'Imitatiegedrag' bij fans: "Lijken het heerlijk te vinden om zich te laten gaan"
De pop van Kenneth Vermeer aan een strop was het zoveelste incident in korte tijd in een voetbalstadion. Eerder waren er de doodsbedreigingen voor Feyenoorder Marko Vejinovic en de oerwoudgeluiden aan het adres van Ajacied Riechedly Bazoer. Waar komt dit gedrag vandaan?
Supporters van Ajax hadden het in De Klassieker regelmatig gemunt op Vermeer. Naast de pop werd de doelman, die anderhalf jaar geleden overstapte van Ajax naar Feyenoord, met spreekkoren onder andere uitgemaakt voor NSB'er. "Imitatiegedrag", zegt psychiater Bram Bakker in het Algemeen Dagblad. "Er begint er eentje, de tweede haakt in en voor je het weet is het bijna een heel vak dat de spreekkoren overneemt, zonder überhaupt echt over de inhoud of boodschap na te denken."
Volgens Bakker komen veel mensen zonder bewustzijn naar het stadion. "En tonen dan primitief neanderthalergedrag. Het is puur platte onderbuik-sensatie. Ze lijken het heerlijk te vinden om zich tijdens de wedstrijd even te laten gaan", zegt de psychiater.
Emeritus hoogleraar Hans van de Sande, gespecialiseerd in massapsychologie en crowd management, spreekt van een 'morele vakantie'. "In het normale dagelijkse leven worden deze jongens geacht zich te gedragen en hun uitje op zondag naar het stadion voelt voor hen als morele vakantie", zegt hij in het AD. "Vergelijk het met het fenomeen belletje trekken. ls er niemand thuis is, hou je ermee op. Dan is er niets aan. Maar komt die buurvrouw kwaad achter je aan, dan wordt het leuk."
Van de Sande vervolgt: "Deze jongelui, al zitten er ook wat ouderen tussen, merken dat er op hun leuzen wordt gereageerd en dat geeft ze het gevoel dat ze leven. En dat ze er toe doen. De commotie werkt averechts."