"Nederland maakt noodgedwongen schoon schip"

Een club als Real Madrid geeft openlijk toe te kampen met een miljoenenschuld, maar is wel in staat Gareth Bale aan te trekken voor honderd miljoen euro. Terwijl er in Nederland keurig binnen de lijntjes gekleurd wordt door toedoen van het nieuwe realisme, groeien de verhoudingen ten opzichte van het internationale voetbal schever en schever. En voorlopig is het einde nog niet in zicht. Harmjan Schilperoort, zaakwaarnemer bij Soccer Solutions, maakt de ontwikkelingen op de transfermarkt en binnen de voetbalwereld van dichtbij mee.

"Het is een kwestie van vraag en aanbod, maar is de transfer van Bale wel ethisch verantwoord? Die vraag kan je jezelf stellen", trapt Schilperoort af in gesprek met VoetbalPrimeur. "Persoonlijk zeg ik nee, maar in de top van het voetbal worden nou eenmaal die bedragen betaald. Maar als je het mij vraagt, dan is geen mens honderd miljoen waard. Met de komst van het Financial Fair Play zal daar best verandering in gaan komen, maar uiteindelijk blijft het marktwerking", aldus de agent.

"De markt is scheefgegroeid, al jaren"
Een marketingobject is Bale niet, ondanks het feit dat hij door het leven gaat als de duurste voetballer aller tijden. "In eerste instantie zal Bale gehaald zijn om de ploeg beter te maken, dat geloof ik graag, alleen noem je hem niet in een adem met de vijf beste voetballers ter wereld. De markt is scheefgegroeid, al jaren. Nederlandse clubs, ook uit de top, kunnen allang niet meer op tegen middenmoters uit landen zoals Duitsland of Frankrijk. In die landen is alles groter. Er is daar drie, vier keer zoveel geld."

"Neem clubs als FSV Mainz en Hannover 96 uit Duitsland of FC Sochaux in Frankrijk, vergelijkbaar in Nederland met clubs als NEC Nijmegen en ADO Den Haag. Alleen betalen zij met gemak transfersommen van drie, vier miljoen euro. Dat kan omdat in Frankrijk de inkomsten uit tv-gelden alleen al een half miljard bedragen. Het is een proces dat al jaren gaande is. Je ziet aan alles dat het crisis is in Nederland", zegt Schilperoort, die FC Twente als voorbeeld neemt.

"Een transfersom betalen is eerder uitzondering dan regel"
"FC Twente verkoopt verschillende spelers voor behoorlijke bedragen en doet zelf maar één echte aankoop. Ook daar moeten ze op de centen letten, net als bij clubs als FC Utrecht en Roda JC Kerkrade. De transfersom van Sanharib Malki word door Roda enkel gebruikt om de begroting op orde te houden, maar niet geherinvesteerd. Alleen doordat bij Roda JC sinds deze zomer enkele dure spelers van de payroll zijn, kan Roda goede spelers tegen dito salarissen naar Limburg halen."

"Maar het betalen van een transfersom zal Roda niet snel meer doen. Dat is sowieso eerder uitzondering dan regel bij haast alle clubs. Ik schat dat in de Eredivisie deze zomer tachtig a negentig procent van de spelers transfervrij van club zijn gewisseld. Daarnaast worden ten opzichte van vijf, zes jaar terug veel meer spelers gehuurd en verhuurd. Een relatief goedkope manier, zeker in de maand augustus, om de selectie op peil te brengen."

"De grootste klappen vallen naar onderen toe"
Het licentiesysteem van de KNVB mist zijn uitwerking niet, meent Schilperoort. "Clubs zijn doodsbang om een categorie lager terecht te komen, geven geen cent teveel uit. De inkomsten lopen terug, er worden minder seizoenskaarten verkocht, sponsors lopen weg; alles heeft met economie te maken. Pas wanneer sponsors weer terugkeren, zal er iets veranderen. Maar wie gaat er nu stoelen kopen, terwijl er binnen het bedrijf mensen ontslagen worden? Dat, in combinatie met het licentiesysteem, betekent dat er geen geld is om spelers te kopen. Clubs zijn liever gezond. Er zijn immers genoeg clubs verloren gegaan."

Financieel staat de Nederlandse voetbalwereld er dus niet al te sterk voor, qua arbeidsplaatsen houdt het ook niet over in de Eredivisie en Jupiler League. "Selecties worden kleiner, clubs kiezen eerder voor jeugdspelers of leggen spelers op amateurbasis vast. Zes jaar terug was het bijvoorbeeld ondenkbaar dat een Nourdin Boukhari op amateurbasis aan de slag zou gaan bij RKC Waalwijk, of dat NAC Breda Matthew Amoah een amateurcontractje voorlegt. Als kleinere clubs uit de Jupiler League voldoen aan de eis van zestien contractspelers, zijn ze 'klaar'. In de breedte is het een stuk smaller geworden en de grootste klappen vallen naar onderen toe."

"Het heeft helemaal niets met betaald voetbal te maken"
"Zo kan het dus gebeuren dat er veel jongens met een goed cv zonder club zitten, en dat worden er steeds meer. Overal zal een reden voor zijn, maar uiteindelijk is het voor niemand goed dat er zoveel spelers op amateurbasis worden gebonden. Aan de gevolgen wordt veel te makkelijk voorbijgegaan.  Een speler met een amateurcontract krijgt, behalve een reis- of onkostenvergoeding, helemaal niets, maar draait wel gewoon een volle werkwerk."

"Alle verworven rechten vanuit de CAO zijn niet op deze jongens van toepassing. Als zij geblesseerd raken, zijn ze op zichzelf aangewezen en ze zijn bijvoorbeeld niet verzekerd als ze arbeidsongeschikt raken. Een hele kwalijke ontwikkeling en het heeft helemaal niets met betaald voetbal te maken. Dat moet absoluut besproken worden tijdens de komende CAO-onderhandelingen", zegt Schilperoort.

"Kracht van Nederland zit in het opleiden van spelers"
Een voordeel van de crisis is dat Nederland zich weer kan toeleggen op waar het groot mee is geworden: het opleiden van spelers. De 'Hollandse School' geldt als de weg naar boven. "Clubs worden gedwongen jonge talenten zich te laten ontwikkelen, kiezen er niet voor spelers aan te trekken. Zakaria Bakkali is straks misschien wel beter dan wat er de afgelopen seizoenen bij PSV op zijn positie rondliep, dat zie je nu. Kijk naar Feyenoord. Die jongens zijn hartstikke jong, maar worden al als ervaren gezien. Bovendien is het leuker om naar te kijken en geeft het clubs hun identiteit terug. Ik vind dat een hele goede ontwikkeling."

"De kracht van Nederland zit in het opleiden van spelers. De laatste jaren werd er teveel dure middelmaat uit het buitenland naar Nederland gehaald, clubs zitten daardoor nu op de blaren. Er wordt gekozen voor eigen jeugd, er wordt meer gekeken naar de Jupiler League waarin veel talent rondloopt. In Nederland zijn we noodgedwongen schoon schip aan het maken."