Schmidt neemt risico met PSV: zo wil de Duitser de Eredivisie veroveren

Schmidt neemt risico met PSV: zo wil de Duitser de Eredivisie veroveren

24-09-2020 11:50 Laatste update: 11:51
134

Het nieuwe PSV onder Roger Schmidt begint de laatste weken steeds meer vorm te krijgen. In deze tweedelige serie analyseert VoetbalPrimeur de veranderingen in de tactiek van de Eindhovenaren sinds de komst van de Duitser. In deel II: de gegenpressing en de aanvallende tactiek van PSV.

Lees hier ook deel I van de analyse over Schmidt’s PSV, gericht op het spel van de Eindhovenaren zónder bal.

Door Evert van Zoelen

De omschakeling
Sinds de aanstelling van Schmidt wordt er constant gepraat over de gegenpressing van PSV. In principe is gegenpressing niks anders dan het meteen druk zetten na balverlies. Een belangrijk verschil is echter dat trainers als Schmidt dit niet zien als een noodzakelijk kwaad om de bal weer terug te krijgen, maar als een kans om zelf weer een nieuwe kans te creëren. In de omschakeling staat de tegenstanders immers niet goed gepositioneerd. Dit soort omschakelsituaties worden door trainers als Schmidt dan ook vaak doelbewust opgezocht door middel van risicovol en direct spel.

In de eerste officiële wedstrijd van PSV zijn deze omschakelsituaties nog niet erg zichtbaar. PSV staat daarvoor nog niet goed genoeg gepositioneerd en de details in de omschakeling zijn nog niet goed genoeg ingetraind. Wat nu vooral opvalt in de omschakeling is dat de spelers van PSV in volle sprint achter de speler met de bal aangaan om hem zo snel mogelijk weer terug te veroveren. Bij de 2-1 leidt dit ook nog eens tot een counteraanval van de Eindhovenaren.

De echte omschakelsituaties zoals Schmidt wil zien doen zich maar sporadisch voor, maar we kunnen daar wel al enige lijn in ontdekken. Wanneer PSV goed opgesteld staat op het moment van balverlies zetten de dichtstbijzijnde spelers meteen vol druk op de bal. De middenvelder (Rosario of Thomas) probeert de passlijn naar de spitsen dicht te zetten en de centrale verdedigers dekken agressief door wanneer één van de voorhoedespelers in balbezit dreigt te komen.

PSV raakt de bal kwijt, de dichtstbijzijnde spelers zetten meteen druk op de bal. Bron: FOX Sports

De middenvelders proberen de verticale passlijn af te dekken. Bron: FOX Sports

De achterhoedespelers dekken agressief door. Bron: FOX Sports 

Ook in de tweede wedstrijd tegen FC Emmen (2-1) zien we dit enkele keren goed terugkomen. Tegen Emmen is er al meer sprake van echte gegenpressing. Na balverlies wordt er direct omgeschakeld en druk op de bal gezet, waardoor PSV vooral in de eerste helft de bal vaak direct na balverlies weet terug te veroveren.

PSV verliest de bal. De dichtstbijzijnde spelers zetten meteen druk op de bal terwijl passopties meteen worden afgedekt. Bron: FOX Sports

De aanval
In balbezit verandert de opstelling van PSV in een 4-2-2-2. De links- en rechtsmid (Mauro Junior, Gakpo en Ihattaren) komen naar binnen toe en PSV zet het centrum helemaal vol. Het idee hierachter is om een overtal in het centrum te creëren tijdens de opbouw. Daarnaast dwingt deze veldbezetting de tegenstander ook meteen tot keuzes: wie gaan immers Gakpo en Ihattaran (of Mauro Junior als hij speelt) opvangen als ze helemaal naar binnen komen? Stappen de backs door dan moeten de buitenspelers ook helemaal mee terug om de backs van PSV op te vangen.

Gakpo en Mauro Junior bewegen naar binnen toe. Bron: FOX Sports

 
In de wedstrijd tegen Emmen staan Gakpo en Ihattaren in het centrum opgesteld. Bron: FOX Sports

Wanneer de centrale verdedigers aan de bal zijn zakt ofwel Thomas ofwel Rosario uit om de opbouw te ondersteunen. Opvallend is dat Thomas vaak tussen de centrale verdedigers uitkomt en dat Rosario vaker naast de centrale verdedigers uitkomt. Dit heeft waarschijnlijk te maken met hun speelwijze. Thomas speelt meer korte passes terwijl Rosario veel meer risico in zijn spel legt.

Tegen Groningen was duidelijk te zien dat Rosario constant probeerde om vooruit te spelen, aan de ene kant leidt dit tot meer dreiging wanneer de passes goed zijn aan de andere kant leidt tot ook vaker tot balverlies omdat er meer risico genomen wordt. Balverlies aan de zijkant kan vaak makkelijker worden opgevangen dan in het centrum.

In het vervolg van de aanval zien we een verschil tussen de linker- en de rechterkant. Op links biedt Gakpo zich vaak aan in het centrum als de centrale verdedigers de bal hebben.

Gakpo maakt zich aanspeelbaar als PSV achterin de bal heeft. Bron: FOX Sports

Doordat Max als linksback hoger gaat staan bindt hij daarmee vaak de back van de tegenstander. Dit zorgt ervoor dat er een gat ontstaat tussen de centrale verdediger en de back van de tegenpartij. Aan de linkerkant zien we in het duel met FC Groningen vaak dat de inmiddels vertrokken Sam Lammers of Gakpo een loopactie vanuit het centrum maakt om in deze ruimte de bal te ontvangen. Doordat PSV dan al met vier aanvallers in het centrum staat kan er snel bijgesloten worden voor de goal waarna er meestal een voorzet volgt.

