Ajax-achterban kotst Onana uit, ook Drommel onder vuur: 'Dat doet iets met iemand'

Bij PSV en Ajax staat een keeper in het doel die door de eigen achterban min of meer verguisd wordt. De kritiek op Andre Onana (Ajax) neemt na zijn rentree steeds heftigere vormen aan, Joël Drommel (PSV) ligt al maanden onder vuur en is voor de tweede keer uit de basis van PSV gehaald. Wat doet kritiek met een speler? En zijn de media medeverantwoordelijk?

Drommel is op dit moment veruit de meest bekritiseerde speler van PSV. Dat is niet nieuw voor hem, want ook bij FC Twente maakte hij een keeperswissel mee. Na een ijzersterke periode volgde een toptransfer naar PSV, maar inmiddels is er weer bakken kritiek. Een keeper staat in het doel om ballen tegen te houden en als hij dat niet doet, wissel je hem toch gewoon? Zo simpel is het vaak niet, omdat het wisselen van een keeper nou eenmaal gevoeliger ligt dan het wisselen van een rechtsbuiten of centrale verdediger en je ook met de mens achter de keeper te maken hebt.

"Als je zo'n wisselvallig seizoen speelt als Drommel, er zolang uit bent geweest als Onana en je speelt dan deze wedstrijden, dan snap ik heel goed dat er kritiek komt. Er is veelal kritiek en weinig positiviteit: welkom in de wereld van de keeper", zegt oud-doelman Sander Westerveld. "Als keeper is de kans nou eenmaal groter dat je de lul bent dan de held. We kunnen een penalty tegenhouden, drie ballen uit de kruising halen, maar als we vlak voor tijd een fout maken, heeft iedereen het daarover."

Zijn media medeverantwoordelijk?
Stanley Menzo kijkt ook kritisch naar de rol van de media. Fouten van spelers worden uitgebreid nabesproken bij bijvoorbeeld ESPN of de NOS en in het geval van keepers is dat niet anders. Volgens Menzo heeft dat invloed. "Het doet iets met je vertrouwen als een trainer je vertelt dat je in de fout bent gegaan, maar als heel Nederland daarover valt, wordt het alleen maar erger. Het is niet alleen de druk van spelen bij PSV of Ajax, maar de media spelen er ook een rol in. Ik blijf erbij dat dat enorm wordt onderschat."

"De mensen bij de media hebben zelf niet in die situatie gezeten en weten niet wat het met een persoon kan doen. De impact ervan wordt enorm onderschat. De kritiek is normaal en snap ik in dit geval, maar wat wordt ermee gedaan? Je krijgt soms het gevoel dat er een hetze gevoerd wordt. Iedere keer als de media er aandacht aan geven, is dat een nieuwe bijt in het zelfvertrouwen van een speler. Iedereen roept nu: keepertje, keepertje, keepertje. Maar over de rest hoor ik niets, terwijl ook zij fouten maken. Het is misschien een beetje cliché, maar als keeper ben je altijd de lul en doe je het nooit goed. Je ziet nu een Drommel die zonder vertrouwen keept en dat is nooit bevorderlijk voor een elftal. Dan is het tijd voor een trainer om in te grijpen."

Robert Maaskant deed dat in zijn periode als trainer meerdere malen. Bij het kwakkelende VVV-Venlo haalde hij bijvoorbeeld Thorsten Kirschbaum uit het doel. "Hij begon zich te onzeker te voelen en de kritiek werd dusdanig groot en ook onredelijk, dat ik hem in bescherming moest nemen", zegt Maaskant over Kirschbaum. "Bij VVV vloog bijna iedere bal op doel binnen, maar dat was echt niet allemaal zijn schuld."

