Analyse: de miskopen van Ajax op een rij
Met het lekken van het keiharde rapport van Tscheu la Ling is de crisis binnen Ajax compleet. De adviseur spaart niemand en stelt bovenal dat het aankoopbeleid van de club faliekant heeft gefaald. Tijd voor een analyse.
Ling concludeert dat er van de 29 aankopen voor het eerste elftal twee aanwijsbare versterkingen zijn aangetrokken, zes breedteaankopen en veertien miskopen. Voor zeven aankopen is het nog te vroeg om te oordelen. De totale kosten voor deze aankopen (salaris en transfersom) bedragen liefst tachtig miljoen euro. Van deze spelers is voor zes miljoen euro weer verkocht, terwijl de opleiding liefst 85 miljoen euro aan inkomende transfergelden opleverde. AjaxPrimeur.nl zet alle aankopen sinds januari 2011 op een rij. De conclusies zijn inderdaad schrikbarend.
2011
Van de aankopen in 2011 is Jasper Cillessen een directe versterking gebleken. Hij is zijn transferwaarde meer dan waard en vertegenwoordigt bovendien een goede doorverkoopwaarde. Alle andere aankopen in 2011 - overigens nog voor de komst van Marc Overmars - hebben geen onuitwisbare indruk achtergelaten. Kolbeinn Sigthórsson was peperduur, ook wat betreft salaris. De spits maakte nooit indruk en vertrok uiteindelijk met een miljoen euro verlies naar Frankrijk. Thulani Serero is volgens de criteria van Ling (>75% speeltijd voor een directe versterking) een zekere miskoop en op Theo Janssen werd na een aardig kampioensjaar liefst 2,5 miljoen euro verlies gedraaid. Derk Boerrigter vertrok na een zeer teleurstellend tweede seizoen wel voor zo'n twee miljoen euro naar Celtic.
2012
In de zomer van 2012, na de komst van Marc Overmars, werden een aantal enorme miskopen gedaan. Danny Hoesen voldeed niet, Christian Poulsen was er alleen voor de breedte en Tobias Sana en Illan Bocara vielen hopeloos door de mand. De vier miljoen euro van Niklas Moisander zijn na zijn transfervrije vertrek verloren gegaan en het lijkt onwaarschijnlijk dat Lucas Andersen nog zijn echte doorbraak gaat beleven. Lasse Schöne was een buitenkansje, maar is nu ook bankzitter.
2013
In 2013 - toen Overmars na een jaar echt zijn stempel kon drukken - werd schrikbarend veel geld betaald voor Lerin Duarte en Mike van der Hoorn, die alleen aan transfersommen al meer dan zes miljoen euro kosten. Om over salaris nog maar te zwijgen. Sam Hendriks speelt op twintigjarige leeftijd nog geen rol in het eerste elftal en van Marvin Höner weet niemand meer iets. Huurling Bojan Krkic was ook geen absolute meerwaarde, hij speelde slechts 1357 van de mogelijke 3060 speelminuten. Isaac Cuenca kon zijn stempel helemaal niet drukken en Dejan Meleg (nu 21) speelt na een verhuur aan SC Cambuur nog altijd in Jong Ajax. Castillion en Koppers keerden terug van verhuur.
2014
Ook in 2014 werd veel geld betaald voor een speler uit de Eredivisie, zoals Ling ook concludeert: 'Van de top 10 duurste aankopen komen er 8 uit de Eredivisie. De Eredivisie-spelers blijken niet alleen duur, maar ook weinig succesvol (5 miskopen en 4 breedteaankopen).' Nick Viergever is één van die miskopen. De dure linkspoot heeft nog geen moment kunnen imponeren en kwam dit seizoen zelfs nog niet verder dan 181 speelminuten. Arek Milik is ondanks zijn kwaliteiten ook geen directe versterking gebleken. De Pool, uiteindelijk voor zo'n drie miljoen euro gekocht, zat vorig seizoen liefst veertien keer op de bank en is ook dit seizoen niet onomstreden.
Niki Zimling maakte het nog veel bonter, hij kwam in een heel jaar tot slechts 213 speelminuten. Uit het rapport van Ling blijkt dat er geen scoutingsrapport over de Deen was en dat er binnen het technisch hart geen enkele besluitvorming is geweest. De bankzitter van Mainz werd op de laatste dag van de transferperiode binnengehaald, op initiatief van Frank de Boer. Die baseerde zijn beoordeling mede op een uitspraak van Morten Olsen (!), die positief over Zimling was. Oud-ploeggenoten Jasper Cillessen en Lasse Schöne waren dat ook.
Diederik Boer kwam alleen voor de breedte, Richairo Zivkovic moet zijn belofte nog gaan inlossen en Robert Muric (19) wacht nog altijd op zijn debuut in de Eredivisie. Mitchell Dijks keerde terug van verhuur.
2015
Na een seizoen zonder titel was het in 2015 tijd om geld uit te geven. Daley Sinkgraven kwam al in de winterstop over van sc Heerenveen. Over de transfersom zijn verschillende berichten naar buiten gekomen, maar zeker is dat Ajax meer betaalt dan de initiële 6,5 miljoen euro: 'Ajax moet 3 tot 6 miljoen euro meer betalen dan de aanvankelijk bedongen transfersom van 6,5 miljoen', werd in april gemeld. De twintigjarige middenvelder, die dus alleen aan de transfersom al 12,5 miljoen euro kan kosten, zal nog flink wat stappen moeten maken om zijn waarde te bewijzen.
