Klassieker-analyse: Slot staat voor vraagstuk, belangrijke slag op middenveld

Met Feyenoord - Ajax staat zondagmiddag de eerste Klassieker van het seizoen op het programma. Sinds lange tijd ligt de favorietenrol bij de Rotterdammers. Hoe kunnen beide ploegen elkaar bestrijden? VoetbalPrimeur zoekt het uit.

Feyenoord

Gesloten defensie
Na FC Twente heeft Feyenoord dit seizoen de minste tegentreffers. Hoewel steunpilaar Gernot Trauner gemist wordt, vangt Arne Slot dit met Lutsharel Geertruida uitstekend op. De spelopvatting blijft hetzelfde: het centrale duo staat bij balbezit tegenstander dicht bij elkaar en de links- en rechtsback knijpen ver naar binnen toe, om de tegenstander naar de zijkant te drijven. Feyenoord maakt het de opponent daarmee zo moeilijk mogelijk om via de snelste weg – de as – naar Justin Bijlow te spelen.

Voor Ajax ligt de ruimte dus op de flanken. Met individuele acties kan de Rotterdamse defensie uit elkaar getrokken worden. In die zin doet Alfred Schreuder er goed aan om Francisco Conceição op te stellen. Bij Ajax moet de voorbije weken veel dreiging van de jonge Portugees komen.

Geertruida en Hancko sluiten samen Ricardo Pepi in. Het gevaar van FC Groningen wordt onschadelijk gemaakt. Bron: ESPN

Hoewel FC Utrecht erdoor lijkt, staat Pedersen goed geknepen om het gevaar in te dammen. Bron: ESPN

Orkun Kökcü
Veel, zo niet alles, bij Feyenoord begint bij Orkun Kökcü. De spelmaker verzorgt de eerste fase van de opbouw, maar is ook rond de vijandelijke zestien te vinden om de eindpass te geven of zelf af te drukken. Tegen FC Groningen kreeg Kökcü alle vrijheid om het spel te maken, wat hoofdzakelijk de reden is voor de vele Rotterdamse kansen.

FC Utrecht vulde het anders in en sloot Kökcü in. Feyenoord werd gedwongen een andere oplossing te zoeken. Ter vergelijk: In het hoge noorden creëerde Kökcü zes kansen, tegen Utrecht geen. Bij Ajax is er veel aan gelegen om het gevaar van de Feyenoord-aanvoerder in te dammen, door hem vroeg op het veld onder druk te zetten.

FC Groningen zakt in en geeft Kökcü de bal. De middenvelder krijgt alle ruimte om met passes te strooien. Bron: ESPN

Hoe anders lost FC Utrecht dat op. Bas Dost sluit de passlijn naar Kökcü af, waardoor Feyenoord via een ander station naar voren moet. Bron: ESPN

Teruggetrokken backs
Wat opvalt, is dat Feyenoord aan de zijkant heel weinig in een overtalsituatie uitkomt. In vergelijking met vorig seizoen, toen Tyrell Malacia en Luis Sinisterra een goede onderlinge afstemming hadden, is de overlap geen spelprincipe dat duidelijk is terug te zien. In het huidige Feyenoord is de afstand tussen de back en buitenspeler vaak te groot om een overtalsituatie uit te spelen. Ook komt het geregeld voor dat, met name met Marcus Pedersen op de rechterflank, de back dermate hoog op het veld staat, dat een overlap niet meer mogelijk is.

Wanneer de afstemming tussen back en buitenspeler beter is, valt er voor Feyenoord veel te halen. De back moet een keuze maken, waardoor een centrale verdediger of middenvelder moet bijsluiten voor rugdekking. Concreet betekent dit zondag dat Danilo of Santiago Gimenez meer ruimte in de zestien krijgt, of dat er een middenvelder vrijgespeeld kan worden.

Een veelvoorkomend beeld: de buitenspeler van Feyenoord wordt in de één-tegen-één gelaten. Een overtal dwingt de tegenstander tot het maken van keuzes. Bron: ESPN

Ajax

Zwak in de lucht
Ajax doet er goed aan om in aanloop naar De Klassieker nog te trainen op standaardsituaties. De ploeg van Alfred Schreuder doet aan zonedekking en dat pakt niet altijd goed uit. Daarnaast hebben de Amsterdammers ook moeite om met ruimte in de rug om te gaan. In tegenstelling tot Feyenoord heeft Ajax een vrij open verdediging, die met één pass ontrafeld kan worden.

Bij Ajax staan de backs niet goed geknepen en is de ruimte tussen de twee centrale verdedigers over het algemeen groot. Wanneer de spits van de tegenstander inzakt, volgt een van de twee centralen bij Ajax het merendeel van de tijd, waardoor er nóg meer ruimte ontstaat. Slot staat richting de Klassieker voor een vraagstuk: gebruikt hij de kopkracht van Gimenez, of laat hij de beweeglijke Danilo door de Ajax-defensie zwerven?

Ajax staat tegen NEC in de zone. Meerdere NEC'ers staan vrij. Het resulteert in de gelijkmaker. Bron: NOS

Tegen FC Twente is hetzelfde het geval. Vlap kan vrij koppen en raakt de paal. Bron: ESPN

Hier laat Ajax gaten vallen in open spel. Timber dekt door, Rensch staat op een eiland te verdedigen tegen Vlap, die tot een kans komt. Bassey staat als linksback niet genoeg naar binnen om de afwezigheid van Timber op te vangen. Bron: ESPN

Edson Álvarez
Hij valt niet altijd op, maar Álvarez is de spil in het huidige Ajax. Doordat Schreuder achterin moet puzzelen, bestaat de kans dat de Mexicaan centraal staat. De keuzeheer doet er verstandig aan Álvarez als controleur op te stellen. Geen enkele andere Ajax-middenvelder bewaakt het fort zoals Álvarez dat doet.

Tegen FC Den Bosch moesten de Amsterdammers het zonder de controleur doen en hoewel Ajax weinig van de Brabanders te duchten had, was het gemis van de Mexicaan in tactisch opzicht direct zichtbaar.

Het spelbeeld bij een uitbraak van Den Bosch. Rensch loopt als centrale verdediger ter hoogte van de middenlijn en er is geen middenvelder die in de controle speelt. Klaassen en Fitz-Jim moeten van ver komen. Bron: ESPN

Álvarez staat in de as van het veld en completeert de driehoek met de centrale verdedigers. Hij bewaakt de passlijnen richting de FC Twente-aanvallers. Bron: ESPN

Uitzakkende spits
In aanvallend opzicht heeft Ajax wel eens een duidelijkere speelwijze gehad. Veel hangt af van individuele kwaliteiten, zoals de Amsterdammers de voorbije weken hopen op bevliegingen van Conceição. Dusan Tadic speelt vooral vanuit de combinatie. Met Brian Brobbey of Mohammed Kudus in de punt van de aanval, liggen er kansen voor Ajax.

Zij zakken van nature graag iets in en staan open voor combinatiespel. De Feyenoord-defensie zal moeten kiezen: volgen of blijven. Volgt Geertruida of Dávid Hancko, dan wordt de gesloten verdediging van de Rotterdammers ontregeld en ontstaat er ruimte voor een aanvallende middenvelder om in te duiken.

Brobbey laat zich inzakken, NEC-verdediger Márquez volgt. Achter hem onstaat een gat, waar Taylor op loert. Bron: NOS