Super League-tijdlijn: hoe de nieuwe topcompetitie binnen 48 uur al instortte

22 april 2021 om 12:00
6

Het waren twee onvergetelijke dagen... De opkomst en ondergang van de Super League leek wel een Tempo Team-reclame: amper 48 uur nadat de geboorte van de competitie werd aangekondigd, trok de helft van de oprichters zich alweer terug. VoetbalPrimeur maakt een kleine reis door de tijd en blikt terug op één van de meest bizarre episodes uit de recente voetbalgeschiedenis.

De afscheidsrede van Bartomeu
De plannen voor een nieuwe topcompetitie lagen er al langer: dat de Europese eliteclubs meer geld wilden verdienen en waren uitgekeken op de Champions League en de UEFA, was geen geheim. Toch sloeg het nieuws van 27 oktober 2020 in als een bom. Josep Maria Bartomeu kondigde zijn vertrek als FC Barcelona-voorzitter aan en had nog een afscheidscadeautje: Barça zou deelnemen aan een nieuw te vormen Super League, liet hij weten.

In de nasleep van die onthulling bleek dat die Super League-plannen al aardig vorm hadden gekregen. Twintig topclubs moesten elkaar gaan bestrijden in de nieuwe competitie, die volgens het Amerikaanse model georganiseerd werd: een gesloten competitie zonder promotie en degradatie, met play-offs aan het einde van het seizoen. Alle topclubs hadden flink te lijden onder de coronacrisis en wilden snel nieuwe inkomstenbronnen aanboren, terwijl het Champions League-model pas in 2024 op de schop zou gaan. Hierdoor belandden de Super League-ontwikkelingen in een stroomversnelling. De FIFA en UEFA lieten alvast weten dat ze spelers van Super League-clubs wilden uitsluiten van WK- en EK-deelname.

De officiële aankondiging, ondanks storm van kritiek
Het was even wachten op meer nieuws, maar een half jaar na de primeur van Bartomeu bleek dat de clubs niet stil hadden gezeten. Op zondag 18 april wisten The New York Times en The Times te melden dat twaalf clubs zich wilden afscheiden van de Champions League, nog diezelfde avond verscheen het officiële statement. De Big Six van de Premier League – Manchester City, Manchester United, Liverpool, Chelsea, Arsenal en Tottenham Hotspur – stapten in het project, samen met de Spaanse grootmachten Real Madrid, FC Barcelona en Atlético Madrid en de Serie A-topclubs Juventus, Internazionale en AC Milan. Zij wilden wel in hun nationale competities blijven spelen, maar keerden de Champions League de rug toe.

Maar voordat de aankondiging officieel was, stond de voetbalwereld al in brand. De nationale bonden en competities van Engeland, Spanje en Italië keerden zich tegen de Super League, later op de zondag nam ook de KNVB stelling. De UEFA reageerde als door een adder gebeten: de twaalf Super League-clubs moesten per direct uitgesloten worden van Europese competities, vonden sommigen. Het zou betekenen dat Paris Saint-Germain zich direct tot Champions League-winnaar had mogen kronen: PSG was samen met de inmiddels uitgeschakelde titelhouder Bayern München overigens de meest opvallende afwezige in de lijst met 'founding fathers'.

In Engeland waren de reacties het meest heftig. Sky Sports-analist Gary Neville ging los op de Premier League-afgevaardigden. "Geef deze clubs puntenaftrek, laat ze degraderen en neem ze hun geld af", liet de voormalig Manchester United-back weten in een tirade, die de wereld over ging. Oud-ploeggenoten Roy Keane en Rio Ferdinand spraken ook hun afkeer uit, net als de legendarische ex-manager Sir Alex Ferguson. Zelfs minister-president Boris Johnson mengde zich in de Super League-discussie. 'Een Europese Super League zou grote schade aanrichten voor het voetbal', liet hij weten via Twitter.

'De oorlog van de rijken'
De stofwolken waren maandag nog niet opgetrokken. 'La guerre des riches, de oorlog van de rijken', viel op de voorpagina van het toonaangevende L'Équipe te lezen. De Super League-clubs stonden lijnrecht tegenover de rest, met de UEFA, PSG en Bayern München voorop. Der Rekordmeister trad zelfs samen met rivaal Borussia Dortmund naar buiten. Beide Bundesliga-giganten keurden het Super League-plan af en committeerden zich aan het nieuwe Champions League-systeem, dat maandag officieel werd goedgekeurd door de UEFA-leden. Beide clubs waren overigens samen met PSG uitgenodigd voor de Super League, maar bedankten voor de eer.

