Ajax in crisis: zeven hoofdpijndossiers voor Keizer en de Amsterdamse clubleiding

Uitschakeling in Europa, slecht voetbal en na zes speelrondes al acht verliespunten in de Eredivisie. Na de dramatische thuisnederlaag tegen Vitesse van afgelopen zondag kon ook trainer Marcel Keizer niet anders dan erkennen dat het crisis is bij Ajax. Hoe nu verder in Amsterdam? Keizer en de leiding van de Amsterdamse grootmacht moeten aan de slag met een aantal brandende vraagstukken.

Defensie
De klucht rond Mitchell Dijks is haast symptomatisch voor de warrige gang van zaken in de Johan Cruijff Arena. De linksback kreeg in de zomer alle ruimte om een nieuwe club te vinden. Zelfs een rugnummer zat er niet in voor Dijks, omdat hij nu eenmaal gewogen en te licht bevonden was. Door de verkoop van Jaïro Riedewald en de blessure van Daley Sinkgraven is de back echter al het gehele seizoen basisspeler - en Dijks bewijst wekelijks dat hij inderdaad niet geschikt is voor de top van Nederland. Bizar, eigenlijk. 

Ajax-fans hopen dat miljoenenaankopen Maximilian Wöber en Luis Manuel Orejuela snel een basisplaats afdwingen onder Keizer. Wöber kan de plek van Nick Viergever in het centrum overnemen, zodat hij op zijn beurt linksback wordt. Orejuela kan Joël Veltman vervangen op rechts. De captain zou dan een centrum kunnen vormen met Matthijs de Ligt, Wöber of Viergever. Vooralsnog lijkt Keizer heel voorzichtig te zijn met het brengen van de twee nieuwelingen, tot afgrijzen van de achterban. 

Middenveld
Op het middenveld zoekt Keizer duidelijk nog naar zijn juiste samenstelling. Frenkie de Jong deed het de laatste weken prima en heeft routinier Lasse Schöne inmiddels naar de bank verdrongen. Donny van de Beek is de natuurlijke opvolger van Davy Klaassen en de jeugdinternational doet het weliswaar prima, maar net als bij De Jong mag en kan je niet van hem verwachten dat hij Ajax dit seizoen bij de hand neemt. Tegen Vitesse (1-2) verzoop Van de Beek op het middenveld.

Hakim Ziyech zóu in zo'n wedstrijd één van de spelers moeten zijn die het voortouw neemt, maar de sterspeler wisselt geniale momenten nog te vaak af met matige wedstrijden en knullig balverlies. Zondagmiddag staat het zware uitduel met sc Heerenveen op het programma. Kiest Keizer in Friesland voor de routinie van Schöne of geeft hij tóch weer het vertrouwen aan de jonkies?

Vleugels
Hoe vaak zou Keizer wakker liggen van de invulling van de vleugels in zijn basisopstelling? Justin Kluivert, David Neres, Vaclav Cerny: vrijwel wekelijks wisselt de coach van rechtsbuiten. De statistieken zijn in het voordeel van Neres, maar van het genoemde trio kreeg Kluivert veruit de meeste speeltijd. Op links is de positie van Amin Younes ogenschijnlijk onaantastbaar. Younes speelt áltijd, waarschijnlijk omdat de international met één individuele actie een wedstrijd kan openbreken en - ook niet onbelangrijk - omdat hij eigenlijk geen directe concurrent heeft. Ajax-fans ergeren zich regelmatig groen en geel aan de voorspelbare Younes, die dit seizoen nog niet één keer scoorde. Keizer zou Kluivert een keer de kans kunnen geven op links. 

Spitspositie
De clubleiding van Ajax liet bij de presentatie van Klaas-Jan Huntelaar en in de weken die volgden geen mogelijkheid onbenut om te benadrukken dat de ervaren spits gehaald is als tweede keuze. Goudhaantje Kasper Dolberg is de nummer één van Keizer. Inmiddels zit de negentienjarige Deen op de bank en krijgt Huntelaar het vertrouwen als nummer 9. Het experiment van Keizer om Dolberg in de rug van zijn collega te laten spelen, werd geen doorslaand succes. 

