Hoe Oranje dankzij Frenkie de Jong niet meer kansloos was tegen Duitsland

Door Koen Bloks

Geen druk op de opbouw
In de eerste helft stuurde Duitsland het Nederlands elftal van het kastje naar de muur. Om te beginnen tijdens het druk zetten: Donyell Malen en Memphis Depay wilden hun directe tegenstanders met een omloopactie onder druk zetten om de passes naar backs te blokkeren. In de praktijk slaagden ze daar nauwelijks in, waardoor Oranje in de achteruit moest.

Nederland drukt met de aanvallers door op de centrale verdedigers van Duitsland. Maar kwalitatieve druk is dat niet: de Duitsers voetballen er telkens onderuit. Op de flank kunnen de backs niet doordekken, omdat er bezetting in hun zone is ('vastpinnen'). Bron: NPO3

Doordekken van achteruit
Maar ook passes naar aanvallers werden geen strobreed in de weg gelegd. Bondscoach Louis van Gaal wil dat de verdedigers van achteruit doordekken naar het middenveld (het liefste Daley Blind) en dat de middenvelders koppels maken. Maar omdat de Duitsers met zoveel bewegingsvrijheid in de voorhoede speelden, was er geen houden aan. Met openingen in de defensie en vrijstaande Duitsers tot gevolg. Frenkie de Jong en Teun Koopmeiners waren alleen bezig met openingen in de defensie te verdedigen, maar ontwikkelden geen kwalitatieve druk meer naar voren.

Ook vlak voor de 0-1 van Thomas Müller waren De Jong en Koopmeiners vooral bezig met het dichtlopen van openingen in de defensie om de 'tienmeterregel' te waarborgen: de horizontale ruimtes op de laatste lijn mogen maximaal tien meter breed zijn. Bron: NPO3

Omzettingen tweede helft
Oranje startte de tweede helft met Georginio Wijnaldum in de plaats van Koopmeiners en een tactische tegenzet om betere druk op de opbouw te krijgen. Opnieuw drukten de spitsen van Oranje door op de centrale verdedigers van Duitsland. Maar in plaats van de koppels op het middenveld bezetten Malen, Memphis óf Steven Berghuis de zone van de back. Ook kreeg Blind de opdracht om continu door te dekken naar voren. Nederland kwam daardoor vaker in de verticale druklijnen om de Duitsers kwalitatief onder druk te zetten.

Oranje dekt door met Dumfries en Malacia op de backs van Duitsland. Er worden meer verticale beloopbare lijnen gecreëerd dan in de eerste helft. Dit maakt het voor elke speler duidelijker en makkelijker om druk te geven. Bron: NPO3

Voorafgaand aan de gelijkmaker van Steven Bergwijn weet Denzel Dumfries via verticale druk de passopties naar voren af te sluiten. Na een omschakeling, lange bal van De Jong en terugleggen door Dumfries, schiet Bergwijn raak: 1-1. Bron: NPO3

Opbouw verbetering
Nederland blijkt niet bijzonder creatief in het verbeteren van de opbouw. Toegegeven: Duitsland drukte met vier aanvallers door op de defensie en dat maakte het niet gemakkelijk om de oplossing te vinden.

Wat de ploeg van Van Gaal vaker had kunnen doen is het positioneren van een centrale verdediger naar hoger op het veld om één van de aanvallers weg te halen uit de voorste lijn. Oranje had ook de backs van Duitsland kunnen vastzetten om vervolgens in de back-zone een overtal uit te spelen. Uiteindelijk bleken ook de individuele kwaliteiten van De Jong voldoende om vaker de voorhoede te kunnen vinden.

Oranje kent problemen met het drukzetten door Duitsland. Duitsland maakt telkens verticale druklijnen. Daardoor wordt Oranje naar de buitenkant gedwongen, wat de kwalitatieve opbouw naar voren moeilijk maakt. In de tweede helft gaat Nederland dit dus ook vaker doen. Bron: NPO3

De Jong lokt met slimme loopacties de organisatie van Duitsland naar zich toe. Daarna kan Blind het middenveld in om gebruik te maken van de ruimte. Bron: NPO3

Koen Bloks (30) is oprichter van Tactical Base - een uitgebreid voetbal e-learning programma voor trainers. Eerder werkte hij voor PSV en Willem II als tactisch analist, nu begeleidt hij profspelers bij hun cognitieve en tactische voetbal ontwikkeling.