"Met Delano van Crooij hadden we een hele enthousiaste tweede keeper, een jongen van het dorp, maar daar waren we ook niet honderd procent zeker van. Thorsten was in die periode ook een beetje ziekjes en nooit helemaal honderd procent, dat maakte het wel wat makkelijker voor ons. Al is het nooit makkelijk om een keeper te passeren. Je legt gewoon simpel uit waarom je het doet, dat zijn korte gesprekken, ja. Je hebt als trainer ook minder opties wanneer je een keeper moet wisselen, het is anders dan bij een veldspeler. Kirschbaum was teleurgesteld en vond het niet terecht. Uiteindelijk is hij wel weer gaan keepen."

Bij NAC Breda stond Maaskant op het punt om Gábor Babos in te brengen voor clubicoon Jelle ten Rouwelaar, die meerdere Eredivisie-seizoenen achtereen had gekeept, zonder ook maar één minuut te missen. "Maar Babos gaf zelf aan dat hij er niet klaar voor was. Dat had ook te maken met de knieblessure die hij had, hij was bang dat het erger zou worden. Dat was eerlijk van hem. Ik denk dat Jelle dat wel gevoeld heeft, we merkten het tijdens de trainingen. Hij heeft een fantastische carrière gehad, maar toen toevallig een minder jaar."

Wanneer grijp je als trainer daadwerkelijk in? Maaskant: "Het clubbelang weegt heel zwaar. Wie levert er nog transferwaarde op en durf je zo'n jongen dan nog het vertrouwen te geven? Dat is vooral bij Drommel het geval. Unnerstall zat er tegen PSV ook naast... Het verbaast mij wel nog altijd ten zeerste dat PSV hem heeft laten gaan."

Schmidt doet het opnieuw
De wissel Drommel/Mvogo werd vlak voor het duel met Leicester City doorgevoerd door PSV-trainer Roger Schmidt, die dat eerder dit seizoen ook al een keer deed. Loopt Schmidt niet het risico dat hij Drommel mentaal breekt door hem opnieuw te wisselen? "Misschien, maar als je te veel punten kost, moet een trainer je wisselen. Dat is hoe het werkt", zegt Westerveld. "Ik vond het bij de eerste keer wel heel raar. Voor de winterstop had Drommel nog de voorkeur, maar kort na de winterstop ineens niet meer, met als argument dat hij geen vertrouwen gaf en het niveau niet haalde. Mvogo maakte in zijn enige wedstrijd één fout en werd er ook meteen weer naast gezet. Dat sloeg nergens op."

De verhalen dat PSV bezig is met een andere keeper, zullen Drommel ook geen goed doen. Hij ligt behoorlijk onder vuur, maar krijgt desondanks steun van Westerveld en Menzo. "Ik vind Drommel een hele goede keeper, die goed de ruimte achter de verdediging bespeelt, goed is in de één-tegen-één en sterk is met hoge ballen", zegt eerstgenoemde. "Voorheen was hij resoluut, nu niet meer. Daaraan zie je dat het een kwestie van zelfvertrouwen is. Hoe moeilijk het ook is, als keeper moet je dan terug naar jezelf. Daley Blind werd uitgefloten, maar speelt ook goede wedstrijden. Je moet ermee om kunnen gaan en Drommel heeft daar nog moeite mee."

Onana
Ook in Amsterdam hebben ze een probleem. Onana is na zijn dopingschorsing geen schim meer van de Onana die Ajax een ontelbaar aantal keren uit de brand geholpen heeft. Een deel van de Ajax-supporters is hem spuugzat, bleek zaterdagavond tijdens de wedstrijd tegen Sparta. Niet alleen vanwege zijn mindere fase, zijn dopinggeschiedenis en de stukgelopen contractonderhandelingen, maar ook door zijn houding en interview na afloop, waarin hij ietwat laconiek reageerde op de onvrede van de supporters.

