Analyse Ajax: dit heeft Heitinga tactisch veranderd sinds ontslag Schreuder

Wat op het eerste oog opvalt, is dat Heitinga een aantal wijzigingen in de opstelling van Ajax heeft doorgevoerd. Zo is Owen Wijndal de vaste linksback, is Jorge Sánchez uit het elftal verdwenen voor Devyne Rensch en is Mohammed Kudus de rechtsbuiten van de ploeg. Heitinga speelt met een rechtspoot op links en een linkspoot op rechts, want Steven Bergwijn is – in tegenstelling tot de laatste periode onder Schreuder – zeker van zijn plek op de linkerflank.

Dusan Tadic
Bergwijn en Kudus kunnen beiden binnendoor en buitenom. Binnendoor leent zich uitstekend voor combinatievoetbal met de altijd aanspeelbare Dusan Tadic, die sinds de trainerswissel in de punt van de aanval staat. Het is een van de redenen dat Ajax beter draait dan voorheen.

Tadic zakt uit en gaat de bal van Wijndal ontvangen. In de as van het veld kan de Serviër het spel maken. Bron: ESPN

Een voorbeeld uit dezelfde wedstrijd. De defensie van de tegenstander moet kiezen: meegaan met Tadic, of blijven hangen. Het geeft Ajax de mogelijkheid om de aanvoerder vrij te spelen, terwijl buitenspelers en middenvelders met diepteloopacties gevaarlijk kunnen worden. Bron: ESPN

Onder Schreuder was Tadic een van de twee buitenspelers. In achttien wedstrijden onder de voormalig Ajax-trainer kwam hij tot drie goals, terwijl hij in vijf competitiewedstrijden onder Heitinga al vier keer heeft gescoord. 

Een veelvoorkomend beeld in de eerste seizoenshelft. Tadic staat met zijn gezicht naar het vijandelijke doel in een één tegen één. Spits Brian Brobbey zoekt de combinatie niet op, terwijl er geen middenvelders onder de bal zijn met wie Tadic kan voetballen. Bron: ESPN.

"Ik denk niet dat er veel spelers beter zijn met hun rug naar de tegenstander toe. Ik zie dat Ajax het spel daarop heeft ingericht, ze trekken regelmatig lijnen open om hem laag in te spelen", constateerde Sparta-verdediger Bart Vriends onlangs bij Studio Voetbal. Kortom: Heitinga gebruikt Tadic in diens kracht.

Positionering
Een andere reden dat de Ajax-motor weer is gaan draaien, is de positionering van spelers op het veld en de onderlinge afstemming. Onder Schreuder kwamen de Amsterdammers in balbezit geregeld in twee linies uit, wat voetballen lastig maakt en het elftal verdedigend kwetsbaar maakt.

Drie voorbeelden van een zwakke organisatie in balbezit onder Schreuder. Ajax speelt vrijwel zonder middenveld en komt uit in twee linies. Een voetballende oplossing wordt bemoeilijkt. Bron: ESPN.

Onder Heitinga is dit veel meer de uitgangspositie. Ajax houdt de ruimtes groter en er zijn meerdere linies op het veld. Dit geeft de mogelijkheid om stations over te slaan en middenvelders eronder te laten komen. Bron: ESPN

Afstemming middenveld
Nog iets dat opvalt, is dat de verhoudingen op het middenrif bij vlagen beter zijn. Tot dusver speelden Kenneth Taylor, als controleur, Steven Berghuis en Davy Klaassen het vaakst samen onder Heitinga. Ten tijde van Schreuder speelde Ajax met één controleur – vaak Edson Álvarez – en positioneerden de overige twee middenvelders zich voornamelijk over de bal.

Zowel in balbezit (boven) als balverlies (onder) bouwt Heitinga meer zekerheid in, door twee middenvelders in plaats van één onder de bal te houden. Bron: ESPN

Hoewel de intenties goed zijn, werkt het nog niet altijd. Niet voor niets wordt Ajax hevig bekritiseerd om zijn restverdediging. Taylor is op papier de meest defensieve middenvelder, maar moet – ook naar eigen zeggen – nog wennen aan zijn rol.

Nog te vaak komt het zo uit bij Ajax. Als Álvarez (in duel) het duel verliest, ligt het helemaal open bij de Amsterdammers. Taylor (rechts van de scheidsrechter) kijkt toe wat er gebeurt, maar moet Álvarez rugdekking geven. Berghuis en Klaassen zijn eveneens te ver weg. Bron: ESPN

Conclusie
Heitinga is ten opzichte van Schreuder wel degelijk een andere weg ingeslagen sinds hij eindverantwoordelijk is. Los van wijzigingen in de opstelling, zijn er patronen zichtbaar en kan er bij vlagen weer genoten worden van het veldspel. Dat mag toegekend worden aan Heitinga, die op het trainingsveld hard werkt om Ajax terug naar de top te brengen.