De centrale verdediger van Groningen stapt door op Gakpo. Lammers herkent meteen de situatie en maakt een loopactie in het ‘gat’ tussen de centrale verdediger en de back, waarna een grote kans voor PSV ontstaat. Bron: FOX Sports

In de wedstrijd tegen Emmen zien we dit zelfde patroon terugkomen, nu met Malen die de loopactie maakt. Bron: FOX Sports

Aan de rechterkant wordt dit anders uitgespeeld. Wanneer de rechtercentrale verdediger (Teze) tijd aan de bal heeft, zakt Mauro Junior uit in de ruimte achter de hoogstaande Denzel Dumfries. Doordat de back van Groningen doorstapt op Mauro, komt Dumfries in een 1-tegen-1 situatie te staan met El Hankouri. Aangezien de Rotterdammer over snelheid en diepgang beschikt kan dit tot gevaarlijke situaties leiden.

Mauro Junior zakt uit waardoor Dumfries in een 1-tegen-1 komt te staan. Bron: FOX Sports

Tegen Emmen zien we dit ook terug komen. De linksbuiten van Emmen zakt helemaal met Dumfries mee. Hierdoor komt er ruimte achter hem open te liggen waar dit keer Ihatarren zich in laat terugzakken.

Dumfries gaat hoger staan, Ihatarren zakt uit in de ruimte achter hem. Bron: FOX Sports

Verbeterpunten:

1) Het baltempo en spelers tussen de linies inspelen
Doordat PSV zoveel spelers in het centrum heeft staan is het belangrijk dat de centrale verdedigers de spelers die vrijkomen tussen de linies durven in te spelen. Wanneer dit niet gebeurt, of als het tempo te traag is en de verdedigers van de tegenpartij de gaten weer kunnen dichtlopen, is PSV gedwongen om over de zijkanten te spelen.

Echter, doordat zoveel spelers in het centrum staan opgesteld, is het erg lastig om daar te combineren. Tegen FC Groningen gebeurt het vooral in de beginfase van de wedstrijd dat PSV niet in staat is om kansen te creëren omdat er te lang gewacht wordt met spelers tussen de linies in te spelen.  

Tegen Emmen is dit probleem al helemaal duidelijk zichtbaar. Emmen zet het centrum zo veel mogelijk dicht waardoor PSV het erg lastig vindt om de spelers tussen de linies in te spelen. Dit leidt ertoe dat PSV steeds via de vleugels moet spelen. Vooral linksback Max vindt op deze manier steeds ruimte om op te komen.

Het nadeel hiervan is echter dat deze aanvallen van PSV vooral eindigen met (hoge) voorzetten die niet erg veel gevaar opleveren. Het feit dat PSV deze wedstrijd 21 schoten heeft waarvan er maar vijf op doel zijn zegt veel. De Eindhovenaren mogen van geluk spreken dat Maxi Romero in de laatste minuut een van deze voorzetten wel tegen de touwen weet te koppen.

2) Het opbouwen als er druk wordt gezet op beide centrale verdedigers
Centrale verdedigers Boscagli en Teze spelen tegen Groningen en Emmen geen foutloze wedstrijden, maar laten wel zien over kwaliteiten aan de bal te beschikken. Wat opvalt is dat deze kwaliteiten er vooral uitkomen als de centrale verdedigers enige tijd aan de bal krijgen.

In de wedstrijd tegen Groningen zijn er momenten dat er druk op beide centrale verdedigers wordt gezet. De centrale verdedigers ogen in die momenten erg onrustig en er volgt vaak een ongecontroleerde lange bal. In de wedstrijd tegen Emmen wordt er maar door één spits druk gezet, waardoor Teze en Boscagli het merendeel van de tijd in een twee-tegen-één overtal staan. Op die momenten stralen ze veel meer rust uit.   

Teze en Boscagli hebben moeite met dit soort situaties waarin ze beide onder druk gezet worden. Bron: FOX Sports

3) Het spelen van de lange bal
Het spelen van lange ballen in de ruimte achter de verdediging is op dit moment nog vrij onzuiver. De communicatie tussen de speler die diepgaat en de speler die de bal geeft is nog niet goed genoeg, waardoor de passes vaak te laat gegeven worden. Zo staat Dumfries op rechts zowel tegen Groningen als tegen Emmen meermaals in de positie om een bal achter de verdediging te ontvangen, maar lukt het PSV geen een keer om hem weg te sturen. Daarnaast zijn er momenten dat een speler van PSV tijd en ruimte aan de bal heeft maar dat er voorin niemand is die een goed getimede loopactie maakt.

Conclusie
Schmidt heeft de basis van zijn speelwijze over weten te brengen, maar om echt iets te bereiken dit jaar zal PSV ook in de details beter moeten worden. Daarbij zal PSV vooral snel moeten reageren op tegenstanders die op andere manieren met de druk omgaan. Groningen verdedigde in een soort 5-3-2, om Robben voorin te kunnen houden, en Emmen zette vooral het centrum dicht. Andere teams zullen misschien wel een soort 6-2-2 gaan spelen, of nieuwe ideeën met een lange bal gaan bedenken om dit vollgass PSV te bestrijden. Kortom: een interessant seizoen in Eindhoven.

Lees hier ook deel I van de analyse over Schmidt’s PSV, gericht op het spel van de Eindhovenaren zónder bal.

Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.

No Poll