"Ook bij Onana is het wellicht een kwestie van zelfvertrouwen", zegt Westerveld. "Ik denk niet dat hij het expres gedaan heeft, maar ik vind hem toch schuldig aan het dopingverhaal en vind ook dat hij Ajax ermee benadeeld heeft. Als ik hem was, had ik voor één jaar bijgetekend, waardoor Ajax nog een transfersom zou krijgen. Dan had hij met opgeheven hoofd kunnen vertrekken, maar nu krijgt hij kritiek en heeft hij niet meer het vertrouwen van de supporters. Je ziet wat dat met een speler kan doen."

"Het is niet alleen ritme, maar vertrouwen. En dat krijg je door ritme", zegt Menzo. "De situaties van Drommel en Onana zijn niet met elkaar te vergelijken. Onana heeft bijna een jaar niet gekeept, Drommel heeft fouten gemaakt die hem steeds meer vertrouwen ontnamen. Je ziet bij Ajax dat er een andere Onana op doel staat die nu niet toegezongen wordt door de supporters, maar in plaats daarvan wordt bekritiseerd. Dat doet toch iets met iemand? Ik heb zelf in de situatie gezeten en voel mee met beide keepers. Bij PSV viel René van der Gijp wekelijks over Stanislav Manolev. Het is dat hij Bulgaars is en dus wellicht niet alles mee kreeg, maar hoe staat iemand op het veld wanneer er zó op je wordt afgegeven?"

Keepers gaan wekelijks de mist in
Het aantal keepersfouten ligt dit seizoen sowieso bijzonder hoog, alsof er iets in de thee zit waardoor ze fouten gaan maken. Westerveld: "Wij maakten vroeger ook fouten, maar je ziet nu wekelijks fouten die normaal gesproken een paar keer per jaar voorkomen."

Menzo: "Het is heel vreemd en heeft een oorzaak. Het zit hem waarschijnlijk niet in dat moment, maar in de momenten daarvoor. Iedereen maakt fouten, maar hoe is de volgende bal en hoe lang blijft de vorige fout hangen? Het blijft hangen omdat het continu wordt herhaald en erover gesproken wordt. Ja, dan blijft het in je hoofd zitten. Er wordt in mijn ogen ook te vaak gesproken van een 'blunder'. Alles wat een keeper fout doet, is tegenwoordig een 'blunder', maar alles wat een veldspeler fout doet, is dat niet?"

"Een blunder is voor mij een fout die je uit gemakzucht maakt, bijvoorbeeld iemand uit proberen te kappen in de zestienmeter. Het wordt vaak zo zwaar gemaakt. Men zegt nu dat Twente door de fout van Unnerstall gelijkgespeeld heeft, dat vind ik veel te kort door de bocht. Want PSV had ruim voorgestaan als hij die ballen daarvoor niet gepakt had. Hij maakt één fout en de rest telt ineens niet meer. Zo zie ik het. Dat een keeper zwaarder wordt beoordeeld, is nu eenmaal zijn lot. Het is belangrijk dat we niet onderschatten wat vertrouwen met een mens, keeper of speler kan doen. En hoe we daar in zowel negatieve als positieve zin aan bij kunnen dragen."

Zelf weet Westerveld hoe het is om op het randje te balanceren. Als keeper van Vitesse dreigde hij gepasseerd te worden. "Ik ging van FC Twente naar Vitesse, maar begon niet goed en bijna iedere bal op doel ging erin. Ik had geen zelfvertrouwen en daardoor deed ik ineens hele andere dingen en ontstond er een ongezonde bewijsdrang om alles goed te willen doen. Voor de wedstrijd tegen NEC werd ik door Leo Beenhakker op kantoor geroepen. Ik dacht dat ik eruit zou vliegen, maar in plaats daarvan steunde hij me. Dat deed me zó goed. Toevallig werd ik uitgeroepen tot Man of the Match en het jaar daarna werd ik gekozen als de beste speler van Vitesse. Het kan snel misgaan, maar ook ineens omslaan. Als Drommel nu een fantastische wedstrijd keept, kan dat zomaar het begin zijn van iets moois."