Analyse: hoe PSV aartsrivaal Ajax een historisch zwarte dag bezorgde
De strijd om de landstitel is beslist: PSV is landskampioen van Nederland. Dankzij een klinkende 3-0 overwinning op nummer twee Ajax behaalde de ploeg uit Eindhoven in eigen huis het 24ste landskampioenschap. Het is daarmee titel nummer drie uit vijf seizoenen met trainer Phillip Cocu aan het roer. Een puike prestatie, maar hoe kwam de overwinning – en het kampioenschap – tot stand?
De Eindhovenaren kwamen – zoals wel vaker dit seizoen – niet voor de schoonheidsprijs. De thuisploeg had zondag slechts één gedachte: winnen. Het tactisch plan dat PSV al het hele seizoen overwinning na overwinning brengt moest daar houvast voor bieden. Om Ajax niet in de kaart te spelen kozen de Eindhovenaren ervoor de korte opbouw te mijden. Dit om te voorkomen dat Ajax PSV al vroeg onder druk kon zetten. De lange ballen die PSV speelde werden vooral op Luuk de Jong gericht om vervolgens de bewegende spelers daaromheen in stelling te brengen of de tweede bal te winnen. Deze situaties – vaak rondom de zestienmeter van Ajax – werden continu goed opgepikt door spelers van de thuisploeg.
Bijschrift: PSV maakt het veld klein rondom de bal, verovert de bal en bedient aan de contrazijde de opstomende Brenet. De voorzet belandt in het doel via Luuk de Jong: 2-0.
Het was daarom ook niet verwonderlijk dat beide doelpunten ontstonden uit een situatie waarbij PSV gewoonweg feller was dan Ajax. Zo anticipeerde Wöber niet goed na een ingooi van Brenet, waarna PSV het veld klein maakte en de bal veroverd werd. Pereiro pikte op en bediende de aanstormende Brenet. Na een dribbel en voorzet knikte De Jong binnen - het zoveelste kopduel waarin Ajax afgetroefd werd. De goal is een beproefd PSV-recept: dynamiek op de flank om uiteindelijk via een voorzet gevaarlijk te worden met de aanwezige positionering, kop- en duelkracht.
Voor Ajax was de achterstand bij rust een hard gelag. De Amsterdammers hadden namelijk het betere veldspel, creëerden enkele mogelijkheden via met name omschakelmomenten, diepte aan contrazijde – na een lange pass van Ziyech – en slaagden erin om PSV ver van de eigen helft te houden. De mandekking van het PSV-middenveld werd bovendien vaak omzeild door de ruimtes onder de vleugelaanvallers vrij te houden. Op die manier werden Neres en Kluivert succesvol bereikt. Tagliafico speelde in balbezit als extra middenvelder om de ruimte die Lozano liet – die voorin mocht loeren op de counter – te benutten.
Bijschrift: Tagliafico speelt als extra middenvelder om de ruimte te benutten die Lozano in defensief opzicht laat vallen. Op rechts biedt Bergwijn – zoals zo vaak dit seizoen – hulp om niet in een ondertal terecht te komen.
Van dat plan moest Ten Hag door de 2-0 achterstand al snel afscheid nemen. Om nog iets van de wedstrijd te maken werd Wober geslachtofferd voor Siem de Jong, verhuisde Ziyech naar de rechterflank, ging Neres om Huntelaar spelen en speelde Schöne met Van de Beek voor de verdediging (3-3-4). Dat plan bood maar kort hoop voor de Amsterdammers. Al snel in de tweede helft gooide PSV de wedstrijd op slot. Via opnieuw een dynamische aanval – ditmaal via Arias op de rechterflank – kwam de bal hoog voor het doel. De tweede bal werd opgepikt door Bergwijn die de wedstrijd met een droge knal besliste: 3-0. De positionering na de voorzet heeft de Eindhovenaren dit seizoen al talloze kansen opgeleverd.
Bijschrift: Het is een ABC in Eindhoven: direct na verovering van de bal komt de dynamiek van PSV in de ploeg. Arias snelt naar rechtsvoor om de voorzet te geven. Met minimaal de gehele voorhoede en één middenvelder probeert de ploeg gevaarlijk te worden. Het levert de 3-0 tegen Ajax op.
De Eindhovenaren waren niet alleen aanvallend feller, maar verdedigden de hele wedstrijd vol overgave. Zo gooide Zoet zich andermaal voor een opgelegde kans. Eerst bij Huntelaar en later bij Neres. Het is tekenend voor het PSV van dit seizoen. Bergwijn speelt al het gehele seizoen als vijfde verdediger of vierde middenvelder vanaf de linkerflank (foto 1) en De Jong knapt vuile meters op als er een positie overgenomen moet worden. Het gehele seizoen al werkt PSV heel gedisciplineerd en fel aan de uitvoering van het tactische plan. Koppel dit aan de effectiviteit van de Eindhovenaren en je komt maar tot één conclusie: Phillip Cocu heeft er een terechte landskampioen van gemaakt dat op indrukwekkende wijze als team heeft gestreden. En daar verdient Cocu alle credits voor.
Koen Bloks (26) is jeugdtrainer en oprichter van @LaptoptrainerNL. Voor VoetbalPrimeur kijkt hij naar de belangrijkste wedstrijden in binnen- en buitenland en probeert hij op een begrijpelijke wijze de theoretische kant van het voetbal te belichten.