Tussenrapport Ajax: bijna perfecte cijfers, maar Ten Hag is nog steeds zoekende

Transferzomer
Het is de voorbije jaren een goede traditie geworden in Amsterdam: er werd volop geïnvesteerd in de selectie, maar er kwam nóg meer binnen. Hakim Ziyech (Chelsea), Donny van de Beek (Manchester United), Sergiño Dest (FC Barcelona) en Joël Veltman (Brighton & Hove Albion) leverden samen meer dan honderd miljoen euro op. De eerste zestien miljoen voor 2021/2022 is ook al binnen: Razvan Marin (Cagliari) en Noa Lang (Club Brugge) worden eerst een jaar verhuurd en vertrekken komende zomer definitief.

Directeur spelersbeleid Marc Overmars gaf tijdens de vorige transferperiode veertig miljoen uit. De Braziliaan Antony kostte in eerste instantie circa zestien miljoen, maar de transfersom van de vleugelaanvaller kan nog oplopen tot een – voor Ajax-begrippen – recordbedrag. Verder werd er negen miljoen uitgetrokken voor een ander onbekend talent: de Ghanees Mohammed Kudus, die overkwam van FC Nordsjaelland. In de laatste dagen van de transferperiode kwamen verloren zoon Davy Klaassen en Sean Klaiber nog naar de Johan Cruijff Arena, voor in totaal vijftien miljoen.

Hoogtepunt
Het bezoek aan De Koel op 24 oktober ging de hele wereld over. De 12-1 tegen Vitesse uit 1972 leek een onbreekbaar Eredivisie-record, maar Ajax maakte er 48 jaar later doodleuk dertien tegen VVV-Venlo. Mocht de titelrace op doelsaldo beslist worden, dan zit Ajax wel goed... Verder maakte de ploeg van Ten Hag indruk tegen sc Heerenveen en FC Utrecht. De thuiswedstrijd tegen medekoploper werd Vitesse op karakter gewonnen, hoewel Ajax drie kwartier lang met één man minder speelde.

De eerste Champions League-wedstrijd van het seizoen was een hoopgevende. Liverpool kwam zeker niet op volle oorlogssterkte naar de Johan Cruijff Arena, maar Ajax was prima opgewassen tegen de regerend Premier League-kampioen. De uiteindelijke 0-1 nederlaag was bijzonder ongelukkig, net als het uitvallen van miljoenenaankoop Kudus.

Dieptepunt
Liverpool-thuis was één van de twee nederlagen dit seizoen, FC Groningen-uit was de andere. In die wedstrijd lukte er weinig bij Ajax, dat ver door de ondergrens zakte. Daarnaast leverde de Eredivisie-ouverture tegen Sparta meer moeite op dan verwacht: dat er toch met 0-1 werd gewonnen, kwam door een blunder van oude bekende Benjamin van Leer. De Champions League-wedstrijd tegen FC Midtjylland hield ook niet over: 0-2 voor na twaalf minuten, maar hakken over de sloot na negentig minuten. De rommelige aanloop naar het bezoek uit Denemarken mag overigens wel als verzachtende omstandigheid aangevoerd worden.

In welke categorie de uitwedstrijd tegen Atalanta Bergamo valt, weten we na 9 december, wanneer de laatste Champions League-speelronde op het programma staat. Ten Hag had vooraf wellicht getekend voor een 2-2 gelijkspel in Bergamo, maar baalde stevig van de weggegeven 0-2 voorsprong tegen de hemelbestormer van vorig seizoen. Was het punt in Bergamo een gouden punt of heeft Ajax daar een ticket voor de knock-outfase weggegeven? Het antwoord volgt na de volgende editie van Ajax-Atalanta.

Uitblinker
Klaassen nam op 24 mei 2017 afscheid met de Europa League-finale tegen Manchester United: op 18 oktober 2020 maakte hij tegen sc Heerenveen zijn rentree bij Ajax. In de tussenliggende 1243 dagen was er genoeg gebeurd – één rampseizoen bij Everton en een slopende degradatiestrijd met Werder Bremen – maar Klaassen ging gewoon door met waar hij mee bezig was in Amsterdam. Na één maand weer de leider op het Ajax-middenveld én teruggekeerd als international: razend knap.

Ook de andere miljoenenaankopen lijken schoten in de roos: Antony laat mooie dingen zien, Kudus deed hetzelfde, voordat hij een zware knieblessure opliep. Klaiber moet voorlopig voorrang verlenen aan Noussair Mazraoui, die zich knap heeft herpakt na een moeizaam seizoen: ook kersvers Barcelonista Dest was in zijn laatste weken als Ajacied tweede keus achter Mazraoui. Verder verdient Andre Onana een pluim: de Kat uit Kameroen bevestigt met name in de Champions League constant zijn status als topkeeper.

Dissonant
Een aantal Ajacieden heeft echter nog niet zijn niveau van het vorige seizoen behaald. Quincy Promes vormde een koningskoppel met Ziyech, maar zoekt nu nog steeds naar zijn vorm. Verder is Lisandro Martínez gezakt in de pikorde. De Argentijn was vorig seizoen een zekerheidje, maar is inmiddels twaalfde man geworden.

Opmerkelijk genoeg kreeg hij in de Champions League wel steeds de kans: tegen Liverpool was hij één van de betere Ajacieden, tegen FC Midtjylland hield het niet over. Collega-Latino Edson Álvarez kreeg tijdens de eerste weken van het seizoen zijn kans als middenvelder, maar is gewogen en te licht bevonden: de Mexicaan laat nog erg weinig zien voor een speler van vijftien miljoen euro.

Prognose
De grootste tests komen nog, maar Ajax is de eerste maanden van het seizoen zonder al te veel kleerscheuren doorgekomen: nauwelijks puntenverlies, alleen Kudus langdurig in de lappenmand en volop perspectief op Champions League-overwintering. De situatie in de poule doet denken aan die van het droomseizoen 2018/2019: één topfavoriet (toen Bayern München, nu Liverpool), één underdog (toen AEK Athene, nu FC Midtjylland) en één concurrent in de strijd om plek twee (toen Benfica, nu Atalanta Bergamo).

Het Eredivisie-programma tot aan de winterstop zou geen problemen op moeten leveren, tussen 25 november en 9 december moet het gebeuren voor Ajax. Het is te hopen dat Ten Hag dan zijn ideale elf gevonden heeft: tegen Atalanta en FC Midtjylland werd Ajax namelijk meerdere malen in de omschakeling geslacht. Blind achterin of op het middenveld? Dusan Tadic of Lassina Traoré in de spits? Promes op de flank of toch David Neres? Het zijn de kwesties waar Ten Hag de komende tijd over na kan denken. Ajax ligt cijfermatig op schema, maar is er nog niet.

(Hein Nooijens/VoetbalPrimeur)