In de loop van de dag nam het verzet toe: ook Ajax en PSV lieten doorschemeren niet blij te zijn met de Super League-plannen. Verrassend genoeg spraken ook spelers en managers zich openlijk uit tegen de plannen. Ander Herrera (PSG) opende het bal met een statement via social media en ook Bruno Fernandes (Manchester United) en Jürgen Klopp (Liverpool) lieten van zich horen. De belangrijkste voorvechters van de plannen – Florentino Pérez (Real Madrid), Andrea Agnelli (Juventus) en Ed Woodward (Manchester United) – kregen er ondertussen van langs. UEFA-voorzitter Aleksander Ceferin noemde zijn collega-bestuurders slangen.

Op maandagavond werd er ook gevoetbald: Leeds United-Liverpool werd het toneel van massale protesten. De spelers van de regerend landskampioen werden uitgejouwd bij aankomst op Elland Road en de thuisploeg deed zijn warming-up in shirts met de teksten 'Football Is For The Fans' en 'UEFA Champions League: Earn It'. The Reds speelden met 1-1 gelijk in Leeds en lieten dure punten in de race om Champions League-voetbal liggen...

De eerste haarscheurtjes
De eerste 24 uur in het Super League-bestaan waren dus al hectisch verlopen, maar op dinsdag werd het nóg gekker. Real Madrid-preses Pérez probeerde nog uit te leggen dat de Super League de redding van het topvoetbal zou zijn, maar de geest was al uit de fles. Manchester City en Chelsea bleken zo geschrokken van alle heftige reacties dat ze zich wilden terugtrekken uit het project. Pep Guardiola, manager van The Citizens, nam hier alvast een voorschot op door openlijk zijn twijfels te ventileren. "Ajax heeft vier of vijf keer de Europa Cup I of Champions League gewonnen, maar zij zijn er niet bij betrokken, ondanks hun succes. Dat moet worden uitgelegd", liet hij onder weer weten.

De bom barst: zes van de twaalf oprichters vertrekken
Chelsea speelde dinsdagavond onder surrealistische omstandigheden een thuiswedstrijd tegen Brighton & Hove Albion. De aftrap van dat duel moest met een kwartier uitgesteld worden vanwege massale protesten onder Chelsea-fans buiten het stadion. De boze menigte kon in de loop van de avond echter juichen, toen bleek dat Chelsea inderdaad onder de Super League-plannen uit wilde komen.

Manchester City trad – tot opluchting van zijn spelers – als eerste naar buiten, de overige Big Six-leden volgden al snel. Liverpool deed dat na een collectief protest van zijn spelers. Zes van de twaalf oprichters waren dus teruggetreden en ook FC Barcelona en Atlético Madrid waren aan het twijfelen geslagen: de Super League stond op losse schroeven.

De Europese voetbaltop was een slagveld geworden, met Woodward als voornaamste slachtoffer: de Manchester United-voorzitter stond al langer onder grote druk, maar kondigde na het Super League-fiasco aan dat hij eind 2021 zou vertrekken. Arsenal kroop diep door het stof en ook Liverpool bood bij monde van eigenaar John W. Henry zijn excuses aan. Later volgde ook een mea culpa van Manchester United, in een open brief van eigenaar Joel Glazer. De overgebleven clubs belegden een nachtelijke spoedvergadering: woensdagochtend vroeg werd duidelijk dat de Super League-plannen voorlopig opgeschort waren.

Van zes naar twee 'founding fathers'
In de nasleep van deze nu al historische dinsdagavond haakten nog eens vier oprichters af: na Atlético Madrid volgden de drie Italiaanse clubs, hoewel Juventus nog steeds gelooft in de toegevoegde waarde van de Super League. FC Barcelona heeft zich nog niet officieel teruggetrokken, maar preses Joan Laporta liet wel weten dat hij de clubleden wil laten stemmen over de beslissing van voorganger Bartomeu. Pérez gelooft nog altijd heilig in de toekomst van de Super League, maar moest ook beamen dat de competitie voorlopig op stand-by staat.

Is een voetbaloorlog hiermee in de kiem gesmoord? Real Madrid, Chelsea en Manchester City gaan straks weer doodleuk om de Champions League strijden met PSG. Ondertussen is er in alle stilte een nieuwe Champions League-opzet afgekondigd, die in 2024 het levenslicht moet gaan zien. Het prijzengeld gaat omhoog en de uitbreiding van het deelnemersveld is gunstig voor de grootste clubs, die meer kans maken op een beschermde status: twee van de vier extra tickets worden namelijk verdeeld via de clubranking. Neemt de Europese elite genoegen met deze aanpassingen of staat de voetbalwereld binnenkort weer in brand?