Tactische blunders en boze spelers en fans: Klinsmann lijkt niet de Oranje-redder

Klinsmann stond jarenlang bekend om zijn vernieuwende werkwijze, zijn 'Amerikaanse' aanpak van de voetbalsport met het aantrekken van fitnessgoeroes, trainingsdagen van acht uur, yogasessies, relaxzones en een ruimte met Boeddha-beelden. Maar het track record van de Duitser is absoluut niet perfect. Sterker, in Amerika heeft de oud-trainer van Bayern München en Duitsland er in vijf jaar als bondscoach van de Verenigde Staten een puinhoop van gemaakt.

Het was Klinsmann die aan de basis stond voor de rampzalige kwalificatiereeks van de VS, die deze week het WK op tragische wijze misliepen door in extremis als nummer vijf (van de zes) in de kwalificatiepoule te eindigen. Klinsmann zat zelf al een tijdje niet meer op de bank. Hij werd in november 2016, met een vergoeding van 6,2 miljoen dollar, ontslagen vanwege een groot aantal redenen.

Eigenlijk ging het met de VS vanaf 2014 al bergafwaarts onder zijn leiding. De historische nederlagen werden aaneengeregen. Op de Gold Cup in 2015 verloor Amerika van Jamaica, de eerste nederlaag op eigen grond tegen een team uit de Carabiën sinds 1969. In maart 2016 verloor VS voor het eerst in 28 jaar van Guatamala. De nederlagen tegen Mexico (de eerste in een WK-kwalificatiereeks op eigen bodem sinds 1972) en de 4-0 nederlaag tegen Costa Rica (de zwaarste in de kwalificatiereeks in meer dan dertig jaar) betekenden het einde voor Klinsmann.

Boze spelers
Waar ging het mis bij de markante Duitser? Het was zeker niet pech. Nee, Klinsmann maakte opzichtige tactische blunders en joeg alle mensen om zich heen tegen zich in het harnas. Het schuiven met spelers was één van de zaken waar het fout liep, zo blijkt uit een analyse van het Amerikaanse FOX Sports. De keuzeheer kondigde aan spelers uit hun comfort zone te willen trekken en zette internationals als Michael Bradley (en vele anderen) op posities waar zij zichzelf niet prettig voelden en waar ze zeker ook niet tot hun recht kwamen.

Het was een van de oorzaken van een slechte relatie tussen de spelersgroep en Klinsmann. Een relatie die al op scherp stond vanwege keuzes uit het verleden. Zoals het niet meenemen van ster Landon Donovan naar het WK 2014, het afschrijven van aanvoerder Carlos Bocanegra en het constant openlijk bekritiseren van een groot deel van zijn internationals.

Na de nederlaag tegen Mexico, vlak voor het ontslag van Klinsmann, kwamen die problemen weer aan het oppervlak. Klinsmann haalde uit naar Bradley en Jermaine Jones en diezelfde twee spelers zeiden enkele minuten later dat het team zich niet prettig voelde bij de tactiek van Klinsmann en de onduidelijke rol die iedere speler had gekregen.

Tactisch niet sterk
De bondscoach bleef ondertussen worstelen met zijn speelwijze en tactiek en gaandeweg werd duidelijk dat tijdens het bewind van Klinsmann bij Duitsland, het eigenlijk toenmalig assistent Löw was die de tactische lijnen uitzette. Op cruciale momenten gooide Klinsmann bij de VS zijn systeem zonder succes om en vaak bleek de coach van de tegenstander de betere in het tactische steekspel.

De fans keerden zich tegen Klinsmann sinds het WK 2014. Het in populariteit stijgende voetbal in Amerika kende lang geen kritische supporters, maar de maat was nu vol. Er kwamen steeds minder bezoekers naar de wedstrijden en het deel van de fans dat wel kwam schreeuwde uiteindelijk om het ontslag van de Duitser.

Op slechte voet met media
Wat Klinsmann ook niet bepaald hielp was zijn slechte relatie met de media. De coach had de pers aangemoedigd om het voetbal kritischer te benaderen en dat heeft hij geweten. Niet veel later wimpelde hij de daaruit voortkomende storm van kritiek af omdat 'mensen in de Verenigde Staten de sport niet genoeg kennen om kritiek te leveren'.

Het waren niet alleen de fans, de media en de spelers die met Klinsmann in botsing kwamen. De trainer voerde ook een openlijke ruzie met een hoge pief van de Major League Soccer, Don Garber, waarin de twee elkaar via de media vertelden wat de ander allemaal fout deed.

Het gevolg was dat Klinsmann weinig vrienden over hield en een puinhoop achter zich liet. Deze week leidde dat tot de uitschakeling van de Verenigde Staten voor kwalificatie voor het WK. Opvolger Bruce Arena kon het ook niet meer rechttrekken.

Ook Arena en de ervaren internationals als Clint Dempsey en Tim Howard krijgen er flink van langs en niet onlogisch: een 2-1 nederlaag bij Trinidad & Tobago, waar een gelijkspel genoeg zou zijn, zorgde uiteindelijk voor de eliminatie van Amerika. Het echeq van de VS is dan ook zeker niet alleen de verantwoordelijkheid van Klinsmann, maar met het oog op Oranje en de crisissituatie die hier gaande is, lijkt de Duitser bepaald niet de man die een stabiele basis kan leggen voor de toekomst.