Aan welke drie punten moet Oranje werken tijdens de EK-generale in Enschede?
Het Nederlands elftal gaat ook in de EK-generale tegen Georgië aantreden in de veelbesproken 5-3-2 formatie. Tenminste, dat is wat Frank de Boer heeft aangegeven in de persconferentie voorafgaand aan de wedstrijd. Wat moet Oranje deze keer anders doen om een beter resultaat dan tegen Schotland te bewerkstelligen?
Door Evert van Zoelen
1. Creëer een overtal rondom de bal
Ongeacht de formatie zijn er sommige uitgangspunten die veel trainers altijd willen zien terugkomen. Eén daarvan is het creëren van een overtal rondom de bal. Hierdoor zorg je ervoor dat de speler aan de bal verschillende opties heeft. De tegenstander heeft in dat gebied bovendien minder spelers, die hierdoor niet iedereen kunnen afdekken. Daarnaast zorgt het ervoor dat je als elftal meteen kunt omschakelen, mocht je de bal verliezen.
Schotland koos er woensdag voor om de opbouw via Matthijs de Ligt te laten verlopen. De Ligt stond immers aan de linkerkant van het veld opgesteld en kwam daardoor steeds op zijn mindere linkerbeen uit. In plaats van een overtal te creëren aan de linkerkant - zodat De Ligt voldoende opties zou hebben - bleven veel spelers juist weg, waardoor Nederland constant in ondertal aan de linkerkant stond.
Nederland staat in ondertal aan de kant waar de bal is. Bron: Sky Sports.
Nederland bouwt weer op in ondertal. Marten de Roon blijft vrij ver weg, terwijl ook de achterste drie spelers meer richting de kant van de bal zouden kunnen komen. Bron: Sky Sports.
Doordat Schotland steeds meer spelers rondom de bal had dan Nederland, lukte het Oranje niet om door de druk van de Schotten heen te spelen. Oranje werd steeds vastgezet bij de zijkanten en was niet in staat om op tijd te openen naar de andere kant van het veld.
2. Speel de diepste speler in
Het is één van de problemen die De Boer meermaals aanhaalt in zijn persconferenties: het tempo bij Nederland is te laag. Hierdoor weet Oranje het de tegenstanders niet moeilijk te maken: die kunnen bij het lage tempo namelijk simpel met de bal mee 'kantelen'.
Om ervoor te zorgen dat het tempo omhoog gaat, is het belangrijk dat de speler in balbezit de bal zo ver mogelijk naar voren toe speelt. Een pass naar voren zorgt er namelijk voor dat tegenstanders worden uitgespeeld, waardoor er ruimtes ontstaan om een aanval op te zetten.
In de voorgaande wedstrijden van het Nederlands elftal was het gebrek aan diepgang zonder bal het grootste probleem. Tegen de Schotten waren het echter vooral de spelers achterin die de bal niet diep durfden te geven. Zo vertrokken Wout Weghorst en Denzel Dumfries meerdere keren wél de ruimte achter de verdediging in, maar deze loopacties werden niet op waarde geschat. Daarnaast gebeurde het ook regelmatig dat een speler tussen de linies niet werd ingespeeld, omdat er toch weer voor een veiligere pass breed of terug gekozen werd.
De bal kan tussen de linies door op Memphis Depay, maar Nederland kiest toch voor de veilige optie en speelt breed. Hierdoor blijft het tempo vrij laag. Bron: Sky Sports.
3. Collectief druk zetten op de bal
Wat de Schotten slim deden tegen Oranje, was hun eigen vleugelverdediger erg 'laag' te positioneren. Dit zorgde ervoor dat de afstanden die Owen Wijndal en Frenkie de Jong moesten afleggen te groot werden en Oranje twijfelde wie er moest uitstappen en wanneer. Welke speler ook uitstapt om druk op de bal te creëren: wanneer dit gebeurt, moet de rest van het elftal mee om ervoor te zorgen dat de tegenstander niet onder de druk kan uitspelen.
Tegen Schotland ging dit voor Nederland geregeld mis. Ten eerste doordat het onduidelijk was wie de vleugelverdediger van Schotland moest opvangen en wanneer. En ten tweede doordat - wanneer iemand uitstapte om druk te geven - de rest van het team niet meteen bijsloot om alle directe tegenstanders onder druk te zetten.
De back van Schotland gaat laag staan waardoor Wijndal en De Jong allebei twijfelen om door te stappen. Het gevolg is dat Nederland geen druk op de bal heeft en achteruit moet. Bron: Sky Sports.
Dit keer zet Nederland wél druk, maar staat het in ondertal rondom de bal. Daardoor weten de Schotten onder de druk van Nederland uit te spelen. Bron: Sky Sports.
Oranje begint zondag aan zijn laatste test in aanloop naar het EK: in Enschede wordt er om 18.00 uur afgetrapt tegen Georgië. Zeven dagen later volgt in Amsterdam de eerste EK-wedstrijd tegen Oekraïne. Op 17 en 21 juni komen Oostenrijk en Noord-Macedonië naar de Johan Cruijff Arena.
Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.