Koeman bouwt aan 'nieuw' FC Barcelona: De Jong en Dest cruciaal in nieuwe rollen

Door Evert van Zoelen

Sterke punten
1. Diepte zonder bal
Als er iets was wat Barcelona de laatste maanden kenmerkte, dan was het een compleet gebrek aan diepte zonder bal. Ernesto Valverde, Quique Setién, Ronald Koeman: het lukte ze allemaal niet om dit aspect er goed in te krijgen. De enige diepte loopacties kwamen van linksback Jordí Alba. De andere spelers kwamen allemaal in de bal om de pass in de voeten te krijgen. Dit zorgde voor enorm stroperig spel en weinig kansen.

Ousmane Dembélé was ooit gehaald om die diepte wel aan het spel van de Catalanen toe te voegen. Koeman lijkt een systeem te hebben gevonden waarin de Fransman dit ook eindelijk weet te laten zien. Dembélé staat als diepste spits opgesteld en is constant op zoek naar geschikte momenten om de ruimte achter de verdediging in te duiken. Dit zorgt ervoor dat de middenvelders constant een optie hebben om hem weg te steken.

Dembélé staat constant op scherp om diep te gaan. Bron: Ziggo Sport

2. Griezmann heeft zijn rol gevonden
Een tweede voordeel dat dit 3-5-2 systeem met zich meebrengt is de positie van Antione Griezmann. Sinds zijn overgang van Atlético Madrid is de Fransman zoekende en wisselt hij steeds tussen buitenspeler en spits en zit hij ook geregeld op de bank. Doordat FC Barcelona nu met twee spitsen speelt, heeft Griezmann een vergelijkbare rol gekregen als die hij bij Atlético had.

Dembélé dwingt met zijn constante loopacties in de diepte de verdedigers om naar achteren te lopen. Dit creëert ruimte tussen de linies, waar Griezmann zich in aanspeelbaar kan maken.

Dembélé gaat diep en trekt de verdedigers mee, daardoor komt Griezmann vrij tussen de linies. Bron: Ziggo Sport

Griezmann is in dit systeem nog altijd ondergeschikt aan Lionel Messi. Wanneer de Argentijn naar het centrum beweegt, moet de Fransman zich laten terugvallen naar het middenveld. Verdedigend geldt ook dat Griezmann zich laat terugzakken naar het middenveld en Messi een centrale verdediger oppakt. Toch lijkt Griezmann in deze rol stukken comfortabeler dan aan de zijkant van het veld. De vraag is alleen of deze variant te aanvallend is om wekelijks te gebruiken.

Eenzelfde voordeel is er trouwens voor Sergiño Dest. De van Ajax overgekomen rechtsback speelde misschien wel zijn beste wedstrijd tot nu toe in het shirt van Barcelona. In het 3-5-2 systeem wordt hij verdedigend ontlast, waardoor hij zich op zijn aanvallende taken kan richten. Met een paar zeer sterke acties en passeerbewegingen was hij een van de grootste gevaren van Barcelona deze avond.

3. De Jong en Busquets kunnen opbouw vormgeven
Koeman kiest in de competitie voor Gerard Piqué in het hart van de verdediging. Frenkie de Jong speelt dan op het middenveld en Griezmann begint op de bank. De wedstrijd tegen PSG brengt Koeman wellicht op andere gedachte.

De Jong begint als middelste centrale verdediger en zet vanuit die positie de lijnen uit. Vooral in de tweede helft zien we hem constant het middenveld indribbelen om daarna een speler (vaak Griezmann) tussen de linies in te spelen.

De samenwerking met Sergio Busquets hierin is veelbelovend. Beide spelers zijn fenomenaal aan de bal, waardoor ze samen meerdere keren onder de druk van PSG uitspelen. Daarnaast hebben ze een goede verstandhouding in het overnemen van elkaars positie. Wanneer De Jong het middenveld indribbelt laat Busquets zich meteen zakken om zijn positie over te nemen. Hierdoor blijft Barça steeds goed georganiseerd staan en vallen er geen gaten in de formatie.

Verbeterpunten

1. Het afmaken van de kansen
Barcelona heeft deze wedstrijd liefst 73% balbezit. De Catalanen komen daarmee tot 21 schoten, waarvan er tien op doel zijn. Eindstand: één doelpunt. En dat doelpunt was een (wonderschoon) afstandschot van Lionel Messi.

Barça combineert er steeds op los en speelt PSG op het middenveld zo uit. Wanneer de laatste derde van het veld bereikt wordt, stokt het spel echter. Dembélé krijgt meerdere kansen, maar is (nog) geen echte afmaker. Zijn schoten missen vaak kracht en precisie.