Hoewel Dolberg vorige week drie keer scoorde tegen amateurclub Scheveningen, baren zijn prestaties zorgen. De international loopt er haast apathisch bij. Niets lukt. Is het de welbekende dip die veel jonge spelers in hun tweede seizoen doormaken? Enkele maanden geleden werd Dolberg nog gelinkt aan de grootste clubs van Europa. Nu is zijn transferwaarde beetje bij beetje aan het slinken.

Speelstijl
Onder de naar Borussia Dortmund vertrokken Peter Bosz was Ajax een geoliede machine. Nu lijkt de Amsterdamse grootmacht in niets meer op dat elftal. De wedstrijd tegen Vitesse was het dieptepunt. Het positiespel was dramatisch en passes kwamen niet aan. Uit pure wanhoop besloot Keizer om al na een halfuur met Huntelaar en Dolberg in de spits te gaan spelen. 

Ook onder Bosz was het begin van het seizoen moeizaam. Ajax ging een paar keer pijnlijk onderuit en er ontstond kritiek op de coach. Maar bij Bosz was er een visie zichtbaar en viel er een speelstijl te herkennen. Spelers moesten daar nu eenmaal aan wennen. Toen er eenmaal voldoende geschaafd was aan de speelstijl, vielen de puzzelstukjes in elkaar. Het Ajax van nu lijkt juist steeds verder weg te zakken. Keizer wil zijn elftal laten swingen, maar kan dat wel met het huidige spelersmateriaal? 

Trainer
Ajax raakte in de zomer Davinson Sánchez, Riedewald, Davy Klaassen, Kenny Tete en Bertrand Traoré kwijt. Van de spelers die de Amsterdammers aantrokken, staat er op dit moment slechts één (Huntelaar) in de basis. De onervaren Keizer zoekt nog naar de juiste formatie en heeft het moeilijk. De druk op de oefenmeester neemt toe. De Telegraaf meldde enkele dagen geleden al dat er achter de schermen 'wordt rondgekeken op de trainersmarkt'. Verliest Ajax in Heerenveen, dan kan het wel eens heel snel gaan. Zo werkt het nu eenmaal in de voetballerij: vallen de resultaten tegen, dan sneuvelt de trainer. 

In dat kader zou een afscheid van Keizer niet verrassend zijn. Pijnlijk en in zekere zin onrechtvaardig - dat wel. Het technisch hart van Ajax (assistent-trainer/cultuurbewaker Dennis Bergkamp, directeur spelersbeleid Marc Overmars en hoofd jeugdopleiding Saïd Ouaali met algemeen directeur Edwin van der Sar als supervisor) koos er bewust voor om Keizer in de zomer voor de leeuwen te gooien. Keizer moet het doen met een selectie die minder breed en sterk is dan vorig seizoen. 

Technisch hart
Zolang het op sportief vlak slecht gaat met Ajax, zal het ook achter de schermen blijven rommelen. De Telegraaf, het Algemeen Dagblad en Voetbal International kwamen met onthullingen over de gang van zaken binnen het technisch hart en dat leidde weer tot onrust onder de achterban. Een egostrijd zorgde voor het afscheid van Bosz, Overmars zit teveel op z'n geld en Bergkamp wordt inmiddels haast gezien als een kwade genius. Hij is de man die niet door een deur kon met Bosz en hij is de man die jeugdvriend Keizer naar voren schoof. 

De eerste scheurtjes zijn al te ontwaren binnen het technisch hart. De rol van Van der Sar wordt tegen het licht gehouden en wanneer Keizer de bons krijgt, is de positie van clubman Bergkamp in feite onhoudbaar. In geld verdienen is Overmars een meester, maar uiteindelijk zal Marc Netto worden afgerekend op de prestaties binnen de lijnen. De harde feiten zijn dat Ajax al drie jaar geen hoofdprijs heeft gewonnen en Keizer moet werken met een selectie die kwalitatief en kwantitatief minder is geworden. 

(Paul Audenaerd / VoetbalPrimeur)