Waarom Oranje na rust wél aan voetballen toekwam tegen Frankrijk

Door Koen Bloks

In het Stade de France in Parijs koos Koeman voor een elftal met veel voetballend vermogen. Kevin Strootman was geslachtofferd voor Frenkie de Jong en Davy Pröpper kreeg een plekje op het middenveld als vervanger van recordinternational Wesley Sneijder. Een gewaagde, maar moedige zet. Ondanks dat Oranje tegen Frankrijk een stuk beter voorbereid voor de dag kwam dan een jaar geleden onder Dick Advocaat, werd de ploeg van Koeman in de eerste helft achteruit gedrongen.

In deze fase stond Ryan Babel als linksback gepositioneerd (net als Steven Bergwijn onder Phillip Cocu) om Daley Blind te ontzien van rechtsback Benjamin Pavard, zodat Blind zich beter kon focussen op Kylian Mbappé. Blind, Virgil van Dijk en Matthijs de Ligt hadden de opdracht gekregen om Mbappé en Olivier Giroud op te pakken en in het centrum van het veld te verdedigen. Met Antoine Griezmann op '10' waren er veel wisselingen en dat vergde een goede defensieve afstemming. Ook de afstemming aan de zijkant moest kloppen via een driehoek. De driehoek op links – met Blind, Babel en Georginio Wijnaldum – was veel meer solide dan de driehoek op rechts met Kenny Tete, Pröpper en Quincy Promes. Dit kwam omdat Pröpper zich in situaties naar voren liet lokken, Promes de passlijnen er onvoldoende uithaalde en Tete in verschillende situaties bijzonder zwak optrad.

Frankrijk valt in het centrum aan met twee centrumspitsen en een nummer 10. Babel volgt rechtsback Pavard zodat Blind zich kan focussen op het centrum. De middenvelders van Oranje moeten de centrale passlijnen naar de aanvallers eruit halen.

In de eerste helft lukte het Oranje maar sporadisch om de helft van Frankrijk te bereiken. Dit kwam deels door de sterke fases in balbezit van de Fransen, maar voornamelijk door een gebrek aan dynamiek bij de spelers van Oranje na balverovering. Vooral de aanvallers, maar ook Tete, lieten geen loopacties in de diepte zien op momenten dat er voldoende ruimte lag. Juist daar lagen mogelijkheden in de eerste helft. Rechtsback Tete had een open rechterkant voor zich en werd vrijgelaten in de opbouw. De Fransen kozen voor deze positionering, zodat Blaise Matuidi middenvelders N'Golo Kanté en Paul Pogba in het centrum kon ondersteunen.

Boven is de vrijheid te zien die Tete krijgt wanneer Oranje op gaat bouwen. Onder een weergave van de mogelijkheden die dit biedt in de omschakeling. In de eerste helft trekt Tete geen dynamische sprints terwijl daar alle mogelijkheden voor zijn en Oranje juist daar gevaarlijk mee kan worden.

In de tweede helft legde Oranje sterke fases op de mat. Dit had verschillende oorzaken. Ten eerste begon Oranje met meer durf en lef te spelen om voetballend de helft van de tegenstander te bereiken. De Fransen lieten zich verleiden om af en toe druk te zetten, backs Tete en (vooral) Blind gingen hoger spelen, waardoor Pröpper en Frenkie de Jong makkelijker het spel op de wagen konden brengen en het middenveld in konden dribbelen.

Daarnaast speelde Nederland met meer dynamiek in omschakelmomenten en in balbezit. Dankzij deze aanvallende runs schoof de verdediging van de Fransen achteruit, waardoor er meer ruimte ontstond tussen de verdediging en het middenveld. De Jong en Pröpper bereikten daardoor makkelijker spelers tussen de linies en ook Blind en Tete lieten zich veel meer zien in de aanvallende fase. En niet zonder resultaat: na een balverovering sprintte Tete na een één-twee in de diepte en leverde een perfecte voorzet op Babel (1-1).

De Jong dribbelt op waardoor Kanté uitstapt. Mbappé is niet verdedigend ingesteld, waardoor Oranje via een kaats Wijnaldum met het gezicht naar het doel vrij kan spelen. Onder is de dynamiek via Tete in de tweede helft te zien.

Ondanks dat Koeman na de wedstrijd liet weten over verschillende momenten 'boos' te zijn, zit er duidelijk muziek in deze opstelling en tactiek. De staf heeft de spelers goed voorbereid op de verschillende plannen en sterkten van de Fransen, waardoor het elftal – vooral na rust – goed voor de dag kon komen. De laatste maanden speelde Oranje alleen nog maar volgens de oude Hollandse School (het spelen van te statisch voetbal, niet gebaseerd op het creëren van overtallen en met grote onderlinge afstanden) of het spelen van een 5-3-2 op de counter met dezelfde genoemde kenmerken.

Ondanks de onderlinge verschillen in gedrag tegen Peru, liet Oranje als team zien op defensief vlak met spelers met spelinzicht en voetballend vermogen defensief goed voor de dag te kunnen komen. Dat maakt het des te zuurder dat de overwinning Frankrijk uiteindelijk ontstond door individuele fouten. Toch was het goed om te zien dat dit elftal opnieuw een stap voorwaarts heeft gemaakt.

De @LaptoptrainerNL kijkt voor VoetbalPrimeur naar de belangrijkste wedstrijden in binnen- en buitenland en probeert op een begrijpelijke wijze de theoretische kant van het voetbal te belichten.