Wat ook opvalt is de samenwerking met Griezmann in het zestienmetergebied. Waar beide spelers elkaar goed aanvullen op het middenveld, lopen ze elkaar voorin juist in de weg. Beide spelers zijn geen 'echte' spitsen, waardoor ze geregeld op dezelfde positie aanbieden. Bij voorzetten gebeurt het regelmatig dat ze zich in dezelfde ruimte aanbieden en het zo voor elkaar dichtlopen. Griezmann is natuurlijk wel een spits, maar had bij Atlético altijd types als Diego Costa, Fernando Torres en Alvaro Morata, spelers waar hij omheen kon bewegen.

Door dit gebrek aan een 'echte' spits gebeurt het ook enkele keren dat er niemand in het zestienmetergebied is wanneer er een voorzet gegeven kan worden.

Geen bezetting in het strafschopgebied. Bron: Ziggo Sport

Barcelona heeft daarnaast weinig scorend vermogen op het middenveld. Wanneer Barcelona in de aanval is met beide vleugelverdedigers én Griezmann, Dembélé en Messi, weet het vaak PSG het eigen strafschopgebied in te duwen.

De ruimte die dan openkomt is net voor de zestien meter, waar Busquets en Pedri in balbezit komen en de mogelijkheid hebben om het doel onder vuur te nemen. Beide spelers kiezen er liever voor om het spel toch weer te verleggen om elders een kans te creëren. Toch kunnen schoten van afstand wel helpen. Ten eerste, heel logisch, kan zo'n bal er invliegen. Ten tweede dwingt het de verdedigers van de tegenpartij om meer naar voren te gaan verdedigen, wat weer ruimte creëert in het strafschopgebied voor andere spelers. Busquets heeft in zijn hele carrière slechts vijftien doelpunten gemaakt, dus de kans dat hij ineens meer gaat scoren is klein. Pedri en eventueel De Jong beschikken over een goede trap en zouden dit wel kunnen ontwikkelen. 

2. De omschakeling
Wanneer Barcelona de bal verliest wordt er meteen vooruit druk gezet. De Catalanen proberen PSG op de eigen helft vast te zetten en weten de Fransen op die manier op enkele momenten helemaal te omsingelen.

Barça zet meteen druk na balverlies. Bron: Ziggo Sport

Toch is deze omschakeling nog verre van perfect bij Barça. Op verschillende momenten staat de ploeg niet goed georganiseerd als het de bal verliest, of wordt er te laat druk gezet. Doordat beide vleugelverdedigers hoog staan komen er grote ruimtes open te liggen aan de zijkanten van het veld. Barça mag van geluk spreken dat PSG met spelers als Kylian Mbappe en Julian Draxler hier niet meer mee gedaan heeft.

Mbappe staat één-op-één in de omschakeling. Bron: Ziggo Sport

3. Opbouwen onder druk
Aan het begin van de tweede helft gaat PSG hoger drukzetten. Waar Barca in de eerste helft veruit de betere ploeg was, gaan de Catalanen na de hervatting door een moeilijke fase heen. De Jong en Busquets weten door deze druk heen te combineren, maar voor Dest, Junior Firpo en Clément Lenglet worden de ruimtes soms te klein. PSG zakte deze wedstrijd in omdat het een 4-1 voorsprong kon verdedigen. Het is de vraag in hoeverre Barcelona tot het gewenste spel kan komen in een wedstrijd waarin de tegenstander de Catalanen 90 minuten aan het afjagen is.

Barça heeft het ook lastig wanneer er te lang over één zijkant gespeeld wordt. De ploeg van Koeman bouwt steeds op via het centrum, om dan vanuit het midden de zijkanten te zoeken. Vanaf de zijkant gaat de bal terug naar het midden zodat er ofwel door gecombineerd kan worden of de bal naar de andere kant geopend kan worden. Wanneer er te lang aan een zijkant gespeeld wordt kan de tegenstander richting de bal kantelen en Barça vastzetten.

Barça komt in een ondertal aan de zijkant. Bron: Ziggo Sport

Al met al is een uitschakeling in de achtste finale van de Champions League Barcelona-onwaardig. Toch zal deze wedstrijd Koeman moed hebben gegeven. Met de 8-2 tegen Bayern nog vers in het geheugen, het dreigende vertrek van Messi en een miljoenenschuld boven het hoofd, lijkt op sportief vlak het tij in ieder geval ietwat gekeerd. De ploeg staat nog slechts zes punten achter op Atlético, staat in de finale van de Copa del Rey en kan de Champions League met een opgeheven hoofd verlaten.

Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.