Engeland in staat van diepe rouw
Omer Golan werd afgelopen zaterdag als nieuwe held afgeschilderd in de Engelse pers. De Israëliër maakte in de slotminuut tegen Rusland het winnende doelpunt (2-1). Rusland treurde om het verlies, een EK-ticket was opeens weer heel ver weg. Heel Engeland vierde feest want dankzij Israël lag plaatsing voor het Europees Kampioenschap opeens weer binnen handbereik. Er hoefde alleen maar even afgerekend te worden met Kroatië, waarbij zelfs een punt al genoeg zou zijn. Daarbij kwam nog eens dat Kroatië zich al geplaatst had en dus alles behalve voluit hoefde te gaan. De Engelsen gingen daar echter de fout in.
De vroege euforie heeft de Engelsen mede de kop gekost. Daarnaast deed bondscoach Steve McClaren ook zijn duit in het zakje. Al vanaf zijn aanstelling vroeg iedereen zich af of hij nou wel de juiste man op de goede plaats was. De ontslagen Sven-Göran Eriksson vond dat hij een goed nalatenschap had achtergelaten, maar niets bleek minder waar. McClaren kon ten eerste al niet aan een vast systeem vasthouden voor de Engelsen. De bondscoach bleef wisselen van 4-4-2, naar 3-5-2 en vond het nog nodig om met een 4-5-1 formatie te gaan spelen.
Kritiek kreeg Steve McClaren volop te verduren. Zeker na de soap met Engeland-ster David Beckham. Dan werd de routinier wel weer opgeroepen, dan weer niet. Een vaste waarde werd hij nauwelijks in het team van McClaren. Natuurlijk zit Beckham niet meer op het niveau dat hij vijf jaar geleden nog wel had. Maar er bestaat geen twijfel over dat hij een goede invloed heeft op het nationale elftal. Althans, dat was zo geweest als de 'oogappel' van Engeland steevast was geselecteerd.
Naast zijn af en toe rare selectiebeleid kon McClaren ook niet overweg met zijn op het oog uitstekende middenveld. Spelers als Joe Cole, Frank Lampard en Steven Gerrard werden opgeroepen en ook in het elftal opgesteld. McClaren vergat de jongens echter de juiste taken mee te geven. Ook tegen Kroatië liep het daar volledig mis. Lampard en Gerrard 'vergaten' weer eens om hun mannetje te houden, waardoor vooral Kranjcar en Modric konden voetballen in vrijheid. Dat Gerrard en voornamelijk Lampard meestal de ogen naar het vijandelijke doel gericht hebben is al langer duidelijk, Steve McLaren leek daar echter geen boodschap aan te hebben.
In de EK-kwalificatie overtuigde de ploeg van McClaren slechts één keertje. Een 3-0 overwinning op Rusland gaf de mensen goede hoop. Maar hoe vaak ging het wel niet dramatisch voor het Engelse team. De 0-0 in eigen huis tegen Macedonië was daarbij waarschijnlijk nog wel het toppunt. En tegen Andorra werd in Spanje dan wel met 3-0 gezegevierd, overtuigend was het allerminst. McClaren was de gebeten hond en probeerde iedere wedstrijd weer wat te proberen. Alsof de bondscoach zich verplicht voelde tegenover het publiek en de media. Dan weer Owen met Rooney in de spits, Crouch met Owen, Crouch alleen, Defoe erbij, Heskey en Owen, o nee, toch weer Crouch. Nooit vond de bondscoach eens de rust om een systeem met zijn spelers langer uit te proberen.
De greep naar het 4-5-1 systeem (dat tegen Kroatië ook werd gehanteerd) was niet meer dan een noodgreep. Owen liep voor de zoveelste keer een blessure op en ook Rooney kwakkelde met zijn fysieke gesteldheid. Crouch mocht het eiland in de Engelse spits in zijn eentje gaan bewonen.
Daarmee wordt er meteen nog een probleem in de Engelse selectie aangeduid. Uiteraard beschikt de Engelse selectie over een puik middenveld, maar dan moet dat wel worden gebruikt. Een slechte opbouw van achteruit is daar vooral debet aan. Waarbij herinneringen naar boven komen van het afgelopen WK. Leo Beenhakker refereerde toen aan het feit dat spelers als Gerrard en Lampard wel ontzettende nekkramp zouden hebben. Elke bal van achteruit vloog regelrecht naar de spitsen.
Eigenlijk ging het voor Engeland al ruim een maand geleden mis tegen de Russen. Met een 4-4-2 systeem werden de Russen nog redelijk afgestopt in de eerste helft, maar Engeland creërde zelf ook bar weinig. Rooney was één keer gevaarlijk en scoorde ook meteen de 0-1. Engeland kon dus met opgeheven hoofd de kleedkamers opzoeken, maar leek al weer te vroeg de overwinningskreet te hebben geslaagd. Pavlioetsjenko boog de achterstand met twee doelpunten namelijk nog om en op die zege viel ook weinig af te dingen.
De Engelsen wisten genoeg, een EK-ticket zat er niet meer in, of het moest wel heel raar lopen. En dat deed het ook zeker. Zaterdag 17 november verloor Rusland het uitduel met Israël. Dat er vier dagen later nog een punt nodig was voor EK-kwalificatie werd door heel Engeland even vergeten. Vooral opluchting voerde de boventoon, 'gelukkig zijn we er weer bij'. De euforiestemming was ook in de Engelse media te bespeuren, maar na het weekend trok die stemming weg en kwam er vooral angst en oplettendheid naar voren.
Kroatië was in eigen huis namelijk ook al te sterk geweest voor Engeland. Toen dropen de Britten met een 2-0 uitslag af, naar eigen land. Maar goed, een puntje thuis tegen Kroatië moest toch wel te doen zijn. Vooral dat laatste zette de Kroaten alleen maar op scherp. Israël had zijn best gedaan tegen Rusland, dus zouden de Kroaten ook hun beste beentje voor zetten tegen Engeland. En waar de meeste landen veel lullen, maar geen woord houden deden de Kroaten dat wel.
McClaren leek zich opeens een kat in het nauw te voelen, want de bondscoach maakte wel een hele rare sprong. Vanuit het niets werd opeens Scott Carson onder de lat gezet, niets geen Robinson of James, nee Carson zou Engelands held worden. Helaas werd Carson al snel de schlemiel, waarvoor McLaren eigenlijk al de credits zou moeten krijgen. Binnen tien minuten ging de doelman de fout in, waardoor de Kroaten op voorsprong kwamen. Kroatië wilde laten zien waarom het op het EK staat en bovenaan eindigde in de groep en kwam zelfs op 0-2.
Voorzichtig werden de eerste traantjes weggepinkt, maar Engeland kwam nog terug tot 2-2. Milan Petric bezegelde een kwartier voor tijd echter het lot van Engeland deze zomer en het lot van Steve McClaren. De bondscoach werd de laan uitgestuurd. De FA doet er goed aan om dit keer een man met persoonlijkheid aan te stellen. Iemand die niet bang is voor kritiek en vooral zeer overtuigd blijft van zijn eigen werkwijze. Geen deftige heer als Eriksson of McClaren, nee gewoon een harde werker, zoals dat bij Engels voetbal hoort.
De Engelsen zijn er dus voor het eerst sinds 1984 niet bij op een EK. En dankzij de te vroege euforie van de Engelsen kan er maar weer eens een cliché uit de kast worden getrokken: 'de wedstrijd is pas over als het laatste fluitsignaal heeft geklonken'.