk uniformiteit in straffen, die er misschien met een voetbalwet wel komt. Een voetbalwet biedt ons wellicht meer duidelijkheid en daarmee meer mogelijkheden om directer en zwaarder te straffen. Een soort lik-op-stuk-beleid, zoals het ook wel wordt genoemd.Dat is ook een van de redenen dat de KNVB op dit moment werkt aan een conceptwetsvoorstel om wangedrag van voetbalfans strenger te straffen. In december van dit jaar kan Den Haag een compleet wetsvoorstel tegemoet zien. De KNVB wil dat er in deze zogeheten voetbalwet (eigenlijk evenementenwet) een strafrechtelijke meldingsplicht wordt opgenomen, om zo het supportersgeweld aan banden te leggen. Supporters met een stadionverbod moet het zo onmogelijk worden gemaakt om zich op wedstrijddagen in de buurt van het stadion te bewegen. Ze worden verplicht om zich op die momenten bij een politiebureau te melden. Met deze wet, zo verwacht directeur Betaald Voetbal van de KNVB Henk Kesler, zijn er eindelijk meer mogelijkheden om wangedrag van supporters keihard aan te pakken. Tegenstanders van een voetbalwet vinden dat een meldingsplicht op het politiebureau te ver gaat, omdat dat inbreuk zou maken op de persoonlijke levenssfeer; En dat het teveel mankracht zou kosten om deze raddraaiers allemaal op het politiebureau te laten melden. Beide bezwaren kunnen worden weggenomen, als het al bezwaren zijn. Want zeg nu eerlijk, de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer staat bij de zondaars zelf ook niet hoog in het vaandel. En daarbij is het de hoogste tijd dat ?gebrek aan geld? geen argument meer mag zijn. PilotMaar goed, zoals ik al zei, beide bezwaren kunnen worden weggenomen. Eind vorig jaar startte namelijk in de arrondissementen Amsterdam, Rotterdam en Arnhem een pilot met elektronische stemherkenning voor voetbalsupporters aan wie een stadionverbod is opgelegd door de strafrechter. Dit systeem komt er kort op neer dat via elektronische stemherkenning het mogelijk wordt om te controleren of de betrokkene zich ophoudt op de vooraf vastgestelde plaats, bijvoorbeeld zijn huisadres. Stemherkenning maakt de handhaving en controle op strafrechtelijke stadionverboden een stuk eenvoudiger dan de huidige meldplicht bij de politie. De pilot schijnt een succes te zijn. Kortom, vooralsnog zou het best eens kunnen zijn dat een voetbalwet in Nederland een oplossing is. In Engeland is er al een paar jaar een voetbalwet. Daar kan je bijvoorbeeld een levenslang stadionverbod krijgen bij betreding van het veld. Voor elk voetbalvergrijp is een bepaalde straf in de wet vastgelegd. Alles is er dus vrij uitvoerig geregeld. Zo geldt er ook een meldingsplicht, van een aantal uur voor tot een aantal uur na de wedstrijd. De ?supporter? met een stadionverbod moet zich dan melden op het politiebureau. De Engelse voetbalwet gaat zelfs zo ver dat je daar je paspoort moet inleveren. Het is overigens maar zeer de vraag of dat juridisch houdbaar is. Maar andere kant, sinds de invoering van de Engelse voetbalwet, is het wel relatief rustig. Engels modelIk zeg relatief rustig, want ook de Engelse voetbalwet moet niet verheerlijkt worden. In de eerste plaats kost het natuurlijk veel tijd, geld en mankracht. Maar, zoals ik al zei, dat is voor mij geen reden om tegen een voetbalwet te zijn. Daar moeten we in investeren. Maar ik vraag me wel af of de rellen in Engeland ook echt weg zijn, of dat ze zich simpelweg hebben verplaatst. En met verplaatsen bedoel ik dat de rellen nu niet meer in het stadion plaatsvinden, maar op andere plekken, bijvoorbeeld in de stad zelf. Zo waren er onlangs namelijk nog hevige rellen bij Fulham tegen Chelsea, maar ook bij Middlesbrough tegen Sunderland kwamen de supporters het veld nog opgerend. En daar hoor ik dan niemand over. En er zijn voorbeelden zat. Zo werden er ook tijdens de wedstrijd Liverpool - Manchester United meer dan 30 voetbalfans opgepakt. Vijf politiemensen raakten daarbij ernstig gewond. Ondanks de invoering van de Engelse voetbalwet, wil ik met deze voorbeelden aangeven dat er ook in Engeland nog steeds rellen zijn. Iedereen doet wel alsof er niets meer gebeurt. Maar dat komt ook omdat de media de rellen grotendeels doodzwijgen. Talpa heeft er stiekem ook een handje van. Op de tribune zie ik alleen maar lachende kinderen met hun oma?s en opa?s. Op zich heel begrijpelijk om het zo in beeld te brengen, want hiermee wordt kopieergedrag (hopelijk) voorkomen. Maar de werkelijkheid moet wel onder ogen worden gezien. We moeten het gewoon niet mooier maken dan het is, want ook het Engelse model heeft zijn haken en ogen.Slechts een beginAl met al denk ik wel dat een voetbalwet een bijdrage kan zijn aan de oplossing van het probleem. Maar eerlijk is eerlijk, de verheerlijking van bijvoorbeeld de Engelse voetbalwet gaat te ver. Want ook daar zijn, zoals ik al aangaf, nog steeds problemen. En die zullen er ook in Nederland nog zijn als we straks een voetbalwet hebben. Een voetbalwet is misschien een begin. Ik denk alleen niet we daar mee alle problemen oplossen en vind dus dat een voetbalwet niet moeten overschatten. Maar dat er iets gedaan moet worden, daar ben ik het wel mee eens. Eigenlijk verwoordde Kesler het nog het best toen hij zei dat er met de huidige mogelijkheden te weinig kan worden opgetreden. ?Het is net als met een slager die een bot mes in zijn la heeft. Het is er wel, maar je kunt er geen vlees mee snijden.? De vraag blijft alleen wel of we niet ook wat aan het vlees moeten doen?. Frans de Weger is voetbalrechtadvocaat bij De Vos en Partners advocaten in Amsterdam 2051