De kansen en gevaren voor PSV: Valbuena-rol zorgenkindje voor Schmidt
PSV start de knock out-fase van de Europa League met een taai tweeluik met Olympiakos, de nummer één van Griekenland die afgelopen weekend pas zijn eerste nederlaag in de competitie leed. Dit is waar de kansen liggen en de gevaren loeren voor PSV.
Door Evert van Zoelen
Wat kan PSV verwachten van Olympiakos
Olympiakos verdedigt vanuit een 4-4-2/4-1-4-1-formatie. De Grieken doen vaak een poging om hoog druk te zetten, maar wanneer ze zien dat dit geen succes oplevert, zakken ze snel terug tot de kop van de middencirkel. Hier ligt meteen de grote kracht van de ploeg. Vanuit de 4-4-2-formatie verdedigen de Grieken in zones en weten ze de ruimtes erg klein te houden. De laatste linie staat goed aangesloten op het middenveld, waardoor het lastig is om vrije spelers te vinden.
Olympiakos in 4-4-2-formatie (Bron: BT Sport)
De ploeg wacht op vooraf afgesproken drukmomenten om dan vol druk op de bal te zetten. Het meest definiërende drukmoment voor de ploeg is bij een pass naar de back, waarna Olympiakos de tegenstander bij de zijkant vastzet. Een ander herkenbaar Olympiakos-moment is bij een pass van de ene centrale verdediger naar de andere, waarbij de Grieken vanuit het middenveld doorstappen.
In balbezit is middenvelder Yann M’Vila de grote spelmaker. Hij zakt terug tussen de twee centrale verdedigers en probeert vanaf daar de lijnen uit te zetten. De buitenspelers gaan meestal aan de binnenkant spelen en de backs gaan hoger staan, waardoor Olympiakos uitkomt in 3-4-3 of een 3-1-5-1.
Olympiakos bouwt vooral op over de rechterflank. Zowel de aanvallende middenvelder als de linksbuiten komt naar het centrum toe om een overtal aan de rechterkant te creëren. Wanneer Olympiakos rechts een vrije speler heeft gevonden, wordt er snel geopend naar de andere kant van het veld. Dikwijls gebeurt dit door spits Youssef El-Arabi in te spelen die de bal kan vasthouden en het spel kan verleggen. José Holebas komt als linksback op en probeert met een voorzet achter de verdediging gevaar te stichten.
PSV zal vooral moeten oppassen voor Mathieu Valbuena. De 36-jarige Fransman voetbalt nog altijd en speelt - indien fit - als aanvallende middenvelder. Hij kiest constant positie in de ruimte achter de controlerende middenvelders van de tegenpartij. Iets waar PSV veel moeite mee heeft, zoals we ook in de wedstrijden tegen Feyenoord (3-1 verlies) en Ajax (2-1 verlies) zagen.
Valbuena kiest positie in de ruimte achter de centrale middenvelders van de tegenpartij. Bron: BT Sport
Wanneer het Olympiakos niet lukt om over de rechterkant een vrije speler te creëren, kiezen ze vaak voor de lange bal op spits El-Arabi om vanuit hem door te voetballen.
Overeenkomst tussen PSV en Olympiakos
De grote overeenkomst tussen PSV en Olympiakos is het omschakelen na balverlies. Net zoals de Eindhovenaren schakelen de Grieken meteen om en proberen ze de tegenstander meteen onder druk te zetten. Dit zorgt er geregeld voor dat Olympiakos snel de bal weer in bezit heeft. Echter zijn er, zeker tegen sterke tegenstanders, ook vaak momenten dat het omschakelen bij Olympiakos niet vloeiend verloopt, waardoor er grote gaten vallen in de structuur van het elftal. Aan PSV dus om hiervan te profiteren.
Olympiakos probeert meteen om te schakelen na balverlies, maar daardoor ontstaat er een grote ruimte tussen de linies. Bron: BT Sport
Waar liggen de kansen voor PSV
PSV zal in de vertrouwde veldbezetting, met hoge backs en buitenspelers aan de binnenkant, aantreden tegen de 4-4-2 van Olympiakos. Dit biedt de Eindhovenaren meerdere voordelen. Ten eerste kan het terugzakken van Ibrahim Sangaré (of Pablo Rosario) ervoor zorgen dat PSV een drie-tegen-twee-situatie creëert in de opbouw.
De positie van de buitenste middenvelders aan de binnenkant kan PSV ook een voordeel opleveren. Doordat Olympiakos vanuit zones verdedigt kan PSV, in theorie, een overtal op bepaalde delen van het veld creëren. In de wedstrijd tegen Manchester City is te zien dat Olympiakos hier moeite mee heeft. In onderstaande afbeelding zien we bijvoorbeeld dat de back van Olympiakos naar de zijkant wordt getrokken door de buitenspeler van City. Dit opent een ruimte tussen de back en de centrale verdediger van Olympiakos, waar een middenvelder van City van kan profiteren.
De back van Olympiakos wordt uit positie getrokken, dit creëert ruimte tussen de back en de centrale verdediger. Bron: BT Sport
Natuurlijk, Manchester City heeft heel andere kwaliteiten dan PSV, maar qua veldbezetting lijkt dit erg op wat de Eindhovenaren vaak doen. Philipp Max gaat hoog aan de zijlijn staan en trekt de back uit positie, terwijl Mo Ihattaren (of welke speler Roger Schmidt ook kiest) de loopactie in de ruimte tussen de back en de centrale verdediger kan maken.
Een andere methode die PSV kan gebruiken: Olympiakos aan de bal laten en zelf terug te zakken. De Grieken proberen vaak op te bouwen van achteruit. Groot voordeel voor PSV is dat dit niet is waarin de ploeg uitblinkt. Wanneer spelmaker M’Vila afgedekt wordt gaat de opbouw vaak over de rechtercentrale verdediger Rúben Semedo. Deze Portugees, die de nog ruim zeven jaar Spanje niet in mag vanwege een kidnapping en poging tot moord, vindt het lastig om de juiste keuzes te maken wanneer de tegenstander verdedigend goed staat. Daarnaast wil hij aan de bal nog weleens vreemde keuzes maken, zoals gaan dribbelen op zijn eigen zestienmeterlijn.
Semedo staat tussen vier spelers van Manchester City en besluit te gaan dribbelen,waarna Olympiakos op een gevaarlijke plek de bal verliest. Bron: BT Sport
Veel van de doelpunten die Olympiakos tegen heeft gekregen in dit Champions League-seizoen, kwamen voort uit dezelfde situatie: een omschakeling van de tegenstander nadat Olympiakos de bal kwijtraakte in de opbouw. Het zou voor PSV dus erg lonend kunnen zijn om af te wachten en Olympiakos het spel te laten maken, zodat de Eindhovenaren zelf kunnen toeslaan via de counter. De centrale verdedigers van Olympiakos zijn daarnaast erg kwetsbaar in de één-tegen-één, wanneer ze met ruimte in hun rug moeten spelen.
Porto laat Olympiakos opbouwen en zet ze daarna onder druk. Het resultaat is een slechte kaats terug op de keeper waarna Porto kan scoren. Bron: BT Sport
Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.