Portugal zorgt voor totale demasqué Oranje

Wout Stravers
KHARKIV

Even leek het 'wonder van Kharkiv' zondag binnen handbereik te liggen toen Oranje na elf minuten op 1-0 kwam door Rafael van der Vaart en Duitsland scoorde tegen Denemarken. De hoop werd echter al snel de kop ingedrukt. Oranje kon de grote ruimtes op het veld niet belopen en dat werd twee keer afgestraft door Cristiano Ronaldo. 

Bert van Marwijk kondigde deze week veranderingen aan en hield woord. Hij slachtofferde John Heitinga, Mark van Bommel en Ibrahim Afellay. Zij werden vervangen door Ron Vlaar, Rafael van der Vaart en Klaas-Jan Huntelaar. Het kon worden opgevat als een alles of niets-poging van de bondscoach, die daarmee van zijn filosofie afstapte.

Knallende opening
Door de Oranje-aanhang werd al voor het begin van de wedstrijd 'alles of niets' gescandeerd, hetgeen gehoor kreeg op het veld. Vanaf de eerste minuut zette de ploeg van Van Marwijk druk en werd er fanatiek gecombineerd. Sneijder loste een waarschuwingsschot, waarna Van der Vaart in de elfde minuut de trekker overhaalde. De captain mikte van een meter of twintig haarfijn raak in de verre hoek (0-1).

In die fase golfde de ene na de andere Oranje-aanval richting het Portugese doel. Nigel de Jong kreeg uit een hoekschop een kopkans op de 2-0. Steeds meer kwam Portugal daarna in de wedstrijd. Bij Nederlands balbezit werden Ronaldo en Nani razendsnel gezocht. Zo ook in de zestiende minuut. Na een uitbraak rende Ronaldo het strafschopgebied binnen en raakte met zijn schot de buitenkant van de paal.

Portugal neemt over
Hélder Postiga kreeg kort daarna een riante kans aangeboden van Gregory van der Wiel, die een bal compleet verkeerd terugspeelde. De spits verzuimde echter Maarten Stekelenburg te kloppen. Na twintig minuten verprutste Postiga opnieuw een goede kans af te ronden. Wat in ieder geval duidelijk was: Portugal had het initiatief van Oranje volledig overgenomen.

Nadat Ronaldo een kopbal in de 23ste minuut gered zag worden, knalde hij in de 28ste minuut alsnog raak. Slecht uitverdedigen van Jetro Willems zorgde ervoor dat João Pereira aan de bal kwam. Hij zag Ronaldo uit de rug van Vlaar wegsprinten en bediende hem feilloos. Voor de steraanvaller was het een koud kunstje om Stekelenburg nu wél te kloppen: 1-1.

Oranje tandeloos
In het laatste kwartier lukte het Oranje geen moment meer om aan voetballen toe te komen. Spits Huntelaar kwam totaal niet in het spel voor en ook Van Persie had als schaduwspits weinig balbezit. Opvallend was dat Oranje na een goed begin, net zoals tegen Denemarken en Duitsland, als een kaartenhuis in elkaar zakte. De temperatuur in Kharkiv (24 graden) kon dit keer niet als excuus worden aangevoerd.

Wie hoopte dat de vicewereldkampioen zich na de thee op zou richten, kwam bedrogen uit. Alleen doelman Stekelenburg bleef in uitstekende vorm. Hij voorkwam meermaals een Portugese voorsprong en zag alleen Vlaar een kans krijgen namens Oranje (kopbal over). Toen de even arme als hulpeloze Jetro Willems werd vervangen door Afellay, werd het letterlijk alles of niets voor Oranje, dat twee keer moest scoren.

Historisch zwak Oranje
Binnen twee minuten was duidelijk dat dat 'niets' ging worden. Na een vlijmscherpe counter bediende Nani ploeggenoot Ronaldo, die de dolgedraaide Van der Wiel uitkapte en raak schoot: 2-1. In de slotfase schoten Van der Vaart en Ronaldo nog op de paal, maar aan de score veranderde niets. Daardoor zit het EK er voor Oranje op. Duitsland, dat met 2-1 won van Denemarken, gaat samen met Portugal door naar de kwartfinale. Nooit eerder vertrok Nederland puntloos van een eindtoernooi, een trieste conclusie.