Ling concludeert bovendien dat er alleen per sms over Sinkgraven wordt gecommuniceerd en dat er geen sprake is van duidelijke besluitvorming. Wim Jonk vindt de prijs erg hoog voor een negentienjarige speler en stelt dat je zulke spelers moet scouten en eventueel aankopen als ze zestien of zeventien jaar oud zijn. Bovendien zit de selectie vol met middenvelders en komen er ook nog eens talentvolle middenvelders uit de jeugd aan.
Dat laatste is ook van invloed op de toekomst van Nemanja Gudelj, die nu wel een basisspeler is maar zijn transfersom van zes miljoen euro nog moet terugverdienen. Er zijn drie scoutingsrapporten over Gudelj geweest, zonder eenduidige conclusie. Eén scout raadt de AZ-speler af, twee anderen geven het advies verder volgen. Dragi Gudelj, wisselspeler van NAC Breda, wordt tegelijk aangetrokken en over hem zijn geen scoutingsrapporten. De jeugdscouting ontkent bovendien dat Dragi al langer wordt gevolgd, zoals wel naar buiten werd gebracht.
Ook wat betreft André Onana is er geen duidelijke besluitvorming in het technisch hart geweest. Er was één scoutingsrapport van een voetbalscout en die gaf geen overtuigend advies. De keeperstrainer René Stam is niet bij het besluit betrokken geweest en bij Barcelona is men zelfs blij dat ze van Onana af zijn. In Catalonië vond men het zelfs ongelooflijk dat Ajax de goalie heeft aangetrokken. Inmiddels blijkt ook dat de Kameroener nog lang niet klaar is voor een rol in het eerste elftal.
Over Yaya Sanogo kan nu al een boek vol worden geschreven. De Boer gaf in april 2015 aan dat hij een ervaren spits zocht die er direct zou staan, maar dit is Sanogo niet. De Fransman komt zelfs volledig op basis van de mening van Arsène Wenger, gaf De Boer aan. Wenger heeft als trainer van de verhurende partij uiteraard een ander belang dan Ajax. Er zijn geen scoutingsrapporten, er is geen besluitvorming binnen het technisch hart en de statistieken en het blessureverleden van Sanogo zijn zeer twijfelachtig.
Voor Mitchell Dijks werd zo'n één miljoen euro betaald, terwijl hij een jaar eerder nog transfervrij vertrok. John Heitinga heeft op dit moment alleen een rol in de kleedkamer en de besluitvorming rond de komst van Amin Younes is ook opmerkelijk. De Duitser is op één toernooi door twee scouts gevolgd. Eén scout raadde af om de buitenspeler verder te volgen, de andere gaf alleen het advies 'verder volgen'. Toch besloot Ajax bijna direct erna om Younes vast te leggen. Younes kwam bij Borussia Mönchengladbach niet aan spelen toe en was als huurling ook bij Kaiserslautern (Tweede Bundesliga) geen vaste basisspeler. Zijn statistieken en blessureverleden zijn bovendien 'twijfelachtig'. Bij Ajax is de 22-jarige aanvaller ook nog geen basisklant.
Conclusie
In de afgelopen vier jaren zijn er nauwelijks spelers aangetrokken die zich al langere tijd hebben bewezen in het eerste elftal. Die conclusies trekt Ling ook in zijn rapport. 'Er worden veel te veel miskopen en breedteaankopen gedaan. De aankopen zijn zelden een directe versterking gebleken. Het aankoopbeleid faalt dus in sportieve zin, maar ook in financiële zin. (...) Het aankoopbeleid, verkoopbeleid en contractbeleid van Overmars faalt, Ajax laat veel geld liggen.'
Ling heeft het in zijn rapport over veertien miskopen. Met Lerin Duarte, Mike van der Hoorn, Kolbeinn Sigthórsson, Thulani Serero, Dejan Meleg, Lucas Andersen, Danny Hoesen, Tobias Sana, Ilan Boccara, Nick Viergever, Theo Janssen, Derk Boerrigter en André Onana (voor ruim 23 miljoen euro) is dat rijtje snel te vullen. Wie zou de veertiende van Ling zijn? De (te) dure Nemanja Gudelj misschien? Met het huren van bijvoorbeeld Niki Zimling en Yaya Sanogo werd de plank eveneens volledig misgeslagen.
De directie van Ajax heeft de enorme crisis die zich nu afspeelt bovendien ook voor een groot deel aan zichzelf te wijten. De club heeft het voorstel van Ling om zelf de problemen rond het technisch hart op te lossen genegeerd en ervoor gekozen om dit aan Edwin van der Sar over te laten. Ling werd als vertrouweling van Johan Cruijff nooit vertrouwd. Daarmee heeft de directie de druk op zichzelf enorm verhoogd. Slagen zij er nu niet in het tij op alle fronten te keren, dan moeten zij daar als eindverantwoordelijken keihard op worden afgerekend.
Lees meer over het Ling-rapport:
Rapport Ling onthuld: aankoopbeleid Ajax faalt faliekant en zorgt voor dik verlies
'Veel verwarring binnen Ajax over contracten; breuk Jonk daardoor onvermijdelijk'