Waarom Promes misschien wel de meest complete aanvaller van Ajax is

Door Ruud Bijnen

Promes scoorde de laatste weken tegen Lille OSC, PSV en Fortuna Sittard (hattrick), maar deed dat als nummer 10. Tegen Valencia schoof hij door de terugkeer van Donny van de Beek op naar de positie van linksbuiten, wat weer ten koste ging van Neres. Héél veel veranderde er hoe dan ook niet voor Promes.

De buitenspelers staan bij het huidige Ajax-systeem immers vaak aan de binnenkant van de backs van de tegenstanders en tussen de linies. Nicolás Tagliafico en Sergiño Dest moeten de ruimte aan de buitenkant bespelen. De nummer 10-positie lijkt in die zin op die van de buitenspeler. Ook de schaduwspits speelt vaak tussen de linies in de kleine ruimte. Wat dat betreft was de verandering dus niet bijzonder groot voor Promes.

Van de linksbuiten wordt wel verwacht dat hij het spel ook afwisselend breed houdt, zijn actie maakt en voor het doel positie kiest als de bal op rechtsvoor is. Op de positie achter de spitsen is het doorbewegen en het over de spits heen gaan in de diepte een belangrijk aspect. Van de Beek beheerst dat onderdeel als geen ander, met daarbij een uitstekende timing.

Promes is sterk in het overlappen van de spits. Hij beweegt vrijwel altijd door direct nadat hij de bal in de diepte op een medespeler speelt om vervolgens de bal opnieuw te ontvangen richting het doel. Er zijn meerdere voorbeelden van te vinden in de wedstrijd tegen Valencia. In de 33e minuut volgde uit een dergelijke situatie bijna een kans.

Promes trekt van de buitenkant met de bal naar binnen. Hij tikt de bal voorwaarts naar Tadic die de bal meegeeft aan Promes richting de strafschopstip. De bal wordt niet goed meegenomen door Ajax’ nummer 11 en wordt veroverd door de centrale verdediger van Valencia.

Is de bal voorin aan de rechterkant van het veld, dan weet de linksbuiten dat hij voor het doel moet zijn. Zo kan Ziyech de bal hard en indraaiend voorbij de tweede paal neerleggen. In Mestalla waren zijn acties echter meer op het doel gericht. In de 34e minuut kwam een Amsterdamse aanval rechtsvoor op de achterlijn van Valencia uit. In deze situatie liet Promes zien ook te begrijpen wat er van een spits verwacht wordt.

Op het moment dat de bal bij de achterlijn belandt, versnelt Promes van buiten de zestien meter in een diagonale lijn naar de eerste paal. Zijn tegenstander loopt mee. De bal komt echter niet direct voor het doel. Van de Beek pikt de bal op en dribbelt met de bal aan de voet naar de punt van de vijf meter. Promes maakt direct ruimte voor de naar hem toe bewegende Van de Beek en stapt schuin naar achter. Hij creëert daarmee ook meer ruimte voor zichzelf want de tegenstander blijft staan. Deze heeft alleen oog voor de bal. Bovendien wordt de hoek richting doel makkelijker om te scoren. De 0-2 volgt.

Promes maakte meerdere keren ruimte voor zichzelf en anderen. Het is een bijzonder belangrijk facet, dat vooral bij medespelers met individuele kwaliteiten toegepast moet worden. Door weg te blijven, houdt een speler de ruimte groot voor de man met de bal, trekt hij geen tegenstander mee in zijn richting en is hij geen blokkade voor het schot of de loopactie.

Als Ziyech bijvoorbeeld met de bal aan de voet op het doel van de tegenstander afloopt en naar zijn linker toedraait, moet de ruimte vóór hem niet dichtgelopen worden maar open blijven. Promes opereert in dit geval aan de contrakant en doet er in die situaties dus verstandig aan om het veld breed te houden en zelf opengedraaid te vragen. Mede doordat hij ook één-tegen-één sterk is, kan hij die kwaliteit benutten als hij in een dergelijke situatie de bal ontvangt.

Ziyech komt met de bal aan de voet naar binnen. Promes was in eerste instantie onderweg naar het doel om daar de opengelaten spits positie in te vullen. Op het moment dat Ziyech de actie naar binnen maakt, houdt Promes in en blijft aan de buitenkant. Hij maakt zichzelf aanspeelbaar en Ziyech komt niet direct in de drukte terecht. De bal wordt door de nummer 22 naar Promes gespeeld en die zoekt zijn tegenstander op, kapt deze met rechts uit en schiet met links net over de kruising van de korte hoek.

Tegen Valencia toonde Promes het gelijk aan van Ten Hag. Het lijkt terecht dat hij de voorkeur kreeg boven Neres, want de Oranje-international scoorde en liet zien dat hij misschien wel de meest complete aanvaller van Ajax is. Doorbewegen, diepte maken, positie kiezen voor het doel, ruimte voor zichzelf en medespelers creëren, een één-tegen-één-actie: al deze aspecten liet hij tegen Valencia zien. Als Van de Beek de onbetwiste man blijft op de nummer 10-positie, moet Neres aan de bak om Promes als linksbuiten uit de basis te spelen.

Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, heeft onlangs master in coaching aan het Cruijff Institute behaald en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.