Meest opvallende Oranje-kandidaat: 'Explosieve' trainer al negen jaar weg uit top
De meest opvallende naam in het rijtje kandidaat-bondscoaches is Henk ten Cate. De 62-jarige Amsterdammer werkt al jaren niet meer op topniveau, maar is onder de voetbalprominenten een van de meest populaire opvolgers van Danny Blind.
Voor de Nederlandse voetballiefhebber is Ten Cate al jaren buiten beeld. De laatste klus van de oefenmeester in Nederland was in 2013, toen hij in april werd aangesteld als opvolger van de ontslagen Michel Vonk. Ten Cate stelde zich ten doel met Sparta naar de Eredivisie te promoveren, maar liep promotie mis na een zinderende slotfase in de finale van de play-offs, waarin in de laatste minuut van Roda JC werd verloren.
Dat was de laatste trainersklus voor Ten Cate tot hij eind 2015 een contract tekende bij Al-Jazira in de Verenigde Arabische Emiraten. Met die club staat hij op dit moment aan kop in de competitie. Vóór zijn interim-trainerschap bij Sparta was de coach actief bij Shandong Luneng, waar hij na ruim een halfjaar alweer vertrok omdat hij het niet naar zijn zin had in China, Umm-Salal (ontslag door tegenvallende prestaties), Al-Ahli (zelf ontslag genomen na een maand) en Panathinaikos (ontslag vanwege niet goed voetbal).
Ten Cate ruziet met Griekse cameramannen:
Dat zijn de clubs waar Ten Cate de laatste negen jaar heeft gewerkt. Niet een cv waar grote clubs en landen warm van worden in de zoektocht naar een nieuwe trainer, maar toch valt de naam van de Amsterdammer regelmatig de laatste dagen. Waarom zijn de voetbalprominenten zo'n voorstander van Ten Cate als bondscoach?
Het vermogen van Ten Cate om als people-manager te acteren terwijl hij ook een begenadigd tacticus is speelt daarin een doorslaggevende rol. Hij is een motivator, een coach die spelers op scherp kan zetten. En dat is een must voor dit ingekakte Oranje.
Ten Cate in actie op het trainingsveld:
Klaas-Jan Huntelaar noemde die kant van Ten Cate ooit 'vrij explosief'. Hij kwam in de winterstop van het seizoen 2006/07 naar Ajax en kreeg na het ontslag van, jawel, Danny Blind te maken met Ten Cate. De nieuwe coach klapte er zo hard op dat er een conflictje onstond met onder meer Huntelaar, zo vertelde de spits in Helden. "Hij had andere ideeën dan ik, vond dat ik meer moest meevoetballen terwijl ik meer gewoon mijn ding wilde doen. Toen moest ik zelfs nog een aantal wedstrijden op de bank plaatsnemen."
Ten Cate is een tacticus en veldtrainer pursang. Een aanjager op het trainingsveld. In die rol was hij bijzonder succesvol bij FC Barcelona. Als rechterhand van Frank Rijkaard werd hij twee keer landskampioen en won hij de Champions League. Die rol als veldtrainer vervulde Ten Cate ook in het seizoen 2007/08 bij Chelsea, onder manager Avram Grant.
Het veldtrainerschap lag hem zelfs zo goed, dat hij midden in het seizoen toen Chelsea zich meldde opstapte als hoofdcoach van Ajax, een halfjaar nadat hij met de Amsterdammers op tragische wijze op doelsaldo de landstitel misliep omdat PSV één keer meer had gescoord. Het verblijf van Ten Cate bij Ajax was sowieso geen succes: naast de misgelopen titel werd de club onder zijn leiding twee keer in de voorrondes van de Champions League uitgeschakeld door respectievelijk Kopenhagen en Slavia Praag.
Als Ten Cate aangewezen wordt om Oranje uit dit wak te trekken, zal zijn eerste en meest belangrijke taak zijn: het wegnemen van de angst in de ploeg. Iets dat de met veel bravoure coachende Ten Cate absoluut kan. In 2015 constateerde hij al dat het die angst is waardoor Oranje in deze fase zit. "Geen bezieling, geen onverzettelijkheid, geen geloof en geen vertrouwen. En dan heb ik het echt niet alleen over de defensie. De angst waarmee bijvoorbeeld Davy Klaassen speelde, die obligate balletjes terug of breed; ik vind het onbegrijpelijk", zei hij na de interlands tegen IJsland en Turkije.
Ten Cate over 5-3-2:
Ten Cate is een trainer die voor een shockeffect kan zorgen, maar in hoeverre is hij de aangewezen man? Grote successen boekte hij alleen als veldtrainer, als de man die iedere dag op het veld stond en zijn spelers wist te prikkelen. Maar met de korte periodes waarin het Nederlands elftal bij elkaar is, valt dat aspect grotendeels weg. Het zou een gok zijn om Ten Cate aan te stellen, een gok die Oranje zich in de huidige situatie niet lijkt te kunnen veroorloven.